Η δημιουργία του Αρχαιολογικού Μουσείου Αθηνών μέσα στο Αρχαιολογικό Άλσος της Ακαδημίας Πλάτωνος, που ταυτόχρονα καταργεί δύο γήπεδα μπάσκετ και το γήπεδο ποδοσφαίρου, παρουσιάζεται σαν το “όραμα που γίνεται πραγματικότητα” από την Υπουργό Λ. Μενδώνη και τον δήμαρχο Κ. Μπακογιάννη. Όλα τα φιλοκυβερνητικά μέσα “ενημέρωσης” παρουσιάζουν με τυμπανοκρουσίες την προκήρυξη του διαγωνισμού ιδεών για το Μουσείο.
Γιατί τώρα;
Η θέση του Μουσείου ορίστηκε με νόμο του 2002, που ψηφίστηκε από την κυβέρνηση Σημίτη στο πλαίσιο μεγάλου αριθμού ρυθμίσεων για την “Ολυμπιάδα 2004”. Τότε, στο πλαίσιο αναβάθμισης όλης της Αθήνας, προβλεπόταν και η Ενοποίηση των Αρχαιολογικών Χώρων, που περιλάμβανε και την ενοποίηση του Α.Χ. της Ακαδημίας Πλάτωνος με Δημόσιο Σήμα – Κεραμεικό και Ίππιο Κολωνό. Δεν προχώρησε απολύτως τίποτα, ενώ η σημερινή υπουργός ήταν Γραμματέας στο πολύπαθο υπουργείο Πολιτισμού για 10 χρόνια ( 3/1999-3/2004, 11/2009-2/2015). Τώρα, λοιπόν, να γιατί αυτή η κυβέρνηση κι αυτή η δημοτική διοίκηση έχουν ένα όραμα: όλα για τον τουρισμό και την εξυπηρέτηση ιδιωτικών συμφερόντων, μεγάλων και μικρότερων.
Μετατρέπουν σε οικόπεδα 30 στρέμματα κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου. Σχεδιάζουν την οικοδόμηση 17.000 τμ σε έναν από τους ελάχιστους πνεύμονες της αβίωτης πόλης μας.
Μπορεί να γίνει το Μουσείο και να μην δομηθεί ούτε ένα τετρ. μέτρο ελεύθερου, κοινόχρηστου χώρου του Άλσους και των αθλητικών εγκαταστάσεων;
Σαφώς και μπορεί. Τα παραπλανητικά επιχειρήματα υπουργού – δημάρχου, απλά, “πετάνε τη μπάλα στην εξέδρα”. Λένε:
- “Υπάρχει εγκεκριμένο μουσειολογικό – κτηριολογικό πρόγραμμα”. Το κτηριολογικό πρόγραμμα περιγράφει τις ανάγκες ενός τέτοιου Μουσείου, προηγείται των πάντων και με βάση αυτό βρίσκεται ο κατάλληλος χώρος, όπως γίνεται και για πιο απλά έργα, πχ σχολεία. Η αλλαγή χώρου δεν επιβάλλει αλλαγή του μουσειολογικού – κτηριολογικού προγράμματος.
- ¨Δεν μπορούν να μεταφερθούν τα ευρήματα από ανοιχτές και κλειστές αποθήκες”. Ισχυρισμός για οπαδούς και απληροφόρητους όταν η υπουργός πρωτοστάτησε στη μεταφορά των μοναδικών αρχαιολογικών ευρημάτων για ένα σταθμό μετρό στη Θεσσαλονίκη.
- “Προβλέπεται από νόμο”. Κωμικοτραγικό επιχείρημα. Οι νόμοι αλλάζουν συχνότερα από πουκάμισα, εδώ και 10 χρόνια. Προς το πολύ χειρότερο ήταν όλες οι αλλαγές για Περιβάλλον, Εργασία, Μισθούς – Συντάξεις, Ελευθερίες – Δικαιώματα. Με νόμο, μόλις τώρα, “δάνεισαν” 161 Κυκλαδικές αρχαιότητες σε έναν Αμερικανό αρχαιοκάπηλο. Κι αυτό το νόμο μπορούν να τον αλλάξουν, αλλά προς το καλύτερο. Δεν το κάνουν γιατί υλοποιούν μια πολιτική περίκλειστων δημόσιων χώρων που δεν θα χαιρόμαστε όπως σήμερα, αλλά θα επισκεπτόμαστε με εισιτήριο. Εμπόριο κι εμείς τουρίστες στη γειτονιά μας.
- ¨Θα παραχωρηθούν χώροι” ως λειτουργία “Ακαδημία των Εθνών”. Προσθέτουν στα τετραγωνικά μέτρα του κτιριολογικού για το Μουσείο, περίπου 2000 τμ. Η συμμαχία των “αρίστων”. Ο Αρχαιολογικός Χώρος δεν είναι οικόπεδο κανενός. Ούτε του υπουργείου ούτε της Ακαδημίας, που δεν έχει τίτλους ιδιοκτησίας. Πως διανοούνται να κηρύξουν “διαγωνισμό ιδεών”;
Οι συλλογικότητες και οι κάτοικοι έχουμε θέσεις από το 2008, όταν ξεκίνησαν οι αγώνες για την προστασία του αρχαιολογικού χώρου, την ανάδειξη και πραγματική αναβάθμιση όλης της ευρύτερης περιοχής – κατοικίας και βιομηχανικής. Οι “αναπτυξιακές επενδύσεις”, από το οκταόροφο κτίριο γραφείων της REDs έως το τερατώδες mall, ακυρώθηκαν.
Ειδικά, όσον αφορά το αρχαιολογικό μουσείο Αθηνών, διεκδικούμε και θα αγωνιστούμε να μην κατασκευαστεί μέσα στο Αρχαιολογικό Άλσος, καταργώντας και τους λιγοστούς αθλητικούς χώρους. Θα αγωνιστούμε να μην αφαιρεθεί ζωτικός, ελεύθερος, αδόμητος χώρος δεκάδων στρεμμάτων, όχι μόνο από την εγκαταλειμμένη για δεκαετίες ολόκληρες, γειτονιά της Ακαδημίας Πλάτωνος, αλλά και από την πόλη της Αθήνας. Η κλιματική κρίση είναι πλέον παρούσα, την βιώνουμε και θα παροξύνεται συνεχώς. Δεν βρισκόμαστε στο 2002 για να οικοδομούνται κοινόχρηστοι χώροι. Ακόμη και ο Πλάτων όταν είχε επιλέξει τη συγκεκριμένη περιοχή για την Σχολή που ίδρυσε, την είχε επιλέξει σαν το κατάφυτο προάστιο, δίπλα στον ποταμό Κηφισό. Σεβασμός, τουλάχιστον, από όσους τον μνημονεύουν.
Διεκδικούμε, προβάλλουμε το θέμα και διεθνώς, θα αγωνιστούμε για την ικανοποίηση των δίκαιων, περιβαλλοντικά και κοινωνικά, αιτημάτων:
- Δημιουργία του Αρχαιολογικού Μουσείου Αθηνών με αξιοποίηση του άμεσα γειτονικού απαλλοτριωμένου οικόπεδου της Reds SA και των όμορων οικοπέδων ιδιοκτησίας ΥΠΠΟΑ που λειτουργούν σαν αποθήκες ευρημάτων και δεν θα χρειάζονται πια. Όχι στη μετατροπή τμήματος της Γλυπτοθήκης σε υπαίθριο πάρκινγκ.
- Απαλλοτρίωση των μεγάλης έκτασης αδόμητων χώρων, που είτε ακουμπάνε με τις λαμαρίνες τους στον Α.Χ. είτε έχουν μετατραπεί σε ανεξέλεγκτες χωματερές. Επέκταση του Α.Χ. που μειώνεται συνεχώς από τον πρώτο νόμο κήρυξής του (1935) και Ενίσχυση του Πράσινου.
- Το έργο του Μουσείου να αναβαθμίσει την ποιότητα ζωής των κατοίκων, που οι ανάγκες τους εκτός από ελεύθερους χώρους πρασίνου, είναι επείγουσες σε δίκτυα υποδομής, όπως αποχέτευση και διάνοιξη οδών, καθώς και σε κτηριακή κοινωνική υποδομή, όπως παιδικοί σταθμοί και νηπιαγωγεία.