Τη λειτουργία μιας εταιρείας ύδρευσης – αποχέτευσης ανά νομό, με τη συνένωση όλων των κατά τόπους σήμερα υφισταμένων, θα προβλέπει σχέδιο νόμου του υπουργείου Περιβάλλοντος. Οι νέες εταιρείες θα είναι «καθαρές» από χρέη, ενώ τα παλαιά χρέη θα τα φορτωθούν οι Δήμοι που θα τα πληρώσουν σε δόσεις. Κι αυτό, την ώρα που η κυβέρνηση και το υπουργείο Περιβάλλοντος, με την «καραμέλα» τη κλιματικής κρίσης και της απειλούμενης λειτουργίας, βάζουν «με τα μπούνια» τους ιδιώτες στα έργα διαχείρισης και μεταφοράς υδάτων τόσο για την Αττική όσο και για τα νησιά, έργα που θα κληθούν να πληρώσουν αδρά οι καταναλωτές1.
«Ο φυσικός πόρος εξαντλείται από την απουσία πολιτικής βούλησης ελέγχου του αρδευτικού νερού, η κατανάλωση του οποίου αντιστοιχεί στο 85% της συνολικής κατανάλωσης του φυσικού πόρου», τονίζει σε ανακοίνωσή η Ένωση Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης – Αποχέτευσης (ΕΔΕΥΑ). «Παραγνωρίζεται ο σημαντικός ρόλος των ΔΕΥΑ στη διαχείριση του φυσικού πόρου και την προστασία του περιβάλλοντος και εμφανίζεται η προφανώς έωλη νομικά ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΝΩΣΗ τους, ως το αντίβαρο του προβλήματος της λειψυδρίας!!!», υπογραμμίζει.
Η κυβέρνηση «θέλει να χαρίσει το νερό τους στους ιδιώτες, όπως έγινε όλες τις υπόλοιπες υπηρεσίες κοινής ωφέλειας (ηλεκτρική ενέργεια, επικοινωνίες, μεταφορές κλπ), και ύστερα να χαρίσει σ’ αυτούς τα “χρέη”», τονίζει από την πλευρά του ο Σύλλογος Εργαζομένων ΔΕΥΑ Λουτρακίου Αγίων Θεοδώρων. «Αυτοπαρουσιάζεται», συμπληρώνει «ως σωτήρας των προβλημάτων λειτουργίας των ΔΕΥΑ, κρύβοντας ότι με τις πολιτικές όλων των προηγούμενων χρόνων όλες οι Κυβερνήσεις εφαρμόζουν συστηματικό σχέδιο εξόντωσης των ΔΕΥΑ».
Η ανακοίνωση της ΕΔΕΥΑ
Το Δ.Σ. της Ε.Δ.Ε.Υ.Α. που συνεδρίασε στην Αθήνα, στις 17 Σεπτεμβρίου 2024 με τη συμμετοχή εκπροσώπων (Δημάρχων, Προέδρων και στελεχών) των Δ.Ε.Υ.Α. των Περιφερειακών Ενοτήτων της Αττικής, της Βοιωτίας, της Κορινθίας και της Φθιώτιδας:
– Διαπιστώνει, ότι για άλλη μια φορά το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας με την πρόφαση της αντιμετώπισης της λειψυδρίας, χωρίς να έχει καταρτίσει και παραδώσει τόσο στην Κ.Ε.Δ.Ε., όσο και στην ΕΔΕΥΑ, κανένα σχέδιο Νόμου, όπως είχε δεσμευθεί, προβαίνει σε αποσπασματικές και μη συνεκτικές μεταξύ τους δηλώσεις για αναγκαστικές συνενώσεις των Δ.Ε.Υ.Α., που προφανώς αντίκεινται και στο Σύνταγμα και στους νόμους που διέπουν την λειτουργία τους, καθώς και την προστασία των λειτουργικών αλλά και περιουσιακών τους δικαιωμάτων.
– Εκφράζει για άλλη μια φορά την πάγια θέση του, ότι ο φυσικός πόρος εξαντλείται από την απουσία πολιτικής βούλησης ελέγχου του αρδευτικού νερού, η κατανάλωση του οποίου αντιστοιχεί στο 85% της συνολικής κατανάλωσης του φυσικού πόρου.
– Λυπάται που για άλλη μια φορά παραγνωρίζεται ο σημαντικός ρόλος των Δ.Ε.Υ.Α. στη διαχείριση του φυσικού πόρου και την προστασία του περιβάλλοντος και εμφανίζεται η προφανώς έωλη νομικά ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΝΩΣΗ τους, ως το αντίβαρο του προβλήματος της λειψυδρίας!!!
– Εκφράζει την έντονη ανησυχία του για την μη τήρηση από την ίδια την Κυβέρνηση του Ν. 5037/2023 που ψήφισε και με τον οποίο υπήγαγε τον έλεγχο των παρόχων υπηρεσιών ύδατος μεταξύ των οποίων και οι Δ.Ε.Υ.Α. στην Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ), η οποία είναι η μόνη αρμόδια για να εισηγηθεί μέτρα για τη διασφάλιση της επιχειρησιακής λειτουργίας των Δ.Ε.Υ.Α.
– Επίσης διαπιστώνει, ότι το Υπουργείο
Περιβάλλοντος δεν αντιλαμβάνεται, ότι η επέκταση της Ε.Υ.Δ.Α.Π. και της Ε.Υ.Α.Θ. σε χωρικές ενότητες Δήμων και ΔΕΥΑ, χωρίς τη σύμφωνη γνώμη τους, είναι ευθέως αντισυνταγματική και συνεπώς παράνομη, αλλά και ατελέσφορη.
– Εκφράζει για άλλη μια φορά τη λύπη του, διότι το Υπουργείο Περιβάλλοντος αλλά και η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας κλείνουν τα μάτια τους στο πραγματικό ζήτημα της υπερτιμολόγησης της ενέργειας, αφού οι Δ.Ε.Υ.Α. κατατάσσονται στους οικιακούς καταναλωτές με αποτέλεσμα σήμερα το ενεργειακό κόστος των Δ.Ε.Υ.Α. από 19% του συνολικού λειτουργικού τους κόστους να έχει φθάσει αλλά και να υπερβαίνει το 40% σε αρκετές περιπτώσεις.
– Καλεί το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας να παραδώσει το σχέδιο νόμου της αποκαλούμενης από το ίδιο Μεταρρύθμισης στην Κ.Ε.Δ.Ε. και στην ΕΔΕΥΑ, ώστε να τοποθετηθεί η Τ.Α. με την ευθύνη που τη διακρίνει, στον προτεινόμενο νομοσχέδιο.
Μέχρι τότε το Υπουργείο οφείλει να ρυθμίσει το κόστος της ενέργειας, αλλά και των ληξιπρόθεσμων χρεών των Δ.Ε.Υ.Α. που οφείλονται στην υπερτιμολόγηση της ενέργειας που καταναλώνουν οι Δ.Ε.Υ.Α.
– Δηλώνει για άλλη μια φορά, ότι η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. έχει τη διάθεση να συνεργασθεί και με το Υπουργείο και με την ΡΑΑΕΥ για την ορθότερη και δικαιότερη επίλυση των πραγματικών προβλημάτων και ζητημάτων που έχουν σχέση με τη διαχείριση και εξοικονόμηση του νερού. Εξάλλου, δεν πρέπει να παροράται, ότι η σημερινή θέση του Υπουργείου για τις αλλαγές στη δομή των Δ.Ε.Υ.Α. είναι τελείως διαφορετική από την αρχική που είχε παρουσιασθεί στην Τ.Α. το 2023 και θα μπορούσε να ήταν η βέλτιστη, αν πραγματικά το Υπουργείο λάμβανε υπόψη του τις διαυγέστατες θέσεις της Τ.Α., που με αγωνία και γνώση παραθέτει.
Tο νομοσχέδιο νομοσχέδιο για την ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ και τις ΔΕΥΑ
Σύμφωνα με τις πληροφορίες που αναφέρει ο Γιώργος Λάλιος/kathimerini.gr τα βασικά σημεία είναι τα ακόλουθα:
• Οι δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης – αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) θα συγχωνευθούν, ώστε να απομείνει μία ανά νομό. Το προσωπικό τους θα διατηρηθεί στο νέο σχήμα. Η νομική μορφή των εταιρειών δεν έχει ακόμη αποφασιστεί – το πιθανότερο είναι να πρόκειται για ανώνυμες εταιρείες, όπως η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ. Η τοπική αυτοδιοίκηση θα έχει συμμετοχή με εκπροσώπους της στον νέο φορέα (εξετάζεται το ενδεχόμενο αυτή η εκπροσώπηση να αναλογεί στον πληθυσμό του κάθε δήμου).
• Θα δοθούν κίνητρα για να συγχωνευθούν οι εταιρείες ύδρευσης όμορων νομών, δηλαδή να δημιουργηθούν μεγαλύτεροι σε εμβέλεια φορείς.
• Η συγχώνευση θα ισχύσει για όλες τις περιοχές εκτός από τα μικρά και μεσαία νησιά. Εκεί θα «επιστρατευθεί» η ΕΥΔΑΠ Νήσων, ένας συμβουλευτικός φορέας που ιδρύθηκε περίπου πριν από μία 15ετία και παραμένει σήμερα ανενεργός.
• Οι νέες εταιρείες ύδρευσης – αποχέτευσης θα είναι ελεύθερες χρεών. Τα υφιστάμενα χρέη θα αποπληρωθούν από τους δήμους σε 30 άτοκες δόσεις, στην ονομαστική αξία που έχουν σήμερα.
• Η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ θα αναλάβουν την ύδρευση – αποχέτευση στο σύνολο της Περιφέρειας Αττικής και της περιφερειακής ενότητας Θεσσαλονίκης αντίστοιχα. Σήμερα, παρότι η χωρική αρμοδιότητα υπάρχει, τόσο στην Αττική όσο και στη Θεσσαλονίκη εξακολουθούν να υπάρχουν δήμοι οι οποίοι παίρνουν μεν νερό από την ΕΥΔΑΠ ή την ΕΥΑΘ, αλλά έχουν οι ίδιοι την ευθύνη του δικτύου ύδρευσης, τους ελέγχους στο νερό κ.λπ. Τις προηγούμενες δεκαετίες σταδιακά πολλοί δήμοι της Αττικής «παρέδωσαν τα κλειδιά» της ύδρευσης στην ΕΥΔΑΠ μετά από συμφωνία, με την οποία διευθετήθηκαν και τυχόν χρέη του δήμου προς την εταιρεία. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι από τον Μάιο έχει προβλεφθεί (με τον ν. 5106) ότι η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ μπορούν, με εντολή του υπουργού Περιβάλλοντος, να αναλάβουν και τη λειτουργία και τη συντήρηση του δικτύου ομβρίων στις περιοχές ευθύνης τους. Σήμερα ο καθαρισμός των φρεατίων ανήκει ως αρμοδιότητα σε όποιον έχει την ευθύνη της αντίστοιχης οδού, δήμο ή περιφέρεια. Η απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος, για την ανάληψη της ευθύνης για τα όμβρια από τις δύο εταιρείες, δεν έχει ακόμη εκδοθεί, πιθανότατα λόγω της απροθυμίας των δύο εταιρειών να αναλάβουν αυτή τη δύσκολη αρμοδιότητα.
Για τη συγχώνευση των δημοτικών εταιρειών ύδρευσης προβλέφθηκε πριν από ένα χρόνο (με τον ν. 5037/23) ότι θα γνωμοδοτήσει η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ, πρώην ΡΑΕ). Ωστόσο, στον ίδιο νόμο προβλεπόταν ότι η ΡΑΑΕΥ θα αναλάβει τις νέες αρμοδιότητές της (ύδατα και απορρίμματα) μόλις εκδοθεί από το υπουργείο Περιβάλλοντος μια διαπιστωτική πράξη για τη συμπλήρωση του προσωπικού της, κάτι που δεν έχει έως τώρα συμβεί.
1 Το κόστος για τα έργα αυτά θα ενσωματώνεται στα τιμολόγια των παρόχων ύδατος, τα οποία θα εγκρίνονται από την πρώην Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (νυν ΡΑΕΕΥ) που υποτίθεται ότι θα προστατεύει τους καταναλωτές από υπερβολικές χρεώσεις, «δηλαδή όπως… επιτυχημένα κάνει και στο ρεύμα». Στο πλαίσιο αυτό, «αναμένονται η ΚΥΑ Κοστολόγησης-Τιμολόγησης και τα “εγκεφαλικά” στους καταναλωτές», όπως σχολιάζει χαρακτηριστικά ο Άρης Χατζηγεωργίου/efsyn.gr, για τη «στάμνα» της ΕΥΔΑΠ που σπάει για χάρη των ιδιωτών, για τους τίτλους τέλους του νερού ως δημόσιο αγαθό.
