Από την πρόταση της «Ελλάν Πασσέ» για τη ρύθμιση των στεγαστικών δανείων των Ρομά, στην οποία μας υπενθυμίζει το πλείστον των άλλων ρατσιστικών διακρίσεων που υφίστανται.
Η οικονομική κρίση, η επέλαση της πανδημίας και εν συνεχεία η ενεργειακή κρίση κατάφεραν μεγάλο πλήγμα περιθωριοποίησης, έξαρσης ρατσιστικών συμπεριφορών και οικονομικής ανέχειας στην κοινότητα των Ρομά: εννέα χιλιάδες οικογένειες Ρομά αδυνατούν να εξυπηρετήσουν στεγαστικά δάνεια που έλαβαν με ευνοϊκούς όρους στις αρχές του 2000 και βρίσκονται αντιμέτωπες με κατασχέσεις, φοβούμενες την επιστροφή τους στους καταυλισμούς.
Εκατοντάδες Ρομά παραλαμβάνουν διαταγές πληρωμής από τις τράπεζες για τα στεγαστικά δάνεια έως 60 χιλιάδες ευρώ που έλαβαν με την εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου για το 100% του ποσού. Δόθηκαν μεταξύ του 2003 και του 2006 σε Ρομά που ζούσαν σε καταυλισμούς, για την αγορά πρώτης κατοικίας.
Η πλειοψηφία των δανειοληπτών Ρομά δεν μπόρεσε να εξοφλήσει αυτά τα δάνεια και σήμερα αυτά είναι απαιτητά είτε από το ελληνικό Δημόσιο είτε από τις τράπεζες, στις οποίες δεν έχει καταβληθεί η κρατική εγγύηση. Το Δημόσιο, γνωρίζοντας ότι οι Τσιγγάνοι ήταν ευάλωτη κοινωνική ομάδα και άρα δεν θα μπορούσαν να αποπληρώσουν τα δάνεια, μπήκε εγγυητής στις τράπεζες στο 100% του ποσού. Οι τράπεζες δεν πήραν κανένα ρίσκο. Στην πραγματικότητα δεν ήταν στεγαστικά δάνεια – ήταν στεγαστική πολιτική για μια ευάλωτη κοινωνική ομάδα. Την εικόνα αυτή ενισχύει το ότι τέθηκαν συγκεκριμένα εισοδηματικά κριτήρια –εισόδημα μεταξύ 3 και 12 χιλιάδων ευρώ– αλλά και κοινωνικά κριτήρια, όπως μονογονεϊκότητα και ύπαρξη μελών με αναπηρίες.
Η κυβερνητική πρόταση από την άλλη πλευρά είναι η καταφυγή στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό. Εφόσον το χρέος του στεγαστικού δανείου έχει βεβαιωθεί στο Δημόσιο, οι Ρομά μπορούν μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού να ρυθμίσουν το χρέος τους σε 240 δόσεις, με διαγραφή της βασικής οφειλής ως 75% και ως 95% στις προσαυξήσεις. Ενώ ως προς τα πιστωτικά ιδρύματα, ο αριθμός των δόσεων μπορεί να φθάσει έως τις 420, με διαγραφή έως 80% της οφειλής και ως 100% εκ των τόκων.
Ωστόσο, η πλειοψηφία των Ρομά στην πράξη δεν επιλέξιμοι να μπουν στον εξωδικαστικό μηχανισμό. Η ρύθμιση αφορά σε παλαιά και νέα χρέη από 10.000 ευρώ και πάνω, με την προϋπόθεση να μην οφείλονται σε έναν μόνο φορέα κατά 90%. Άρα, αν κάποιοι από τους Ρομά έχουν χρέος μόνο στην τράπεζα ή στην εφορία, δεν είναι επιλέξιμοι, κάτι που πολύ συχνά συμβαίνει, αφού οι Ρομά όντας αποκλεισμένοι από την κοινωνική και οικονομική ζωή δε συνηθίζουν να έχουν συναλλαγές με πολλά πιστωτικά ιδρύματα. Όσον αφορά στις δόσεις, ειδικά για τις τράπεζες αλλά και προς, δεν σημαίνει ότι όποιος καταφέρει να μπει στη ρύθμιση λαμβάνει και τον μέγιστο αριθμό των δόσεων ή του «κουρέματος».
Εάν, για παράδειγμα, κάποιος είναι 60, 65 ή 70 ετών, τότε οι δόσεις είναι πολύ λιγότερες, ενώ υπάρχουν περιπτώσεις που δεν έγινε κανένα «κούρεμα», καθώς τα πιστωτικά ιδρύματα πολλές φορές είναι απρόθυμα να ρυθμίσουν, πόσο μάλλον όταν η ολική αποπληρωμή του δανείου είναι εγγυημένη από το Δημόσιο ενώ σε πάρα πολλές περιπτώσεις η ρύθμιση του Δημοσίου, που προκύπτει από τον «αλγόριθμο» δεν είναι εξυπηρετήσιμη από τους οφειλέτες, πόσο μάλλον από την ιδιαίτερη ομάδα των Ρομά.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν δημοσιοποιηθεί, το «κούρεμα» στις οφειλές ανέρχεται κατά μέσο όρο στο 20%, στις ελάχιστες περιπτώσεις, που κάποιος κατάφερε να ενταχθεί στον Μηχανισμό.
Αποτελεί επιτακτική ανάγκη να υπάρξει πολιτική λύση στο πρόβλημα. Η μη επιστροφή των 50 χιλιάδων αυτών ανθρώπων στους καταυλισμούς θα είναι επ’ ωφελεία όλης της κοινωνίας. Οι Τσιγγάνοι κατάφεραν μέσω του προγράμματος επιδότησης μια κοινωνική ένταξη. Γιατί συνδέθηκαν με την ιδιοκτησία, έχοντας αξιοπρεπείς συνθήκες στέγασης. Το κράτος λοιπόν οφείλει να κάνει κάτι για να μην αποσυνδεθούν από τον κυρίαρχο παράγοντα της ένταξής τους, γυρνώντας 50 χιλιάδες Ρομά πίσω στα τσαντίρια.
-Για το πλήρες κείμενο της «Ελλάν Πασσέ» και τη νομοθετική ρύθμιση που προτείνει, σε σχέση με το μεγάλο πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί, μετά μάλιστα και το αρεοπαγίτικο «χρυσόβουλο» στα funds, πατήστε εδώ.
