«Κουκουλώστε τα εργατικά ατυχήματα», λέει με λίγα λόγια στην παρακάτω εγκύκλιό της η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου προς κάθε Αρχή, κατ’ εφαρμογή του ν. Χατζηδάκη, του αντεργατικού νόμου – έκτρωμα 4808/2021. Μόνο το 2022 υπήρξαν αναφορές σε πανελλαδικό επίπεδο για 14.000 εργατικά ατυχήματα, αλλά σύμφωνα με την Επιθεώρηση Εργασίας ήταν στην πλειονότητά τους ήσσονος σοβαρότητας. Και για το λόγο αυτό δεν… υπάρχει υποχρέωση για σύνταξη έκθεσης έρευνας από το ΣΕΠΕ, σύμφωνα με την άθλια εγκύκλιο του Ανωτάτου Δικαστηρίου της χώρας. Αναλυτικότερα:
Σύμφωνα με την εγκύκλιο του αντεισαγγελέα του Ανωτάτου Δικαστηρίου, Παναγιώτη Σ. Παναγιωτόπουλου, δεν πρέπει να συγχέεται η έκθεση έρευνας από την Επιθεώρηση Εργασίας με τυχόν αίτημα για έκθεση πραγματογνωμοσύνης, που δικαιούνται να διατάξουν οι προανακριτικές αρχές. «Δεν υπάρχει εκ της νομοθεσίας υποχρέωση της Επιθεώρησης Εργασίας να συντάσσεται έκθεση έρευνας για κάθε αναγγελλόμενο εργατικό ατύχημα και ακολούθως να διαβιβάζεται αμελλητί αυτή στην προανακριτική αρχή» σημειώνεται στην εγκύκλιο, και προστίθεται: «Να τονιστεί ότι η έκθεση έρευνας περί των αιτίων και συνθηκών του εργατικού ατυχήματος δεν εξομοιούται και είναι παντελώς άσχετη με την έκθεση πραγματογνωμοσύνης των άρθρων 183επ. ΚΠΔ, που δικαιούται ασφαλώς να διατάξει ο προανακριτικός υπάλληλος, συντρεχόντων των όρων που τάσσουν οι άνω διατάξεις».
Δεν συντάσσεται έκθεση σε ήσσονος σημασίας ατυχήματα
Σύμφωνα με τον κ. Παναγιωτόπουλο «προκύπτει ότι οι αρμόδιοι επιθεωρητές της Επιθεώρησης Εργασίας, ερευνώντες τα αίτια και τις συνθήκες των σοβαρών και θανατηφόρων εργατικών ατυχημάτων, συντάσσουν έκθεση μόνο γι’ αυτά, επισημαίνοντες τις τυχόν παραβάσεις που σχετίζονται με την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων. Με επιχείρημα εξ αντιδιαστολής (argumentum a contrario) συνάγεται ότι επί των ήσσονος σοβαρότητας εργατικών ατυχημάτων δεν συντάσσεται έκθεση. Και τούτο είναι εύλογο, διότι θα ακυρούτο, εν τοις πράγμασι, η αποστολή και ο σκοπός σύστασης της εν λόγω ανεξάρτητης διοικητικής Αρχής, που είναι η διενέργεια προληπτικών ελέγχων τήρησης της νομοθεσίας για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία, εάν για την πληθώρα των εργατικών ατυχημάτων που γίνονται στους χώρους εργασίας ανά την Ελλάδα απαιτείτο η σύνταξη έκθεσης περί των αιτίων και των συνθηκών αυτού». Παραπέμπει δε σε έγγραφο του Διοικητή της Επιθεώρησης Εργασίας προς το Ανώτατο Δικαστήριο, στο οποίο τονίζεται ότι «στο απελθόν έτος 2022 τα αναγγελθέντα πανελλαδικώς εργατικά ατυχήματα έφθασαν τον αριθμό των 14.000, εκ των οποίων όμως η μεγίστη πλειοψηφία τούτων ήταν ήσσονος σοβαρότητας».
Τα κριτήρια σοβαρότητας εργατικών ατυχημάτων
Στην εγκύκλιο του ο αντεισαγγελέας αναφέρεται στο ίδιο έγγραφο του Διοικητή της Αρχής όπου επισημαίνεται ότι «δεν υπάρχει εκ της νομοθεσίας υποχρέωση της Επιθεώρησης Εργασίας να συντάσσεται έκθεση έρευνας για κάθε αναγγελλόμενο εργατικό ατύχημα και ακολούθως να διαβιβάζεται αμελλητί αυτή στην προανακριτική αρχή (συνήθως τέτοιες είναι τα οικεία Α.Τ. του τόπου τέλεσης) που χειρίζεται την υπόθεση, οι υπηρεσιακές δε ανά την Ελλάδα μονάδες της Επιθεώρησης Εργασίας, βάσει εγκυκλίων διαταγών, λειτουργούν με την χρήση των λεγόμενων “κριτηρίων σοβαρότητας” και συνεπώς χαρακτηρίζουν ως «σοβαρά» εργατικά ατυχήματα (πέραν εννοείται των θανατηφόρων) εκείνα για τα οποία υπάρχει κάταγμα ή ακρωτηριασμός, μεγάλος αριθμός θυμάτων, αναρρωτική άδεια πέραν των 5 ημερών, θέση εκτός λειτουργίας τμήματος ή μηχανήματος της επιχείρησης λόγω του εργατικού ατυχήματος, πρόκληση θερμικών ή χημικών εγκαυμάτων, ηλεκτροπληξία, θερμοπληξία, ορισμένοι τύποι εξαρθρώσεων, μερική ή ολική απώλεια όρασης και βλάβες εσωτερικών οργάνων».
Για τους λόγους αυτούς αναφέρει προς τους Εισαγγελείς Πρωτοδικών «παρακαλώ και παραγγέλλω να έχετε τα ανωτέρω υπ’ όψιν σας κατά τον χειρισμό υποθέσεων εργατικών ατυχημάτων, και να συστήσετε στους υπό τις οδηγίες και παραγγελίες σας δρώντες προανακριτικούς υπαλλήλους ότι δεν προβλέπεται κατά νόμο η σύνταξη έκθεσης έρευνας επί των ήσσονος σοβαρότητας εργατικών ατυχημάτων από την κατά τόπο αρμόδια υπηρεσιακή μονάδα της Επιθεώρησης Εργασίας, αφού, κατά τα αναφερόμενα και κατά τα ισχύοντα de lege lata, και να παραγγελθεί αυτή, δεν θα εκτελεστεί, αν δεν υπάγεται στις περιπτώσεις των χαρακτηριζομένων βάσει των άνω κριτηρίων σοβαρών ατυχημάτων, διότι κατά το νόμο και τις εγκύκλιες διαταγές της εν λόγω Αρχής, για τα μη σοβαρά εργατικά ατυχήματα η σύνταξη έκθεσης επαφίεται στην κρίση του οικείου προϊσταμένου του Τμήματος ή της Διεύθυνσης της Επιθεώρησης Εργασίας. Περί των ανωτέρω, ευκταίον θα ήτο να δίδατε παγία οδηγία στα Α.Τ. και λοιπούς προανακριτικούς υπαλλήλους της περιφερείας σας».
