Δημοσιεύθηκε ο Ν.4936/2022 Εθνικός Κλιματικός Νόμος – Μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα και προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, επείγουσες διατάξεις για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και την προστασία του περιβάλλοντος (ΦΕΚ 105Α/27-05-2022), με ρυθμίσεις για τα σημεία στάθμευσης και επαναφόρτισης Ηλεκτρικών Οχημάτων, τις αναθέσεις δημοσίων συμβάσεων βαρέων οχημάτων, τα Δημοτικά Σχέδια Μείωσης Εκπομπών, τη συμμετοχή των ΦΟΔΣΑ στην εναλλακτική διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων συσκευασιών κτλ. Οι σημαντικότερες διατάξεις που αφορούν τους ΟΤΑ είναι οι εξής:
I. Εγκατάσταση σημείων στάθμευσης και επαναφόρτισης Ηλεκτρικών Οχημάτων
Mε το άρθρο 14 τροποποιείται το άρθρο 17 του ν. 4710/2020 (Α’ 142) και
α) παρατείνεται έως την 30ή.6.2022 η προθεσμία εκπόνησης Σχεδίων Φόρτισης Ηλεκτρικών Οχημάτων (Σ.Φ.Η.Ο.) της παρ. 2 του άρθρου 17 του ν. 4710/2020 (Α’ 142) η οποία σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο της ίδιας παρ. δύναται να παρατείνεται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας εφόσον συντρέχουν δικαιολογητικοί λόγοι αδυναμίας εμπρόθεσμης εκπόνησης Σ.Φ.Η.Ο..
β) Προστίθεται τελευταίο εδάφιο στην παρ. 4 στο οποίο προβλέπεται ότι ειδικά η εγκατάσταση των σημείων επαναφόρτισης Η/Ο σε θέσεις στάθμευσης επί του οδοστρώματος, προαύλιους χώρους ναών και πιάτσες ταξί δύναται να πραγματοποιείται με απόφαση της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής, η οποία εκδίδεται ύστερα από εισήγηση της τεχνικής υπηρεσίας του αρμόδιου Ο.Τ.Α. α’ βαθμού.
γ) Προστίθεται νέα παρ.9 στην οποία ορίζεται ότι δεν απαιτείται άδεια κατάληψης κοινόχρηστου χώρου επ’ ονόματι των παραχωρησιούχων της παρ. 2 του άρθρου 16 για την εγκατάσταση, ανάπτυξη, διαχείριση και λειτουργία των δημοσίως προσβάσιμων υποδομών επαναφόρτισης Η/Ο που χωροθετούνται από εγκεκριμένα Σ.Φ.Η.Ο. Πριν την έναρξη των εργασιών εγκατάστασης, ο παραχωρησιούχος υποχρεούται να αιτηθεί και να λάβει άδεια τομής ή εκσκαφής για τη διασύνδεση του δημοσίως προσβάσιμου σημείου επαναφόρτισης Η/Ο με το δίκτυο διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, σύμφωνα με το άρθρο 47 του ν. 2696/1999 (Α’ 57). Προς τον σκοπό αυτόν, οι αρμόδιες Τεχνικές Υπηρεσίες των Ο.Τ.Α. υποχρεούνται στην έκδοση της ως άνω άδειας εντός αποκλειστικής προθεσμίας ενός (1) μηνός από το αίτημα.
II. Ανάθεση δημοσίων συμβάσεων προμηθειών και υπηρεσιών για κατηγορίες οχημάτων «Μ3», «Ν2» και «Ν3»
Mε το άρθρο 15 τροποποιείται η παρ. 2 του άρθρου 39 του ν. 4710/2020 (Α’ 142) και εξαιρούνται στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων τα βαρέα οχήματα, και ιδίως τα οχήματα των κατηγοριών «Μ3», «Ν2» και «Ν3» από τα κριτήρια επιλογής της παρ. 2 του άρθρου 39 του ν. 4710/2020, περί ελάχιστης ποσόστωσης επί του συνόλου του προσφερόμενου στόλου των υποψηφίων για αμιγώς ηλεκτρικά οχήματα ή υβριδικά ηλεκτρικά οχήματα εξωτερικής φόρτισης με εκπομπές ρύπων έως 50 γρ. CO2/χλμ., έως την 1η.1.2024.
III. Δημοτικά Σχέδια Μείωσης Εκπομπών
Mε το άρθρο 16 θεσπίζεται η υποχρέωση των ΟΤΑ α’ βαθμού να καταρτίσουν Δημοτικό Σχέδιο Μείωσης Εκπομπών (ΔηΣΜΕ), έως την 31η Μαρτίου 2023.
Περαιτέρω καθορίζονται το περιεχόμενο των ΔηΣΜΕ, ο τρόπος εκπόνησης και υιοθέτησής τους, ο τρόπος υπολογισμού των εκπομπών, η περιοδική αναθεώρησή τους (ανά πενταετία) και τίθενται στόχοι μείωσης των εκπομπών με έτος βάσης το 2019.
Παράλληλα, προβλέπεται η ετήσια παρακολούθηση του ανθρακικού αποτυπώματος των ΟΤΑ Α΄ βαθμού μέσω υποβολής σχετικής έκθεσης στον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ) καθώς και οι προδιαγραφές του υπολογισμού του ανθρακικού αποτυπώματος και η επαλήθευση αυτού.
Τέλος, ορίζεται ότι η εκπόνηση του ΔηΣΜΕ και οι επικαιροποιήσεις του αποτελούν, από 1η Ιανουαρίου 2024, προϋπόθεση για την αξιολόγηση προτάσεων των ΟΤΑ Α’ βαθμού για την υλοποίηση προγραμμάτων, μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων, στον τομέα της εξοικονόμησης ενέργειας και της κλιματικής αλλαγής.
IV. Συμμετοχή των ΦΟΔΣΑ στην εναλλακτική διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων συσκευασιών
Με το άρθρο 44 τροποποιείται το άρθρο 89 του ν. 4819/2021 (Α’ 129) και προβλέπεται, επιπλέον της συμμετοχής των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) α’ βαθμού και των ΣΣΕΔ, και η συμμετοχή των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ) στην εναλλακτική διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων συσκευασιών, καθώς αυτοί είναι αρμόδιοι για την κατάρτιση, αλλά και την υλοποίηση των ΠΕΣΔΑ, έχοντας ήδη άμεση συνεργασία με τους ΟΤΑ α’ βαθμού σε εργασίες εναλλακτικής διαχείρισης. Ως εκ τούτου, οι όροι και οι προϋποθέσεις για την εναλλακτική διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων συσκευασιών που προβλέπονται στη διάταξη αυτή, ισχύουν και για τους ΦΟΔΣΑ.
V. Πρόγραμμα χρηματοδότησης για την ενεργειακή αναβάθμιση δημοσίων κτιρίων
Στην παρ.5 του άρθρου 17 ορίζεται ότι κατά παρέκκλιση του άρθρου 37 του ν. 4608/2019 (Α’ 66), δικαιούχοι του προγράμματος χρηματοδότησης για την ενεργειακή αναβάθμιση δημοσίων κτιρίων είναι ο δημόσιος τομέας της περ. α’ της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α’ 143), όπως εξειδικεύεται στην απόφαση της παρ. 2 του άρθρου 37 του ν. 4608/2019.
Κατά παρέκκλιση του πρώτου εδαφίου της παρ. 3 του άρθρου 37 του ν. 4608/2019, αίτημα για την ένταξη στο πρόγραμμα δύναται να υποβάλει τόσο ο φορέας στον οποίο ανήκει το κτίριο, όσο και ο φορέας που έχει νομίμως τη χρήση του κτιρίου.
VI. Περιβαλλοντική αδειοδότηση- Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ)
Mε το άρθρο 18 τροποποιείται η παρ. Β’ του Παραρτήματος ΙΙ του ν. 4014/2011 (Α’ 209), και ενδυναμώνεται η διάσταση του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή στις Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) και το ελάχιστο περιεχόμενο του φακέλου ΜΠΕ. Επιπλέον προστίθεται ως απαιτούμενο για το φάκελο ΜΠΕ ο έλεγχος της συμβατότητας αυτών με την επίτευξη των εθνικών στόχων μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και το ΕΣΕΚ, την κλιματική ουδετερότητα του 2050, καθώς και η παρακολούθηση τους, ενώ προστίθεται και η αντίστοιχη πληροφορία στη μη τεχνική περίληψη.
Στην παρ.2 του άρθρου 45 ορίζεται ότι το άρθρο 18 σχετικά με την ενδυνάμωση της διάστασης της κλιματικής αλλαγής στην περιβαλλοντική αδειοδότηση και την τροποποίηση του Παραρτήματος II του ν. 4014/2011 (Α’ 209), ισχύει από την 1η Ιανουαρίου 2024.
VII. Μείωση εκπομπών από εγκαταστάσεις
Mε το άρθρο 19 ορίζεται ότι τα έργα και οι δραστηριότητες κατηγορίας Α’ του άρθρου 1 του ν. 4014/2011 (Α’ 209), που κατατάσσονται στις ομάδες 4η ( συστήματα περιβαλλοντικών υποδομών, 6η (τουριστικές εγκαταστάσεις και έργα αστικής ανάπτυξης, κτιριακού τομέα, αθλητισμού και αναψυχής), 7η (πτηνοκτηνοτροφικές εγκαταστάσεις) και 8η (υδατοκαλλιέργειες), της υπό στοιχεία ΔΙΠΑ/οικ. αριθμ. 37674/27.7.2016 απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Β’ 2471) και 9η ομάδα της υπό στοιχεία 92108/1045/Φ.15/4.9.2020 κοινής απόφασης των Υπουργών Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Β’ 3833) (βιομηχανικές δραστηριότητες και συναφείς εγκαταστάσεις) και δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Ευρωπαϊκού Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ), υποχρεούνται σε μείωση εκπομπών κατά τριάντα τοις εκατό (30%) τουλάχιστον, έως το 2030 σε σχέση με το έτος 2019.
Επιπλέον ορίζεται ότι από το 2026, ο φορέας του έργου ή της δραστηριότητας της παρ. 1 του άρθρου 19 του Ν.4936/22 (Α’ 105) υποβάλλει στην αδειοδοτούσα περιβαλλοντική αρχή έως την 31η Οκτωβρίου κάθε έτους, έκθεση σχετικά με τις εκπομπές του προηγούμενου έτους.
VIII. Υποβολή έκθεσης επιχειρήσεων στον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής με το ανθρακικό τους αποτύπωμα
Στο άρθρο 20 θεσπίζεται η υποχρέωση από τα νομικά πρόσωπα που ορίζονται στο άρθρο, να υποβάλλουν, έως και την 31η Οκτωβρίου 2023, σε δημόσια προσβάσιμη ηλεκτρονική βάση δεδομένων που υλοποιεί και λειτουργεί ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, έκθεση σχετικά με το ανθρακικό τους αποτύπωμα για το έτος αναφοράς 2022. Στην έκθεση συμπεριλαμβάνονται εθελοντικοί στόχοι και δράσεις μείωσης ή αντιστάθμισης των εκπομπών.
Τα νομικά πρόσωπα στα οποία εφαρμόζεται η διάταξη είναι τα εξής:
α) τις ανώνυμες εταιρείες με μετοχές ή άλλες κινητές αξίες εισηγμένες σε ρυθμιζόμενη αγορά στην Ελλάδα,
β) τα πιστωτικά ιδρύματα της παρ. 1 του άρθρου 3 του ν. 4261/2014 (Α’ 107),
γ) τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις της περ. α’ της παρ. 1 του άρθρου 3 του ν. 4364/2016 (Α’ 13),
δ) τις επιχειρήσεις επενδύσεων της περ. α’ της παρ. 1 του άρθρου 4 του ν. 4514/2018 (Α’ 14),
ε) τις επιχειρήσεις σταθερής και κινητής τηλεφωνίας,
στ) τις εταιρείες ύδρευσης και αποχέτευσης,
ζ) τις εταιρείες ταχυμεταφορών,
η) τις επιχειρήσεις παροχής ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου,
θ) τις αλυσίδες καταστημάτων λιανεμπορίου, οι οποίες απασχολούν πάνω από πεντακόσιους (500) εργαζόμενους,
ι) τις επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών εφοδιαστικής, της περ. δ’ του άρθρου 1 του ν. 4302/2014 (Α’ 225), και
ια) τις αστικές εταιρείες παροχής συγκοινωνιακού έργου.
Εξαιρούνται του πεδίου εφαρμογής της παρούσας οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, του άρθρου 2 του Παραρτήματος της Σύστασης 2003/361/ΕΚ της Επιτροπής της 6ης Μαΐου 2003 «σχετικά με τον ορισμό των πολύ μικρών, των μικρών και των μεσαίων επιχειρήσεων» (L 124).
IX. Μετασχηματισμός αναπτυξιακού υποδείγματος των νησιών και μετάβασή τους στην κλιματική ουδετερότητα
Mε το άρθρο 21 θεσπίζεται Αναπτυξιακό Στρατηγικό Πλαίσιο για τα ελληνικά νησιά «GR-eco islands» (εφεξής Στρατηγικό Πλαίσιο Πρωτοβουλίας «GR-eco islands»), λαμβάνοντας υπόψιν την Εθνική Στρατηγική του άρθρου 4 του ν. 4832/2021 (Α’ 172), με σκοπό την ολοκληρωμένη μετάβαση των ελληνικών νησιών προς την κλιματική ουδετερότητα και τον μετασχηματισμό του ενεργειακού τους συστήματος.
Τα νησιά υπάγονται στο Στρατηγικό Πλαίσιο Πρωτοβουλίας «GR-eco islands», κατόπιν αξιολόγησης των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους, της δυνατότητας υλοποίησης εμβληματικών, καινοτόμων και πιλοτικών έργων προστιθέμενης αξίας στο έδαφός τους, της έκτασης και έντασης της επιδιωκόμενης αναμόρφωσης του πράσινου αναπτυξιακού τους μοντέλου, της πρόθεσης δέσμευσης των τοπικών φορέων για την υλοποίηση των απαιτούμενων παρεμβάσεων, των διαθέσιμων πόρων χρηματοδότησης, καθώς και της δυνατότητας ολιστικής συναρμογής των σκοπών και μέσων των ενωσιακών πρωτοβουλιών «Καθαρή Ενέργεια για τα νησιά της Ε.Ε.», «Έξυπνα Νησιά», «Σύμφωνο των Δημάρχων» και «Σύμφωνο των Νησιών».
X. Διαδικτυακός τόπος κλιματικού διαλόγου
Με το άρθρο 26 δημιουργείται, σε διαδικτυακό τόπο που υλοποιείται και εξυπηρετείται από τον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ) και είναι προσβάσιμος μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr-ΕΨΔ), φόρουμ κλιματικού διαλόγου, στο οποίο συμμετέχουν εκπρόσωποι δήμων, περιφερειών, πανεπιστημίων, περιβαλλοντικών μη κυβερνητικών οργανώσεων, επιχειρήσεων, επαγγελματικών οργανώσεων και συνδικαλιστικών φορέων, για τη διαβούλευση επί των βασικών αποτελεσμάτων της πρότασης του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, προς την Κυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Ουδετερότητα για τους τομεακούς προϋπολογισμούς άνθρακα του άρθρου 7, της αξιολόγησης του άρθρου 8 και της ετήσιας έκθεσης προόδου του άρθρου 27.
XI. Εθνικό Συμβούλιο για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή
Με το άρθρο 28 συστήνεται στο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Εθνικό Συμβούλιο για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή (ΕΣΠ), ως το κεντρικό γνωμοδοτικό όργανο του κράτους για τον συντονισμό, την παρακολούθηση, την υιοθέτηση και αξιολόγηση των δράσεων πολιτικής για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.
Το ΕΣΠ αποτελείται από είκοσι δύο (22) τακτικά μέλη, με τους αναπληρωτές τους, με τριετή (3) θητεία, μεταξύ των οποίων είναι και ένας (1) εκπρόσωπος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας, και ένας (1) εκπρόσωπος της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας.
XII. Ακατάσχετο- Μη συμψηφισμός με βεβαιωμένα χρέη προς ΟΤΑ, της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος οικιακών καταναλωτών
Με το άρθρο 36 παρέχεται έκτακτη οικονομική ενίσχυση από τον κρατικό προϋπολογισμό για την κάλυψη μέρους της αύξησης του κόστους κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος σε λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος οικιακών καταναλωτών του εσωτερικού, που έχουν εκδοθεί κατά τη χρονική περίοδο από 1ης Δεκεμβρίου 2021 έως 31η Μαΐου 2022.
Το ως άνω ποσό της οικονομικής ενίσχυσης είναι αφορολόγητο, ανεκχώρητο και ακατάσχετο στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής και ειδικής διάταξης, δεν υπόκεινται σε οποιαδήποτε κράτηση, τέλος ή εισφορά συμπεριλαμβανομένης και της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης του άρθρου 43A του ν. 4172/2013 (Α’ 167), δεν δεσμεύεται και δεν συμψηφίζεται με βεβαιωμένα χρέη προς τη φορολογική διοίκηση και το Δημόσιο εν γένει, τους δήμους, τις περιφέρειες, τα ασφαλιστικά ταμεία, καθώς και τα πιστωτικά ιδρύματα και δεν υπολογίζεται στα εισοδηματικά όρια για την καταβολή οποιασδήποτε παροχής κοινωνικού ή προνοιακού χαρακτήρα.
Πηγή: dimosnet.gr
