Αντιδρώντας στην εφαρμογή του Ν. 5021/2023, που μετατρέπει τα πέντε κρατικά Μουσεία σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου και τα αποκόπτει από την Αρχαιολογική Υπηρεσία, οι συγκεντρωμένοι δήλωσαν ότι δεν αναγνωρίζουν στα διορισμένα –από την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη– μέλη των διοικητικών συμβουλίων το δικαίωμα να διαχειρίζονται τις αρχαιότητες καθώς θεωρούν ότι «δεν έχουν ούτε το ηθικό ούτε το επιστημονικό δικαίωμα, αλλά ούτε και το εκτόπισμα».
Στην πρώτη διά ζώσης συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, χθες, έδωσαν δυναμικό «παρών» οι εργαζόμενοι και εκπρόσωποι των σωματείων τους, οι οποίοι αντιστέκονται στην εφαρμογή του Ν. 5021/2023 που μετατρέπει τα πέντε κρατικά Μουσεία σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου και τα αποκόπτει από την Αρχαιολογική Υπηρεσία.
Οπως ειπώθηκε χαρακτηριστικά από τους εργαζόμενους, δεν αναγνωρίζουν στα διορισμένα –από την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη– μέλη των διοικητικών συμβουλίων το δικαίωμα να διαχειρίζονται τις αρχαιότητες καθώς θεωρούν ότι «δεν έχουν ούτε το ηθικό ούτε το επιστημονικό δικαίωμα, αλλά ούτε και το εκτόπισμα», όπως ειπώθηκε χαρακτηριστικά. Εξάλλου η κυριότητά των αρχαιοτήτων ανήκει στο ελληνικό Δημόσιο και η Αρχαιολογική Υπηρεσία είναι η μόνη αρμόδια για τη διαχείρισή τους.
Οταν μάλιστα η πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων Δέσποινα Κουτσούμπα είπε ότι τα διοικητικά συμβούλια «αποτελούνται από πολιτικά διορισμένους κομματικούς εγκάθετους», ο πρόεδρος του Δ.Σ. του Εθνικού Αρχαιολογικού, Δημήτρης Οικονόμου, καθηγητής Πολεοδομίας και Χωροταξίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, ρώτησε «εμάς εννοείτε;» Για να λάβει τη θετική απάντηση της αρχαιολόγου, η οποία του θύμισε ότι το καλοκαίρι του 2019 είχε διοριστεί από την κυβέρνηση Μητσοτάκη υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας με αρμοδιότητες σχετικές με την επένδυση της Lamda Development στο Ελληνικό, παρότι ο ίδιος είχε υπάρξει σύμβουλος της εταιρείας.
Οι εργαζόμενοι έκαναν σαφές ότι πολλοί εξ αυτών –όπως οι περισσότεροι αρχαιολόγοι που εργάζονται μέχρι σήμερα στο Εθνικό Αρχαιολογικό– είναι κρατικοί υπάλληλοι και δεν επιθυμούν να εργαστούν σε ΝΠΔΔ, οπότε και ζητούν να μετακινηθούν σε άλλες υπηρεσίες της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Ζήτησαν, λοιπόν, να υπάρξει σε συνεργασία με τη νέα πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ άμεση νομοθετική ρύθμιση ώστε όσοι επιθυμούν να μπορέσουν να μετακινηθούν, αφού ο νόμος προβλέπει ότι μέχρι τη σύσταση του Οργανισμού, για 8 μήνες, δεν μπορεί να υπάρξει μετακίνηση εργαζόμενου.
Ο Ενιαίος Σύλλογος Υπαλλήλων Υπουργείου Πολιτισμού Αττικής Στερεάς και Νήσων, η Πανελλήνια Ενωση Συντηρητών Αρχαιοτήτων (ΠΕΣΑ), ο Πανελλήνιος Σύλλογος Υπαλλήλων Πτυχιούχων Ανώτατης Τεχνολογικής Εκπαίδευσης Υπουργείου Πολιτισμού (ΠΑΣΥΠΑΤΕ) και ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων (ΣΕΑ) έχουν παρατείνει μέχρι τις 30 Ιουνίου την απεργία-αποχή όλων των μελών τους από τα καθήκοντά τους τα οποία σχετίζονται με την εφαρμογή του Ν. 5021/2023 και τη διαδικασία μετατροπής των πέντε κρατικών Μουσείων σε ΝΠΔΔ, δηλαδή του Εθνικού Αρχαιολογικού, του Αρχαιολογικού Ηρακλείου, του Βυζαντινού και Χριστιανικού, του Αρχαιολογικού Θεσσαλονίκης και του Βυζαντινού Πολιτισμού.
Και ενώ ο Νόμος 5021/2023 ρητά ορίζει ότι πρέπει να υπάρξει «παραχώρηση προς τα ιδρυόμενα Νομικά Πρόσωπα των συλλογών της αντίστοιχης ειδικής περιφερειακής υπηρεσίας προς φύλαξη, έκθεση και συντήρηση», αυτή η «παραχώρηση» δεν έχει συμβεί μέχρι σήμερα οπότε και η διαχείριση των αρχαιοτήτων παραμένει στην κυριότητα και στην αρμοδιότητα του ελληνικού Δημοσίου. «Οποιαδήποτε απόφαση για μετακίνηση ή δανεισμό αρχαιοτήτων του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου σε άλλους φορείς δεν είναι αρμοδιότητα του δοτού Δ.Σ. (που αποτελείται από ιδιώτες), αλλά των αρμόδιων Υπηρεσιών της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων Πολιτιστικής Κληρονομιάς», όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά οι εκπρόσωποι των σωματείων των εργαζομένων.
Στην τελευταία του ανακοίνωση, πάντως, ο Ενιαίος Σύλλογος Υπαλλήλων ΥΠΠΟ Αττικής και Νήσων επεσήμανε μεταξύ άλλων ότι «…τα προβλήματα και οι παράτυπες ενέργειες στις οποίες έχουν καταφύγει τα δοτά Διοικητικά Συμβούλια και οι Γενικές Διευθύντριες, προκειμένου να εφαρμόσουν αυτόν τον απαράδεκτο νόμο, δεν θα βρουν αρωγούς τους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες. Η ευθύνη για τις δυσλειτουργίες, την καθυστέρηση των έργων ΕΣΠΑ, τη σύγχυση με τα διπλά ΑΦΜ (!), την αναβολή προγραμματισμένων εκδηλώσεων ανήκει αποκλειστικά στην απερχόμενη πολιτική ηγεσία».