Με τα πιο μελανά σημεία περιγράφει το Γραφείο Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του ΟΗΕ στην κατεχόμενη Παλαιστίνη (OCHA) την ανθρωπιστική κατάσταση και πρόσβαση στη Λωρίδα της Γάζας, εξαιτίας των δολοφονικών βομβαρδισμών από το Ισραήλ, στη ενημέρωσή του για τον Αύγουστο του 2024. Και το μήνα αυτό, όπως σημειώνει, «οι άμαχοι στη Γάζα φέρουν το κύριο βάρος των στρατιωτικών επιχειρήσεων», ενώ «περισσότερο από το 88% της Λωρίδας της Γάζας παρέμεινε επηρεασμένο από τις εντολές εκκένωσης. Εκατοντάδες χιλιάδες εκτοπισμένες οικογένειες εξακολουθούν να αναγκάζονται να μετακινηθούν σε μια περιοχή περίπου 47 τετραγωνικών χιλιομέτρων (περίπου το 13% της συνολικής έκτασης της Γάζας), η οποία έχει γίνει υπερπλήρης και στερείται βασικών υποδομών και υπηρεσιών».
Στην ενημέρωσή του, καταγγέλλει την άρνηση από πλευράς Ισραήλ για παροχή βοήθειας, όταν ο OCHA και άλλοι ανθρωπιστικοί φορείς προσπάθησαν να αναλάβουν δύο κρίσιμες αποστολές διάσωσης το συγκεκριμένο μήνα για να βοηθήσουν οικογένειες με παιδιά παγιδευμένα κάτω από τα ερείπια. «Η πρώτη αποστολή στην πόλη Χαμάντ», τονίζει, «παρεμποδίστηκε από τις ισραηλινές δυνάμεις για τρεις συνεχόμενες ημέρες, παρά τις αρχικές ενδείξεις για επιζώντες, συμπεριλαμβανομένων παιδιών. Η δεύτερη αποστολή, στη Ράφα, παρεμποδίστηκε παρομοίως». Και στις δύο περιπτώσεις, συμπληρώνει, «δεν βρέθηκαν επιζώντες όταν τελικά επετράπη στους διασώστες να φτάσουν στην περιοχή. Επιπλέον, σε ένα επακόλουθο συντονισμένο κίνημα στη Ράφα με στόχο την ανάκτηση των λειψάνων 30 νεκρών για αξιοπρεπή ταφή απαγορεύτηκε η πρόσβαση σε δύο διαφορετικές περιπτώσεις».
Επίσης, καταγγέλλει τις επιθέσεις που δέχονται οι εργαζόμενοι στον ανθρωπιστικό τομέα στα σημεία ελέγχου και τη χαρακτηρίζει «βαθιά ανησυχητική». Όπως αναφέρει, «υπήρξαν πολλά περιστατικά πυροβολισμών προς, κοντά ή γύρω από ανθρωπιστικές συνοδείες καθώς πλησιάζουν σημεία ελέγχου, παρά το γεγονός ότι τα οχήματα φέρουν σαφή σήμανση και έχουν λάβει προηγούμενη επιβεβαίωση από τις ισραηλινές δυνάμεις». Το πιο σοβαρό περιστατικό συνέβη στις 27 Αυγούστου, «όταν μια νηοπομπή του WFP που είχε τα διακριτικά του οργανισμού δέχθηκε πυρά με πραγματικά πυρά από τις ισραηλινές δυνάμεις, προκαλώντας εκτεταμένες ζημιές από περίπου δέκα σφαίρες, παρά το γεγονός ότι το κίνημα ήταν πλήρως συντονισμένο εκ των προτέρων».
Αναλυτικότερα:
Γενική επισκόπηση
Τον Αύγουστο του 2024, ο ΟΗΕ και οι ΜΚΟ εταίροι του πραγματοποίησαν 598 συντονισμένες ανθρωπιστικές κινήσεις σε ολόκληρη τη Λωρίδα της Γάζας: 395 στο νότο και 203 στο βορρά. Από αυτές, μόνο 250 διευκολύνθηκαν, 99 παρεμποδίστηκαν και 176 αρνήθηκαν. Συνολικά, το 46% των ανθρωπιστικών κινήσεων είτε απορρίφθηκαν είτε παρεμποδίστηκαν τον Αύγουστο, καθιστώντας τον τον πιο δύσκολο μήνα για την πρόσβαση της ανθρωπιστικής βοήθειας από τον Ιανουάριο του 2024.
Η πρόσβαση της ανθρωπιστικής βοήθειας στο βόρειο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας είναι σημαντικά περιορισμένη, εν μέρει λόγω των προκλήσεων και της ανασφάλειας στα σημεία ελέγχου. Από τις 203 ανθρωπιστικές μετακινήσεις βόρεια, 74 απορρίφθηκαν και 38 εμποδίστηκαν, με αποτέλεσμα μόνο το 45% των ανθρωπιστικών μετακινήσεων σε περιοχές στο βόρειο τμήμα της Wadi Gaza να διευκολυνθεί τον Αύγουστο. Για παράδειγμα, από τις εννέα μετακινήσεις στον τομέα της υγείας που σχεδιάζονταν να μεταφέρουν πάνω από 200.000 λίτρα καυσίμων σε ζωτικές εγκαταστάσεις όπως νοσοκομεία, μόνο μία μετακίνηση διευκολύνθηκε με τέσσερις να παρεμποδίζονται και τέσσερις να απορρίπτονται. Από τα 395 συντονισμένα ανθρωπιστικά κινήματα στο νότο, 176 διευκολύνθηκαν, 61 παρεμποδίστηκαν και 102 απορρίφθηκαν. Αυτό περιλαμβάνει 105 μετακινήσεις στο Κερέμ Σαλόμ για την παραλαβή ζωτικού ανθρωπιστικού φορτίου και τη διεξαγωγή 10 εναλλαγών διεθνούς προσωπικού μέσα και έξω από τη Γάζα. Από τις μετακινήσεις στο Κερέμ Σαλόμ τον Αύγουστο – 19 εμποδίστηκαν (συμπεριλαμβανομένων 3 εναλλαγών προσωπικού) και 11 αρνήθηκαν.
Ώρες λειτουργίας σημείων ελέγχου
Από τις 16 Αυγούστου 2024, οι ισραηλινές δυνάμεις έχουν επιβάλει όλο και πιο απρόβλεπτα και περιοριστικά χρονικά παράθυρα για ανθρωπιστικές μετακινήσεις μέσω των δύο σημείων ελέγχου μεταξύ του νότου και του βορρά της Λωρίδας της Γάζας. Αυτά ανακοινώνονται μόνο το πρωί, όταν οι αυτοκινητοπομπές είναι έτοιμες να αναχωρήσουν, με αποτέλεσμα σημαντικές καθυστερήσεις στις μετακινήσεις και περιορισμό του χρόνου που έχουν οι ανθρωπιστικές ομάδες για να ολοκληρώσουν τις δραστηριότητές τους στην πόλη της Γάζας ή στη βόρεια Γάζα. Εκτός από τις περιορισμένες ώρες λειτουργίας, οι τεχνικές βλάβες στα σημεία ελέγχου καθυστέρησαν περαιτέρω τις μετακινήσεις και έθεσαν σε κίνδυνο την ασφάλεια των εργαζομένων στον τομέα της ανθρωπιστικής βοήθειας. Για παράδειγμα, στις 24 Αυγούστου, μια σπασμένη πύλη έκρηξης στο σημείο ελέγχου προκάλεσε μια αποστολή να κολλήσει για τέσσερις ώρες. Η καθυστέρηση στην έγκαιρη επισκευή της πύλης είχε ως αποτέλεσμα την αποτυχία παράδοσης 10.000 εμβολίων, 58 παλετών φαρμάκων, συμπεριλαμβανομένων ειδών ψυκτικής αλυσίδας και ιατρικών προμηθειών που σώζουν ζωές για έγκυες γυναίκες, καθώς και 24.000 λίτρα καυσίμων. Απαντώντας στις ανησυχίες που εξέφρασαν οι ανθρωπιστικές οργανώσεις, οι ισραηλινές αρχές ανέφεραν ότι το σημείο ελέγχου θα είναι ανοιχτό κάθε μέρα από τις 10 π.μ. έως τις 4 μ.μ. Ωστόσο, η πρόσβαση μέσω του σημείου ελέγχου εξακολουθεί να αντιμετωπίζει εκτεταμένες καθυστερήσεις με τις συνοδείες συχνά να μην επιτρέπεται να προσεγγίσουν το σημείο ελέγχου μέχρι τις 10 π.μ. Στις 28 Αυγούστου, μια αυτοκινητοπομπή που μετέφερε επειγόντως αναγκαία καύσιμα στα νοσοκομεία καθυστέρησε για πέντε ώρες πριν της επιτραπεί να διασχίσει το σημείο ελέγχου προς τα βόρεια και αντιμετώπισε επιπλέον τέσσερις ώρες καθυστέρηση στο ταξίδι της επιστροφής.
Επιθέσεις σε εργαζομένους, ανθρωπιστικές μετακινήσεις και εγκαταστάσεις
Η εγκληματικότητα που προκαλείται από συγκρούσεις δεν είναι ασυνήθιστη, θέτοντας σοβαρό κίνδυνο κλοπής ανθρωπιστικής βοήθειας και βίας κατά των εργαζομένων στον ανθρωπιστικό τομέα. Οι ισραηλινές δυνάμεις συχνά απαιτούν από τις ανθρωπιστικές συνοδείες να περιμένουν στα σημεία κράτησης πριν πλησιάσουν τα σημεία ελέγχου, συχνά για ώρες, αφήνοντάς τα εκτεθειμένα σε περιβάλλοντα υψηλού κινδύνου. Στις 5 Αυγούστου, ένα κομβόι δύο φορτηγών που μετέφεραν βασικά αγαθά στο βορρά δέχθηκε επίθεση από πλήθη μόλις 15 λεπτά μετά την άφιξή του στο σημείο κράτησης, με αποτέλεσμα την απώλεια όλων των αγαθών που προορίζονταν για την υποστήριξη ευάλωτων ατόμων στο βορρά. Ομοίως, η διακίνηση ανθρωπιστικών αγαθών περιορίζεται σε μία μόνο διαδρομή εντός της Γάζας από το Karem Shalom, καθιστώντας την εύκολο στόχο για εγκληματικά στοιχεία. Είδη υγιεινής όπως σαπούνι, πάνες και δέματα τροφίμων ήταν μεταξύ των ανθρωπιστικών προμηθειών που αναχαιτίστηκαν από εγκληματικά στοιχεία πριν φτάσουν στις πληγείσες κοινότητες.
Η βία που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι στον ανθρωπιστικό τομέα στα σημεία ελέγχου είναι βαθιά ανησυχητική. Υπήρξαν πολλά περιστατικά πυροβολισμών προς, κοντά ή γύρω από ανθρωπιστικές συνοδείες καθώς πλησιάζουν σημεία ελέγχου, παρά το γεγονός ότι τα οχήματα φέρουν σαφή σήμανση και έχουν λάβει προηγούμενη επιβεβαίωση από τις ισραηλινές δυνάμεις. Το πιο σοβαρό περιστατικό συνέβη στις 27 Αυγούστου, όταν μια νηοπομπή του WFP που είχε τα διακριτικά του οργανισμού δέχθηκε πυρά με πραγματικά πυρά από τις ισραηλινές δυνάμεις, προκαλώντας εκτεταμένες ζημιές από περίπου δέκα σφαίρες, παρά το γεγονός ότι το κίνημα ήταν πλήρως συντονισμένο εκ των προτέρων.
Τον Αύγουστο, υπήρξαν πολλές περιπτώσεις άμεσων και έμμεσων επιπτώσεων πυρομαχικών σε στατικές τοποθεσίες, όπως ξενώνες και γραφεία που χρησιμοποιούνται από εργαζόμενους στον ανθρωπιστικό τομέα. Στο Deir al Balah, η πύλη και ο τοίχος ενός φρουρίου υπέστησαν εκτεταμένες ζημιές λόγω στρατιωτικών επιχειρήσεων στις 6 Αυγούστου. Ο φρουρός, ο οποίος είχε βρει καταφύγιο στη θέση του μέσα στο συγκρότημα, παρέμεινε σώος. Στις 21 Αυγούστου, κατά τη διάρκεια μιας ισραηλινής στρατιωτικής επιχείρησης στο Khan Younis, η οροφή ενός συγκροτήματος ΜΚΟ υπέστη ζημιές, κανένα προσωπικό δεν τραυματίστηκε ή σκοτώθηκε. Άλλοι δεν ήταν τόσο τυχεροί – μια απεργία στη Jabalya στοίχισε τραγικά τη ζωή ενός μέλους του προσωπικού μιας τοπικής ΜΚΟ, της συζύγου του και των παιδιών τους στις 28 Αυγούστου. Διηύθυνε μια κουζίνα τροφίμων, παρέχοντας υποστήριξη σε οικογένειες στη βόρεια Γάζα που χρειάζονται απεγνωσμένα επισιτιστική βοήθεια.
Έλλειψη ασφαλών εγκαταστάσεων και τοποθεσιών
Οι διαδοχικές εντολές εκκένωσης τον Αύγουστο είχαν ως αποτέλεσμα τον μαζικό εκτοπισμό ανθρώπων. Είχε επίσης σημαντικό αντίκτυπο στην ανθρωπιστική ανταπόκριση. Οι εντολές εκκένωσης στις 21 Αυγούστου 2024 για το ισραηλινό Block 130 επηρέασαν σοβαρά αρκετούς ξενώνες του ΟΗΕ και των ΜΚΟ που παρέχουν ασφαλή καταλύματα σε εργαζόμενους στον ανθρωπιστικό τομέα, πολλοί από τους οποίους είναι εθνικό προσωπικό που έχει ήδη εκτοπιστεί από τα σπίτια τους μαζί με τις οικογένειές τους. ” εντολή εκκένωσης μέρους του ισραηλινού μπλοκ 128 στις 25 Αυγούστου ανάγκασε 275 εργαζόμενους στον ανθρωπιστικό τομέα και τις οικογένειές τους να εγκαταλείψουν αυτούς τους ξενώνες· Έπρεπε να αναζητήσουν καταφύγιο σε άλλες διαθέσιμες επιλογές ως προσωρινό μέτρο, συμπεριλαμβανομένου του ύπνου σε αποθήκες ή σκηνές λόγω έλλειψης χώρου σε άλλες κοινοποιημένες ανθρωπιστικές τοποθεσίες. Η διασπορά των εργαζομένων στον ανθρωπιστικό τομέα και των πόρων σε προσωρινές ρυθμίσεις έχει αντίκτυπο στις επιχειρήσεις. Το προσωπικό εκτίθεται σε κίνδυνο κατά τη διάρκεια της μετακίνησης, καθώς και σε πρόσθετα τραύματα, καθώς πολλοί έχουν ήδη εκτοπιστεί, μαζί με τις οικογένειές τους, πολλές φορές από τον Οκτώβριο του 2023.
Ο αντίκτυπος των εντολών εκκένωσης εκτείνεται πέρα από τους ξενώνες των ανθρωπιστικών οργανώσεων για να συμπεριλάβει πολλές αποθήκες και άλλες βασικές ανθρωπιστικές εγκαταστάσεις. Μετά τις τελευταίες εντολές εκκένωσης τον Αύγουστο, μόνο ένας κόμβος εφοδιαστικής παρέμεινε προσβάσιμος σε ανθρωπιστικές οργανώσεις χωρίς να απαιτείται συντονισμένη διαδικασία μετακίνησης. Αυτή η διαδικασία είναι εκτεταμένη και συχνά αμφισβητείται από τις ισραηλινές δυνάμεις. Επιπλέον, το Κέντρο Εκπαίδευσης Khan Younis αγωνίζεται τώρα με μόλις 8.000 τετραγωνικά μέτρα χώρου για την αποθήκευση περιουσιακών στοιχείων και εμπορευμάτων για διανομή, μια σημαντική μείωση σε σύγκριση με τη Βάση Logistics της Ράφα, η οποία παρέχει 20.000 τετραγωνικά μέτρα, αλλά είναι πλέον απρόσιτη. Επιπλέον, το μοναδικό πρατήριο καυσίμων που υποστήριζε την ανθρωπιστική ανταπόκριση βρισκόταν κοντά σε εκκενωμένες περιοχές, αυξάνοντας τον κίνδυνο ζημιών από θραύσματα ή διασταυρούμενα πυρά που επηρέασαν τόσο το προσωπικό όσο και την εγκατάσταση.
