Δημοσιεύθηκε ο Ν.4710/20 (ΦΕΚ 142Α/23.07.2020) «Προώθηση της ηλεκτροκίνησης και άλλες διατάξεις». Οι σημαντικότερες διατάξεις που αφορούν τους ΟΤΑ είναι οι εξής:
Ι. Ρυθμίσεις για την ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης και την εγκατάσταση σημείων φόρτισης
Α. Ορισμοί
Στο άρθρο 2 παρατίθενται οι ορισµοί των εννοιών που χρησιµοποιούνται στα άρθρα του Ν.4710/20, για την ευχερέστερη εφαρµογή των σχετικών διατάξεων.
Β. Δημιουργία δωρεάν θέσεων στάθμευσης για Ηλεκτρικά Οχήματα (Η/Ο)
Με την παρ.1 του άρθρου 3 ορίζεται ότι από την 1η.1.2021 έως την 31η.12.2022, εντός των διοικητικών ορίων των ΟΤΑ Α΄ βαθμού όπου υπάρχουν θέσεις ελεγχόμενης στάθμευσης με πληρωμή, τα Η/Ο μηδενικών ή χαμηλών ρύπων έως 50 γρ. CO2 /χλμ. απαλλάσσονται από την καταβολή τέλους στάθμευσης. Οι περιορισμοί ως προς τη διάρκεια της στάθμευσης συνεχίζουν να ισχύουν και για Η/Ο μηδενικών ή χαμηλών ρύπων έως 50γρ CO2 /χλμ.
Με την παρ.2 του άρθρου 3 ορίζεται ότι για τις θέσεις ελεγχόμενης στάθμευσης Η/Ο οι οποίες κατά την έναρξη ισχύος του Ν.4710/20 (ημερ. έναρξης ισχύος 23.07.2020) τελούν υπό παραχώρηση, καταβάλλεται από την 1η.1.2021 από τον δήμο αντίτιμο στον παραχωρησιούχο ισόποσο με το αντίστοιχο τέλος στάθμευσης που θα καταβαλλόταν από τον δημότη στον δήμο για την ελεγχόμενη θέση στάθμευσης συμβατικού οχήματος.
Για συμβάσεις παραχώρησης που συνάπτονται μετά από την έναρξη ισχύος του Ν.4710/20 (ημερ. έναρξης ισχύος 23.07.2020), οι θέσεις στάθμευσης Η/Ο εξαιρούνται από το τέλος στάθμευσης από την 1η.1.2021.
Στην παρ.2 του άρθρου 65 ορίζεται ότι ειδικά η απαλλαγή από την καταβολή τέλους στάθμευσης του άρθρου 3 αρχίζει από την 1η.1.2021.
Γ. Ανάπτυξη δημοσίως προσβάσιμων υποδομών επαναφόρτισης Ηλεκτρικών Οχημάτων (Η/Ο)
Στην παρ.2 του άρθρου 16 ορίζεται ότι για την ανάπτυξη, διαχείριση και λειτουργία των δημοσίως προσβάσιμων υποδομών επαναφόρτισης Η/Ο, βάσει των σχεδίων φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων του άρθρου 17, οι δήμοι δύνανται να διενεργούν ανοιχτούς διαγωνισμούς παραχώρησης του δικαιώματος αυτού σε δημόσιους ή ιδιωτικούς χώρους, που προβλέπονται στην κατά περίπτωση πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος.
Το Αυτοτελές Τμήμα Ηλεκτροκίνησης του άρθρου 40 καταρτίζει ενδεικτικές προδιαγραφές για την πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για τους διαγωνισμούς παραχώρησης του προηγούμενου εδαφίου.
Μεταξύ των κριτηρίων αξιολόγησης των προσφορών περιλαμβάνονται υποχρεωτικά το κόστος των παρεχόμενων υπηρεσιών, ο χρόνος υλοποίησης, η λειτουργική διαθεσιμότητα των υποδομών και η εν γένει ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών και, δυνητικά, ιδίως το πλήθος, η γεωγραφική κατανομή των σημείων επαναφόρτισης και τα βασικά ποιοτικά χαρακτηριστικά των υποδομών.
Σύμφωνα με την παρ.3 του άρθρου 16 το Αυτοτελές Τμήμα Ηλεκτροκίνησης του άρθρου 40 προβαίνει ετησίως σε αξιολόγηση της ανάπτυξης των σημείων επαναφόρτισης Η/Ο, προκειμένου να διαπιστώσει το επίπεδο ανάπτυξης στην αγορά ηλεκτροκίνησης, καθώς και την επάρκεια των υποδομών επαναφόρτισης Η/Ο, λαμβάνοντας υπόψη, μεταξύ άλλων, την αναλογία δημοσίως προσβάσιμων υποδομών επαναφόρτισης Η/Ο, σε σχέση με το πλήθος των Η/Ο που κυκλοφορούν στην Ελληνική Επικράτεια και ανά γεωγραφική περιοχή. Στην ετήσια αξιολόγηση επισημαίνονται και τα προβλήματα που έχουν παρουσιαστεί στην ανάπτυξη των υποδομών επαναφόρτισης Η/Ο σε σχέση με τα προβλεπόμενα στο Εθνικό Σχέδιο για την Ηλεκτροκίνηση και στα Σχέδια Φόρτισης Η/Ο των δήμων της Χώρας και προτείνονται σχετικές παρεμβάσεις, λαμβανομένων υπόψη των ιδιαιτεροτήτων που παρουσιάζονται ανά γεωγραφική περιοχή.
Δ. Χωροθέτηση σημείων στάθμευσης και επαναφόρτισης Η/Ο από Ο.Τ.Α.
Στην παρ.1 του άρθρου 17 ορίζεται ότι από την έναρξη ισχύος του Ν.4710/20 (ημερ. έναρξης ισχύος 23.07.2020) και έως την 31η.3.2021, οι δήμοι μητροπολιτικών κέντρων, οι μεγάλοι και μεσαίοι ηπειρωτικοί δήμοι, οι δήμοι πρωτευουσών περιφερειακών ενοτήτων, καθώς και οι μεγάλοι και μεσαίοι νησιωτικοί δήμοι, σύμφωνα με το άρθρο 2Α του ν. 3852/2010 εκπονούν υποχρεωτικά Σχέδιο Φόρτισης Ηλεκτρικών Οχημάτων (Σ.Φ.Η.Ο.), με το οποίο προγραμματίζουν τη χωροθέτηση επαρκούς αριθμού κανονικής ή υψηλής ισχύος δημοσίως προσβάσιμων σημείων επαναφόρτισης Η/Ο και θέσεων στάθμευσης Η/Ο εντός των διοικητικών τους ορίων, σύμφωνα με τους όρους που αναλύονται στο άρθρο 17.
Σύμφωνα με την παρ.2 του άρθρου 17 οι δήμοι που δεν ανήκουν στις κατηγορίες της παρ. 1 υποχρεούνται να εκπονήσουν Σ.Φ.Η.Ο. για τις δημοσίως προσβάσιμες υποδομές φόρτισης εντός των διοικητικών τους ορίων, σύμφωνα με όσα ορίζονται στην παρ. 1, έως την 31η.03.2022.
Στην παρ.8 του άρθρου 62 ορίζεται ότι με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας καθορίζονται οι προδιαγραφές, οι όροι και οι τεχνικές οδηγίες για την εκπόνηση του Σ.Φ.Η.Ο., καθώς και κάθε άλλο θέμα σχετικό με την εφαρμογή του άρθρου 17.
Στην παρ.9 του άρθρου 62 ορίζεται ότι με διάταγμα, που εκδίδεται ύστερα από πρόταση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Πολιτισμού και Αθλητισμού, καθορίζονται οι όροι, οι τεχνικές προδιαγραφές και η διαδικασία για τη χωροθέτηση θέσεων στάθμευσης Η/Ο και την εγκατάσταση σημείων επαναφόρτισης Η/Ο:
α) σε παραδοσιακούς οικισμούς και σε διατηρητέα κτίρια,
β) σε ιστορικούς τόπους, αρχαιολογικούς χώρους ή στο άμεσο περιβάλλον μνημείων που προστατεύονται με τις διατάξεις του ν. 3028/2002 (Α΄ 153),
γ) σε μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς ή σε τμήματα πόλεων ή οικισμών, που έχουν χαρακτηριστεί ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία και σε άλλες προστατευόμενες περιοχές αρμοδιότητας του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, καθώς και κάθε άλλο συναφές ειδικότερο θέμα.
Σύμφωνα με την παρ.1 του άρθρου 63 έως την εκπόνηση του Σ.Φ.Η.Ο. για τις δημοσίως προσβάσιμες υποδομές που εμπίπτουν σε αυτό, η εγκατάσταση των σημείων επαναφόρτισης Η/Ο διενεργείται σύμφωνα με την κοινή υπουργική απόφαση που προβλέπεται στην περ. β΄ της παρ. 7 του άρθρου 114 του ν. 4070/2012 (Α΄ 82).
Ε. Χωροθέτηση χώρων στάσης / στάθμευσης (πιάτσες) Ε.Δ.Χ. – ΤΑΞΙ οχημάτων με σημεία επαναφόρτισης Η/Ο
Με το άρθρο 18 ρυθμίζονται θέματα χωροθέτησης των ειδικά καθοριζόμενων κατά την κείμενη νομοθεσία χώρων στάσης ή στάθμευσης (πιάτσες) των Ε.Δ.Χ. – ΤΑΞΙ αυτοκινήτων προς εξυπηρέτηση του επιβατικού κοινού, σε έδρες – διοικητικές μονάδες της χώρας όπου κυκλοφορούν αμιγώς ηλεκτρικά ή plug- in υβριδικά Ε.Δ.Χ.- ΤΑΞΙ οχήματα.
Ειδικότερα, με την παρ. 1 προβλέπεται η δυνατότητα να καθορίζονται χώροι στάσης στάθμευσης (πιάτσες) όπου θα προσέρχονται μόνον Η/Ο και στους οποίους θα εγκατασταθούν κατάλληλες υποδομές φόρτισης, ώστε οι οδηγοί αυτών να δύνανται, κατά την αναμονή επιβατών, να κάνουν χρήση των υπηρεσιών επαναφόρτισης.
ΣΤ. Χωροθέτηση θέσεων στάθμευσης Η/Ο για ΑμεΑ
Με το άρθρο 19 καθορίζονται τα ελάχιστα όρια θέσεων στάθμευσης και σημείων επαναφόρτισης Η/Ο σε θέσεις ΑμεΑ.
Ζ. Σήμανση θέσεων στάθμευσης και σημείων επαναφόρτισης Η/Ο
Με το άρθρο 20 καθορίζεται ο τρόπος σήμανσης των θέσεων στάθμευσης και των σημείων επαναφόρτισης Η/Ο.
Η. Εγκατάσταση υποδομών επαναφόρτισης Η/Ο σε χώρους όπου στεγάζονται φορείς της Γενικής Κυβέρνησης
Στην παρ.1 του άρθρου 23 ορίζεται ότι το Δημόσιο και οι φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, που προβλέπονται στην παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α΄ 143), υποχρεούνται έως την 1η.1.2022, να προβλέψουν τη χωροθέτηση, να εγκαταστήσουν και να λειτουργήσουν αριθμό υποδομών επαναφόρτισης Η/Ο, σύμφωνα με όσα ορίζονται στα άρθρα 21 και 22, όπου στεγάζονται οι υπηρεσίες τους και προβλέπεται ή έχει προβλεφθεί η λειτουργία ή κατασκευή χώρων στάθμευσης κοινής χρήσης, κλειστών ή ανοιχτών.
Για τα κτίρια του Δημοσίου και των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, κατά την παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014, τα οποία βρίσκονται υπό καθεστώς μίσθωσης, ισχύει η υποχρέωση του πρώτου εδαφίου της παρούσας, κατόπιν γνωστοποίησης της πρόθεσης εγκατάστασης στον ιδιοκτήτη του κτιρίου. Στην περίπτωση αυτήν, ο ιδιοκτήτης έχει δικαίωμα εναντίωσης με τους όρους της περ. γ’ της παρ. 2 του άρθρου 22.
Στην παρ.2 του άρθρου 23 ορίζεται ότι το Δημόσιο και οι φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, κατά την παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014, υποχρεούνται έως την 1η.1.2022 να εγκαταστήσουν θέσεις στάθμευσης με σημείο επαναφόρτισης Η/Ο, σύμφωνα με τα όσα ορίζονται στην παρ. 4 του άρθρου 22, και σε κάθε περίπτωση ένα (1) κατ’ ελάχιστον σημείο επαναφόρτισης Η/Ο, στα υφιστάμενα κτίριά τους που διαθέτουν περισσότερες των είκοσι (20) θέσεων στάθμευσης οχημάτων.
Στην παρ.5 του άρθρου 65 ορίζεται ότι η υποχρέωση του άρθρου 23 αρχίζει από την 1η.1.2022.
Θ. Προϋποθέσεις εγκατάστασης σημείων επαναφόρτισης Η/Ο σε κτίρια
Στο άρθρο 24 τίθενται οι προϋποθέσεις εγκατάστασης σημείων επαναφόρτισης Η/Ο σε υφιστάμενα κτίρια.
Ι. Εξαίρεση από την έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας
Με το άρθρο 25 προστίθεται περίπτωση κβ) στην παρ. 1 του άρθρου 30 του ν. 4495/2017, με την οποία εξαιρούνται από την έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας οι κατασκευές για εγκατάσταση και τοποθέτηση συσκευών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων στην περίπτωση που δεν απαιτείται η εγκατάσταση νέου μετασχηματιστή Μέσης Τάσης (ΜΤ/ΧΤ).
ΙΑ. Μέτρα πυροπροστασίας
Με το άρθρο 26 ορίζεται ότι σε όλες τις περιπτώσεις εγκατάστασης σημείων επαναφόρτισης Η/Ο σε κλειστούς χώρους στάθμευσης αυτοκινήτων να τοποθετούνται κατ’ ελάχιστον ένας (1) πυροσβεστήρας διοξειδίου του άνθρακα (CO2) κατασβεστικής ικανότητας τουλάχιστον 55Β ανά τρία (3) σημεία επαναφόρτισης Η/Ο, με σκοπό την τήρηση ασφαλών προδιαγραφών. Η συγκεκριμένη διάταξη συμπεριλαμβάνει όλους τους κλειστούς χώρους στάθμευσης, ανεξαρτήτως επιφάνειας.
ΙΙ. Προώθηση καθαρών και ενεργειακώς αποδοτικών οχημάτων οδικών μεταφορών
Με τα άρθρα 33 έως 38 τροποποιούνται τα άρθρα 65 έως 71 του ν. 3982/2011 και εναρμονίζεται η ελληνική νομοθεσία µε την Οδηγία 2019/1161 ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ής Ιουνίου 2019 (L188) σχετικά µε την προώθηση καθαρών και ενεργειακώς αποδοτικών οχημάτων οδικών μεταφορών.
Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, η Οδηγία αυτή τροποποίησε την Οδηγία 2009/33/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Απριλίου 2009 για τα καθαρά οχήματα, η οποία προβλέπει τους ελάχιστους στόχους για τις δημόσιες προμήθειες καθαρών οχημάτων. Καθώς ο δημόσιος τομέας μπορεί να διαδραματίσει καταλυτικό ρόλο στην ανάπτυξη εθνικών αγορών εναλλακτικών καυσίμων και οχημάτων, αφού αντιπροσωπεύει σημαντικό μερίδιο της κατανάλωσης ενέργειας και των εκπομπών CO2 στις μεταφορές (βλ. στόλους δημοσίων μεταφορών και ιδίως τοπικές μεταφορές με λεωφορεία), με το άρθρο 33 τίθεται το πλαίσιο στόχων για τη συμμετοχή καθαρών και ενεργειακώς αποδοτικών οχημάτων στις δημόσιες προμήθειες οχημάτων και υπηρεσιών, ώστε να ενισχυθεί η προσπάθεια για τη μείωση των ρύπων.
Με το άρθρο 34 ορίζεται το πεδίο εφαρμογής των επόμενων άρθρων, ήτοι ορίζεται το είδος των συμβάσεων που υπάγονται στις υποχρεώσεις των οικείων άρθρων του ν. 3982/2011 (Α΄ 143) για την αύξηση της συμμετοχής καθαρών οχημάτων στις συμβάσεις που ανατίθενται από αναθέτουσες αρχές και αναθέτοντες φορείς.
Στα άρθρα 35 και 36 τίθενται οι ορισμοί ιδίως των καθαρών οχημάτων, αλλά και των οχημάτων που εξαιρούνται από τις προβλέψεις των οικείων άρθρων του ν. 3982/2011.
Με τις ρυθμίσεις των άρθρων 37 και 38 και ιδίως το παράρτημα που προσαρτάται στον ν. 3982/2011 τίθεται ελάχιστος στόχος 25,3% συμμετοχής καθαρών οχημάτων (για ελαφρά οχήματα) στις καταλαμβανόμενες δημόσιες συμβάσεις για τις δύο περιόδους αναφοράς, ήτοι έως το τέλος του 2025 και του 2030 αντίστοιχα. Για τα φορτηγά (κατηγορία οχήματος N2 και N3), ο στόχος σε σχέση με την ισχύουσα νομοθεσία αυξάνεται από οκτώ τοις εκατό (8%) σε δέκα τοις εκατό (10%), και για τα λεωφορεία (κατηγορία οχήματος M3), ο στόχος αυξάνεται από τριάντα τρία τοις εκατό (33%) σε σαράντα επτά τοις εκατό (47%) μεταξύ των δύο περιόδων αναφοράς. Οι στόχοι συνεχίζουν να ισχύουν και μετά το 2030, εάν δεν έχουν τεθεί νέοι στόχοι μέχρι τότε.
Στην παρ.2 του άρθρου 39 ορίζεται ότι για την εφαρμογή των διατάξεων αυτών, στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων κατά την έννοια του ν. 4412/2016 (Α΄ 147) για την προμήθεια οχημάτων υποχρεωτικά συνεκτιμάται κατά την αξιολόγηση των προσφορών η ύπαρξη ελάχιστης ποσόστωσης επί του συνόλου του προσφερόμενου στόλου των υποψηφίων ύψους πέντε τοις εκατό (5%) για αμιγώς ηλεκτρικά οχήματα ή υβριδικά ηλεκτρικά οχήματα εξωτερικής φόρτισης με εκπομπές ρύπων έως 50 γρ. CO2 /χλμ.
Αντίστοιχα, στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων κατά την έννοια του ν. 4412/2016 για την προμήθεια υπηρεσιών, η παροχή των οποίων απαιτεί τη χρήση στόλου οχημάτων, δύναται να τεθεί ως κριτήριο ποιοτικής επιλογής η υποχρέωση ελάχιστης ποσόστωσης επί του συνόλου του στόλου των υποψηφίων ύψους πέντε τοις εκατό (5%) για αμιγώς ηλεκτρικά οχήματα ή υβριδικά ηλεκτρικά οχήματα εξωτερικής φόρτισης με εκπομπές ρύπων έως 50 γρ. CO2 /χλμ. και σε κάθε περίπτωση τίθεται η υποχρέωση ύπαρξης ενός (1) κατ’ ελάχιστον αμιγούς Η/Ο στον στόλο των υποψηφίων.
Οι αναθέτοντες φορείς και οι αναθέτουσες αρχές, κατά την έννοια των διατάξεων του ν. 4412/2016, οφείλουν να αιτούνται από τους οικονομικούς φορείς που συμμετέχουν στις σχετικές διαδικασίες ανάθεσης σύμβασης να προσκομίζουν κατάλληλα αποδεικτικά έγγραφα, με τα οποία βεβαιώνεται η ελάχιστη ποσόστωση Η/Ο στο σύνολο των οχημάτων του στόλου τους
Οι διατάξεις δεν εφαρμόζονται στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων προμηθειών και υπηρεσιών, οι οποίες έχουν εκτιμώμενη αξία κάτω των ορίων της παρ. 1 του άρθρου 118 του ν. 4412/2016 (Α΄ 147) και της παρ. 1 του άρθρου 328 του ν. 4412/2016 κατά περίπτωση, ούτε στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων προμηθειών και υπηρεσιών, η έναρξη των οποίων λαμβάνει χώρα, σύμφωνα με τα άρθρα 61 και 290 του ν. 4412/2016, πριν τις 2.8.2021.
Στην παρ.6 του άρθρου 65 ορίζεται ότι τα άρθρα 65 έως 71 του ν. 3982/2011 (Α΄ 143), όπως αντικαθίστανται με τα άρθρα 33-38 του Ν.4710/20, καταλαμβάνουν τις συμβάσεις για τις οποίες η προκήρυξη διαγωνισμού θα αποσταλεί μετά την 2α.8.2021 ή, αν δεν προβλέπεται προκήρυξη διαγωνισμού, για τις οποίες η αναθέτουσα αρχή ή ο αναθέτων φορέας θα κινήσει τη διαδικασία προμήθειας μετά την εν λόγω ημερομηνία.
ΙΙΙ. Λοιπές ρυθμίσεις
Α. Παράταση προθεσμιών τακτοποίησης αυθαιρέτων
Με το άρθρο 51 παρατείνονται οι προθεσμίες τακτοποίησης αυθαιρέτων και υποβολής δικαιολογητικών.
Β. Παρατάσεις οικοδομικών αδειών
Στο άρθρο 52 ορίζεται ότι η ισχύς των οικοδομικών αδειών, των αδειών δόμησης και των τυχόν αναθεωρήσεων αυτών που προβλέπονται στις παρ. 5 και 6 του άρθρου 50 του ν. 4495/2017, καθώς και όσων εκδόθηκαν σύμφωνα με τον ν. 4495/2017 έως τις 30.12.2018, παρατείνεται έως τις 31.12.2022.
Γ. Αποκατάσταση ανενεργών λατομείων
Με την παρ.1 του άρθρου 55 αντικαθίστανται οι παρ. 1 έως 3 του άρθρου 40 του ν. 4030/2011 (Α΄249), σχετικά με την αποκατάσταση των ανενεργών λατομείων και ορίζεται ότι η αποκατάσταση των ανενεργών λατομείων που ανήκουν στο Δημόσιο, στους Ο.Τ.Α. και στα Ν.Π.Δ.Δ. γίνεται με μέριμνα των εγκεκριμένων συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης ΑΕΚΚ, κατόπιν ανάθεσης από την αρμόδια Αποκεντρωμένη Διοίκηση ή Ο.Τ.Α. ή Ν.Π.Δ.Δ..
Δ. Δυνατότητα αδειοδότησης ενδεικτικών πινακίδων σε πολυϊατρεία και διαγνωστικά εργαστήρια από το οικείο Δημοτικό Συμβούλιο
Με το άρθρο 60 τροποποιείται το εδάφιο 2 της περ. β΄ της παρ. 2 του άρθρου 2 του ν. 2946/2001 και παρέχεται η δυνατότητα τοποθέτησης ενδεικτικών πινακίδων μεταξύ άλλων και σε διαγνωστικά εργαστήρια και σε πολυϊατρεία, μετά από προηγούμενη άδεια του Δημοτικού Συμβουλίου κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 7 του Ν.2946/01.
