Έγγραφα της δικογραφίας για την περίφημη σύμβαση 717 και τo σύστημα τηλεδιοίκησης στη Λάρισα φέρνει στο φως της δημοσιότητας, σε αποκλειστικό ρεπορτάζ του Κώστα Κουκουμάκα, το News247/the Magazine
Tα τρένα κινούνταν χειροκίνητα, με πρωτοβουλία κάθε σταθμάρχη βάρδιας. Η μη ολοκλήρωση της περίφημης σύμβασης 717 για την τηλεδιοίκηση κρατούσε τυφλά τα τρένα πριν και μετά τη Λάρισα. Η διοίκηση του ΟΣΕ είχε ενημερωθεί γραπτώς, όχι από συνδικαλιστές, αλλά από προϊσταμένους νευραλγικών πόστων, για τις τραγικές ελλείψεις σε προσωπικό και την πυρκαγιά που κατέστρεψε την τηλεδιοίκηση στη Λάρισα το 2019. Από έγγραφα που έχουν περιληφθεί στη δικογραφία και είδε το Magazine, αποκαλύπτεται ότι η κυβέρνηση γνώριζε τα πάντα για την κατάσταση στον σιδηρόδρομο.
Στις 6 Απριλίου 2020, η διοίκηση του ΟΣΕ έλαβε γραπτή αναλυτική ενημέρωση από προϊστάμενο κρίσιμης υπηρεσίας για την κατάσταση στη Λάρισα. Στην επιστολή σημειώνεται αρχικά η έλλειψη προσωπικού, καθώς ήταν προγραμματισμένη εκείνη την περίοδο η συνταξιοδότηση πέντε σταθμαρχών και πέντε κλειδούχων. «Οι τρεις μετατασσόμενοι που επέστρεψαν δεν άρχισαν την εκπαίδευσή τους», σημειώνεται στην αναφορά. «Εκ των πραγμάτων, το ωράριο λειτουργίας στο Γραφείο Κινήσεως στον Σταθμό Λάρισας 10:00-18:00 δεν μπορεί να εφαρμοστεί».
Στο ίδιο έγγραφο γίνεται εκτενής αναφορά στην περίφημη εργολαβία 717 για το σύστημα σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης. «Η μη παράδοση του έργου δυσχεραίνει τη διεξαγωγή της κυκλοφορίας των αμαξοστοιχιών, που διέρχονται από παρακαμπτήριο γραμμή, από Σταθμό Μεζούρλου κατά την είσοδο της γραμμής ανόδου και εξέρχονται κατά την έξοδο από τον Σταθμό Λάρισας», σημειώνεται.
«Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης, προκύπτουν προβλήματα στην κυκλοφορία και ο Σταθμός Λάρισας δεν μπορεί να εκτελέσει ελιγμούς και υπερβάσεις. Σημειωτέον ότι ο πίνακας χειρισμών των αλλαγών στο Γραφείο Κίνησης Λάρισας είναι εκτός λειτουργίας […] Από τις αρχές Αυγούστου το ΚΕΚ Λάρισας (σσ: Κέντρο Ελέγχου Κυκλοφορίας) είναι εκτός λειτουργίας και για την ομαλή διεξαγωγή της κυκλοφορίας εργάζεται ο Σταθμός Νέων Πόρων».
«ΜΗΝ ΚΑΝΕΤΕ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΟΥΣ ΧΕΙΡΙΣΜΟΥΣ»
Στη δικογραφία υπάρχει ένα εσωτερικό έγγραφο, με ημερομηνία 2 Αυγούστου 2022, της Διεύθυνσης Κυκλοφορίας του ΟΣΕ, το οποίο χαρακτηρίζεται «επείγον» και απευθύνεται, μεταξύ άλλων, σε όλους τους σταθμάρχες. Από το ίδιο έγγραφο αποκαλύπτεται ότι παρά την όποια πρόοδο στη σηματοδότηση και την τηλεδιοίκηση της εργολαβίας 717 που επικαλείται σήμερα η κυβέρνηση, στην πράξη τα τρένα κινούνταν χειροκίνητα.
«Την περίοδο αυτή παραδίδονται σταδιακά συστήματα σηματοδότησης και συστήματα τηλεδιοίκησης στον κύριο άξονα του δικτύου», σημειώνεται αρχικά. «Διαπιστώνεται ότι, ως υπόλειμμα της ως σήμερα πρακτικής υποδοχής αμαξοστοιχιών χωρίς τη διάθεση διατάξεων σηματοδότησης, τα παραδοθέντα συστήματα χρησιμοποιούνται ουσιαστικά με τηλεχειριστήρια αλλαγών, χωρίς να αξιοποιούνται οι δυνατότητες που αυτά διαθέτουν».
Και αμέσως μετά: «Επισημαίνεται λοιπόν ότι η υποδοχή και έξοδος των αμαξοστοιχιών οφείλει να γίνεται με σχηματισμό/χάραξη σηματοτεχνικής διαδρομής και όχι με χειρισμό καθεμιάς αλλαγής τροχιάς που περιλαμβάνεται στη διαδρομή ξεχωριστά». Με το ίδιο έγγραφο η διοίκηση του ΟΣΕ απειλεί με πειθαρχική δίωξη τους σταθμάρχες που εκτελούν μεμονωμένους χειρισμούς, γεγονός από το οποίο συνάγεται ότι ο καθένας έπαιρνε μόνος του πρωτοβουλίες για την κίνηση των τρένων, τουλάχιστον λίγους μήνες πριν το δυστύχημα στα Τέμπη.
Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ
Στο μεταξύ, προϊστάμενος κρίσιμης υπηρεσίας στη Λάρισα είχε ενημερώσει τη διοίκηση του ΟΣΕ για τις ελλείψεις σε προσωπικό, όπως αποτυπώνεται σε τουλάχιστον τρεις αναφορές που περιλήφθησαν στη δικογραφία και είδε το Magazine. «Αδυνατούμε να επανδρώσουμε τους Σταθμούς και να χορηγήσουμε στους εργαζόμενους έστω και από τέσσερις αναπαύσεις κάθε μήνα. Μεγάλος αριθμός σταθμαρχών και κλειδούχων εργάζονται συνεχώς επί τρεις μήνες χωρίς ανάπαυση», σημειώνεται σε αναφορά με ημερομηνία 24.11.2021.
Η τελευταία υπηρεσιακή αναφορά συντάχθηκε στις 3 Ιανουαρίου του 2023, λίγες εβδομάδες πριν το δυστύχημα στα Τέμπη. «Το τελευταίο χρονικό διάστημα το προσωπικό που απασχολείται στον Σιδηροδρομικό Σταθμό Παλαιοφαρσάλου, εργάζεται πέραν του κανονικού ωραρίου, μερικές φορές δύο και τρεις μέρες συνεχόμενα. Παρ’ όλες τις παρατηρήσεις και επισημάνσεις, από τον αρμόδιο προϊστάμενο (σσ: στη Λάρισα) δεν έχει γίνει καμία συμμόρφωση, μέχρι που δυστυχώς έχουν φτάσει ορισμένοι σε εκβιαστικές και αλαζονικές συμπεριφορές».
Στο ίδιο έγγραφο σημειώνεται: «Επισημαίνουμε ότι η σωματική και πνευματική κόπωση καθιστούν αδύνατο για κάθε εργαζόμενο να έχει τη σύνεση και τη διαρκώς τεταμένη προσοχή που χρειάζεται, θέτοντας σε κίνδυνο την ομαλή και ασφαλή διεξαγωγή της κυκλοφορίας των αμαξοστοιχιών». Στον φάκελο της δικογραφίας δεν έχει προς το παρόν περιληφθεί κάποια απάντηση του ΟΣΕ ή του Υπουργείου Μεταφορών για τις παραπάνω υπηρεσιακές αναφορές.
Η ΦΩΤΙΑ ΤΟΥ 2019
Στη δικογραφία υπάρχει, τέλος, και το εσωτερικό έγγραφο του ΟΣΕ για την πυρκαγιά, το 2019 στη Λάρισα, που είχε ως αποτέλεσμα να τεθεί εκτός λειτουργίας η τηλεδιοίκηση. «Την 29/7/2019 και περί ώρα 19:00 [….] διαπιστώθηκε πυρκαγιά στον χώρο των συσσωρευτών του κτιρίου της Σηματοδότησης του Εμπορικού Λάρισας (Ζάχαρη) […] Εξ αιτίας του συμβάντος τέθηκε εκτός λειτουργίας η Τηλεδιοίκηση (ΚΕΚ Λάρισας) και σημειώθηκαν ζημίες στις εγκαταστάσεις της Σηματοδότησης».
Το έγγραφο με ημερομηνία 31 Ιουλίου 2019, εκτός από τις εσωτερικές διευθύνσεις του Οργανισμού, κοινοποιείται επίσης στον πρόεδρο και τον διευθύνοντα σύμβουλο της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, τη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων και την Εισαγγελία της Λάρισας. Επομένως, όλοι γνώριζαν.
Σημειώνεται ότι για το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, εκτός από τον σταθμάρχη που κρίθηκε προσωρινά κρατούμενος, έχουν ασκηθεί ποινικές διώξεις σε βάρος ακόμη τριών προσώπων. Πρόκειται για τους δύο σταθμάρχες που είχαν βάρδια τη νύχτα της τραγωδίας και φέρεται να αποχώρησαν νωρίτερα από τη θέση τους κι επίσης τον τοπικό επιθεωρητή.
Οι δύο πρώτοι, λόγω των στοιχείων που προέκυψαν από τις καταθέσεις συνδικαλιστών του ΟΣΕ και στελεχών της Hellenic Train, ζήτησαν νέα προθεσμία και θα απολογηθούν στον εφέτη ειδικό ανακριτή την προσεχή Δευτέρα και Τρίτη, αντίστοιχα. Κατηγορούνται για διατάραξη των συγκοινωνιών σε βαθμό κακουργήματος κι επίσης ανθρωποκτονία και σωματικές βλάβες από αμέλεια κατά συρροή. Ο προϊστάμενος επιθεώρησης είναι προγραμματισμένο να απολογηθεί την προσεχή Πέμπτη.
