«Αναμνήσεις και συναισθήματα» τιτλοφορείται η έκθεση που διοργανώνει η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και φιλοξενείται στο αεροδρόμιο Αλεξανδρούπολης ● Περιλαμβάνει γραπτά κείμενα, σχέδια και φωτογραφίες προσφύγων, αιτούντων άσυλο και ασυνόδευτων ανηλίκων ● Καταγράφει τη βιαιότητα του ξεριζωμού, την ελπίδα για νέα ζωή και αποτελεί αντίδοτο στη βιαιότητα των καιρών
Τα αεροδρόμια συνήθως αποτελούν την αφετηρία καινούργιων προκλήσεων και ασφαλών ταξιδιών, ταυτισμένα με χαρούμενες στιγμές, εμπειρίες, συναντήσεις και αναμονή. Από την άλλη πλευρά, το μακρύ ταξίδι των προσφύγων και των μεταναστών για ένα καλύτερο μέλλον θα μπορούσε να πει κάποιος πως είναι αδύνατο να περιγραφεί με αυτές τις λέξεις. Παρά ταύτα, όσο παράδοξο και αν ακούγεται, η επιλογή των διοργανωτών της εικαστικής έκθεσης με θέμα «Αναμνήσεις και συναισθήματα» να παρουσιάσουν έργα και δημιουργίες προσφύγων που πέρασαν από την περιοχή του Εβρου στον χώρο των αναχωρήσεων του Κρατικού Αερολιμένα Αλεξανδρούπολης λειτουργεί ευεργετικά για όποιον την επισκέπτεται.
Η έκθεση, που πραγματοποιείται με πρωτοβουλία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και με την ευγενική φιλοξενία του Κρατικού Αερολιμένα Αλεξανδρούπολης «Δημόκριτος», περιλαμβάνει γραπτά κείμενα προσφύγων και αιτούντων άσυλο που εκφράζουν τις προκλήσεις, τις δυσκολίες και τις ελπίδες τους μέσα από αυτά. Ακόμη, μπορεί να βρει κάποιος σκίτσα και ζωγραφιές ασυνόδευτων παιδιών που φανερώνουν τα συναισθήματα και τα όνειρά τους, καθώς και φωτογραφίες που είχαν μαζί τους οι πρόσφυγες στα κινητά τους καθ’ όλη τη διάρκεια του ταξιδιού τους, φορτισμένες με αναμνήσεις από το παρελθόν τους.
Τα εκθέματα είναι το αποτέλεσμα των συναντήσεων και των εκπαιδευτικών δράσεων στην περιοχή του Εβρου που διοργανώνει κατά καιρούς το γραφείο της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ. Μάλιστα, όπως δήλωσε στην «Εφ.Συν.» ο επικεφαλής του γραφείου στην περιοχή, Μαργαρίτης Πετριτζίκης, «τα έργα των προσφύγων που φιλοξενούνται έδωσαν έναυσμα για σκέψεις και συζητήσεις σχετικά με τη βιαιότητα του ξεριζωμού, το εύθραυστο της κανονικότητας αλλά και την οικουμενικότητα της ανθρώπινης ανάγκης για ασφάλεια. Τι σημαίνει ασφάλεια για έναν ξεριζωμένο άνθρωπο; Ποιες αναμνήσεις ταξιδεύουν μαζί τους; Τι εικόνες και συναισθήματα διατηρούν ζωντανά; Κείμενα χωρίς ιδιαίτερη επιμέλεια, φωτογραφίες καθημερινές από τα κινητά τους τηλέφωνα, σκίτσα προσφύγων είναι οι απαντήσεις, η έκφραση και το αποτύπωμα που καταγράφηκε. Μια ζωντανή υπενθύμιση ότι κάθε άνθρωπος από όπου κι αν προέρχεται έχει δικαίωμα να είναι και να νιώθει ασφαλής και ότι η ελπίδα, ακόμα και μακριά από το σπίτι, παραμένει ζωντανή».
«Aυθεντική καταγραφή»

Όπως επισημαίνουν οι διοργανωτές, η έκθεση αποτελεί μια γενναία, αυθεντική καταγραφή έκφρασης συνανθρώπων μας που δεν είχαν τη δυνατότητα επιλογής, αλλά εξαναγκάστηκαν σε ταξίδια επικίνδυνα στην προσπάθεια να βρουν ασφάλεια και προστασία για τους ίδιους και τις οικογένειές τους. Αυτή η αναζήτηση τους έφερε περαστικούς από την περιοχή του Έβρου σαν έναν φάρο ελπίδας, μια στάση ανάσας, μια αφετηρία επανεκκίνησης και ανασυγκρότησης.
Δημιουργοί, η ζωή των οποίων άλλαξε σε μια μέρα, άντρες, γυναίκες, παιδιά, που αναγκάστηκαν να αφήσουν πίσω τα αγαπημένα τους πρόσωπα, να εγκαταλείψουν τις σχολικές αίθουσες όπου δίδασκαν, τα οικογενειακά τραπέζια στο σαλόνι του σπιτιού τους, τα συντρίμμια από την κουζίνα τους, τα αγαπημένα τους αντικείμενα, τους μικρούς τετράποδους φίλους τους. Σε πείσμα όμως όλων αυτών, διατηρούν την ελπίδα, βρίσκουν τη δύναμη να μοιραστούν την ιστορία τους, να ανασύρουν μνήμες καθημερινότητας, την ανάσα της πρώτης εικόνας που τους έκανε να νιώσουν ασφαλείς.
Πράγματι, η έκθεση μπορεί να αποτελεί αντίδοτο στην αποκτήνωση των καιρών, αλλά είναι ταυτόχρονα και μια θλιβερή υπενθύμιση πως υπάρχουν εκατοντάδες πρόσφυγες και μετανάστες που δεν κατάφεραν να μας πουν τη δική τους ιστορία και να μοιραστούν τις αναμνήσεις τους. Είναι όλοι αυτοί που το ταξίδι τους τερματίστηκε βίαια, στα φουσκωμένα νερά του Έβρου ή στα χέρια κάθε λογής «σερίφηδων», επίσημων και ανεπίσημων.
Αριθμός ρεκόρ
Σύμφωνα με τα στοιχεία του γραφείου της Ύπατης Αρμοστείας, οι άνθρωποι που έχουν εκτοπιστεί βίαια από τις εστίες τους έχουν φτάσει τον αριθμό-ρεκόρ των 114 εκατομμυρίων παγκοσμίως. Ο αριθμός αυτός αποδεικνύει ότι η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει πολλαπλές ανθρωπιστικές κρίσεις. Μόνο για το 2023 η Ύπατη Αρμοστεία ανταποκρίθηκε στον υψηλότερο ετήσιο αριθμό καταστάσεων έκτακτης ανάγκης των τελευταίων δέκα χρόνων –μία κάθε οκτώ ημέρες κατά μέσον όρο– που προκάλεσαν αύξηση του αναγκαστικού εκτοπισμού.
Οι άνθρωποι όμως δεν είναι αριθμοί και στατιστικά, αυτό μας θυμίζουν μέσα από το αποτύπωμά τους. Όπως επίσης ότι ο κόσμος μας δεν αποτελείται μόνο από «σερίφηδες», αλλά και από κοινότητες ανθρώπων φιλόξενων και γενναιόδωρων μπροστά στο δράμα του εκτοπισμού.