Από το Νίκο Γουρλά – Πηγή: kommon
Tον Δεκέμβρη του 2022 ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων, Γρηγόρης Τάσιος, από το βήμα της δημοσιογραφικής εκδήλωσης της συμμαχίας «Στηρίζω HoReCa». Απαίτησε από την κυβέρνηση να γίνουν αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο για την πρόσκληση εργαζομένων από τρίτες χώρες. Έσπευσε μάλιστα να διευκρινίσει ότι αυτό γίνεται από ανάγκη γιατί «δεν θέλουν τα παιδιά μας να γίνουν λαντζέρηδες». Συμπλήρωσε μάλιστα «για να μην παρεννοηθεί η κίνηση μας, πρόσκληση από τρίτες χώρες σημαίνει ότι θα προσφέρεται μισθολογικά στους προσκεκλημένους το ίδιο ποσό με αυτό που απολαμβάνει και ο Έλληνας εργαζόμενος».
Η πραγματικότητα βέβαια είναι τελείως διαφορετική από αυτή που περιγράφει ο Πρόεδρος των Ξενοδόχων. Η αιτία που οι νέοι εργαζόμενοι φεύγουν τρέχοντας από την «βαριά βιομηχανία» του τουρισμού είναι οι συνθήκες εργασίας μιας ιδιόμορφης εργασιακής σκλαβιάς. Οι δε μισθοί είναι οι χαμηλότεροι σε όλη την Ευρώπη, ενώ η παράνομη εργασία, η κλοπή των υπερωριών και οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης δεν είναι η εξαίρεση αλλά ο κανόνας. Εκατοντάδες οι καταγγελίες για δεκάωρα εργασίας με ασφάλιση τετράωρου, χωρίς ρεπό και με ελάχιστα χρήματα. Νέοι εργαζόμενοι που παθαίνουν υπερκόπωση από τα δωδεκάωρα δουλειάς, που ζουν σε άθλια καταλύματα τέσσερις μαζί, χωρίς ρεπό που τους τα βάζουν όμως πλασματικά αφού οι επιθεωρήσεις εργασίας είναι ανύπαρκτες.
Η εικόνα αυτή περιγράφεται μονότονα κάθε καλοκαίρι τέτοια εποχή από ρεπορτάζ σε περιοχές μεγάλης τουριστικής ανάπτυξης και καταγγέλλονται από τα σωματεία των εργαζομένων. Όπως και φέτος όπου ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στον Επισιτισμό-Τουρισμό Γιώργος Χότζογλου στο Βήμα την επαναλαμβάνει χωρίς μεγάλες διαφορές από πέρσυ: «Η κατάσταση, για ακόμα μία χρονιά, είναι τραγική. Από την περίοδο του Πάσχα και έπειτα μιλάμε για απίστευτη εντατικοποίηση της δουλειάς λόγω της έλλειψης προσωπικού και για καταστρατήγηση της κλαδικής συλλογικής σύμβασης εργασίας, που έχει κηρυχθεί υποχρεωτική, αλλά και της εργατικής νομοθεσίας, εξαιτίας της απουσίας ελεγκτικών μηχανισμών». Στο ίδιο ρεπορτάζ εργαζόμενος που εργάστηκε το καλοκαίρι του 2022 στην Μύκονο περιγράφει τι βίωσε: «Μέναμε τέσσερα άτομα, ο ένας πάνω στον άλλον, σε ένα μικρό σπίτι με δύο δωμάτια και μοιραζόμασταν τα πάντα. Στις αρχές είχα δύο ρεπό την εβδομάδα. Στη συνέχεια είχα 10ωρα χωρίς ρεπό. Μάλιστα, μας κρατούσαν ένα ποσό από το μεροκάματο για το σπίτι, ενώ στην κορύφωση της σεζόν ζήτησαν πίσω ένα μέρος του μισθού».
Με τέτοιες συνθήκες εργασιακής γαλέρας με τις όλο και μεγαλύτερες απαιτήσεις των εργοδοτών που φτάνουν ακόμα μέχρι και την επιβολή ρήτρας 5.000 ευρώ στην περίπτωση που οι εργαζόμενοι αποχωρήσουν πριν το τέλος της σεζόν είναι απολύτως φυσιολογικό να απομακρύνονται οι νέοι εργαζόμενοι από τον τουρισμό με αποτέλεσμα για ακόμα μία χρονιά να υπάρχουν χιλιάδες κενά.
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, πάνω από 60.000 θέσεις εργασίας στα ξενοδοχεία έμειναν ακάλυπτες την περσινή χρονιά, με τον αριθμό τους να αναμένεται να εκτιναχθεί το 2023, όταν μάλιστα μόνο τον μήνα Μάιο έφτασαν στην χώρα μας 2,5 εκατομμύρια τουρίστες, αύξηση σε σχέση με πέρσι κατά 23% και 11% παραπάνω ακόμα και από το 2019. Αντιλαμβάνεται κανείς τι συνθήκες μεγάλης εντατικοποίησης επιβάλλονται στους εργαζόμενους. Μάλιστα, σύμφωνα με στοιχεία που δίνουν τα σωματεία των εργαζομένων υπάρχει μείωση κατά 25% των αιτήσεων επαναπροσλήψεων σε σχέση με το 2022. Αυτό παγιώνει τις κενές θέσεις στα περσινά επίπεδα, με αυξητικές τάσεις εκτιμά ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στον Επισιτισμό-Τουρισμό υπενθυμίζοντας ότι ο κλάδος το 2019 απασχολούσε 160.000 υπαλλήλους και το 2022 περίπου 112.000.
Η κυβέρνηση για να αντιμετωπίσει την κατάσταση προεκλογικώς ψήφισε εσπευσμένα τον Απρίλη τον νόμο 5038 που επιτρέπει την εισαγωγή 100.000 εργαζόμενων από τρίτες χώρες για να καλύψουν κενά σε θέσεις εργασίας που υπάρχουν σε ξενοδοχεία, στην εστίαση, σε συγκεκριμένες θέσεις π.χ. λάντζα, καμαριέρες, σερβιτόροι κλπ. Οι ξενοδόχοι μάλιστα, υποδεικνύουν ως κατάλληλες χώρες προέλευσης των εργαζομένων από την Αίγυπτο, το Μπαγκλαντές, το Κατάρ, την Ινδία…
Οι εξελίξεις αυτές δημιουργούν μια νέα πραγματικότητα στον εργαζόμενους στον κλάδο. Γιατί αντιλαμβάνεται κανείς ότι παρά τις εξαγγελίες του Χατζηδάκη και του προέδρου των Ξενοδόχων πώς θα αμείβονται σύμφωνα με τις συμβάσεις, αυτό στην πράξη δεν θα γίνει ούτε στο ελάχιστο όταν:
• σε πολλές περιπτώσεις οι ξενοδόχοι αξιοποιούν την δυνατότητα της μη υποχρεωτικότητας των συμβάσεων που τους δίνουν οι νόμοι των Βρούτση – Αχτσιόγλου,
• ΣΣΕ εφαρμόζονται σε μόλις 200 ξενοδοχειακές μονάδες σε σύνολο 10.000, αρνούμενοι να δώσουν ακόμα και αυτά τα 911 ευρώ της ΣΣΕ,
• εφαρμόζονται 14 μορφές ελαστικής εργασίας με αμοιβές που δεν ξεπερνούσαν τα 500 ευρώ παρά την τεράστια εκτίναξη των κερδών τους, τις επενδύσεις και την μεγάλη αύξηση των επισκεπτών τα τελευταία χρόνια,
• Ακόμα και η πρόσφατη σύμβαση που υπογράφτηκε που προβλέπει αυξήσεις 10,5 % σε δυο δόσεις, 5,5 % για το 2023 και 5% για το 2024 πέρα από το γεγονός ότι έχει ήδη εξανεμιστεί όταν ο πληθωρισμός τρέχει με 7,5% είναι αμφίβολο αν τελικά θα γίνει υποχρεωτική για το σύνολο του κλάδου , αφού για να γίνει αυτό θα πρέπει να συγκλειθεί από τον υπουργό Εργασίας το ΑΣΕ (Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας), που θα εξετάσει ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις του νόμου, δηλαδή ότι οι εργοδοτικές οργανώσεις να εκπροσωπούν το 51% του συνόλου των εργαζομένων. Δηλαδή οι 400000 εργαζόμενοι σε εστίαση και ξενοδοχεία θα εξαρτώνται από το αν θα συμφωνήσουν οι μεγάλες εργοδοτικές οργανώσεις για την υποχρεωτικότητα σε όλο τον κλάδο. Η μέχρι τώρα εμπειρία πάντως δείχνει ότι αυτό δεν έχει γίνει μέχρι τώρα γιατί και η προηγουμένη σύμβαση δεν κηρύχτηκε υποχρεωτική αφού ο Χατζηδάκης την κρατούσε για κανένα χρόνο στα συρτάρια μην τολμώντας να συγκαλέσει το ΑΣΕ προφανώς γιατί ήξερε το αποτέλεσμα.
Αν θύματα αυτών των πρακτικών της εργοδοσίας πέφτουν καθημερνά οι Έλληνες εργαζόμενοι,τότε μπορεί κανείς να φανταστεί σε ποιο βαθμό όλο το αντεργατικό οπλοστάσιο θα χρησιμοποιηθεί για τους ξένους εργάτες από τις προαναφερόμενες χώρες. Συνεπώς οι Ξενοδόχοι επιδιώκουν ακόμα πιο φτηνά εργατικά χέρια από αυτά των Ελλήνων εργαζομένων στοχεύοντας στην ακόμα μεγαλύτερη εκμετάλλευση και χειροτέρευση των συνθήκων εργασίας για Έλληνες και ξένους εργαζόμενους. Αυτή είναι η πραγματικότητα ενώ το κεφάλαιο προφασίζεται πρόβλημα της έλλειψης εργαζομένων για την υπερεκμετάλλευση και διαιώνιση του καθεστώτος της γαλέρας.
Οι εργαζόμενοι στον τουρισμό και την εστίαση καλούνται να δώσουν μια διπλή μάχη. Τη μάχη για τα δικαιώματα των Ελλήνων αλλά και των μεταναστών εργαζομένων. Μια μάχη που πρέπει να συμπεριλάβει στον πυρήνα των διεκδικήσεων τη νομιμοποίηση τους και τα ίσα δικαιώματα. Αυτή η μάχη μπορεί να κερδηθεί όταν δίνεται με όρους αλληλεγγύης και συνείδησης των κοινών συλλογικών και ταξικών συμφερόντων.
