«Ο κόσμος φαίνεται να είναι έτη φωτός μακριά από την επίτευξη των στόχων μας για την κλιματική αλλαγή», δήλωσε πριν λίγες μέρες ο Αντόνιο Γκουτιέρες, πρόεδρος του ΟΗΕ, ενόψει της έναρξης της COP26.
Από το Χρήστο Σταυρακάκη,
Πηγή: «Εργατική Αριστερά», RProject
Πράγματι. Πέρα από ειρωνeία είναι άλλο ένα στοιχείο, άλλο ένα «στιγμιότυπο» που αποδεικνύει την πλήρη αποτυχία του συστήματος και των θεσμών του να προστατεύσουν στοιχειωδώς το περιβάλλον και την ανθρώπινη ζωή. Μόνο ως φύλλο συκής μπορεί να έχει νόημα μία τέτοια έκκληση/δήλωση από τον πρόεδρο ενός οργανισμού, που αδυνατεί να ορίσει και να δεσμεύσει τις κυβερνήσεις σε ένα έστω ελάχιστο πλαίσιο συμφωνίας.
Δεν υπάρχει πλέον κάποια συζήτηση για τους επερχόμενους κινδύνους της κλιματικής αλλαγής. Αντίθετα, βρισκόμαστε εν μέσω μίας κλιματικής κρίσης και βιώνουμε ήδη τις συνέπειες. Οι ακραία υψηλές θερμοκρασίες και καύσωνες του καλοκαιριού που μας πέρασε δεν ήταν κάποια ελληνική ιδιομορφία ή ένα τυχαίο γεγονός. Σύμφωνα με τα παγκόσμια στοιχεία της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας των ΗΠΑ, ο Ιούλιος του 2021 ήταν ο πιο θερμός που έχει καταγραφεί εδώ και 142 χρόνια: η συνδυασμένη θερμοκρασία στη επιφάνεια του εδάφους και της θάλασσας ήταν 0,93 βαθμοί Κελσίου πάνω από το μέσο όρο του 20ού αιώνα, (15,8 βαθμοί Κελσίου).
Οι στόχοι του ΟΗΕ για μηδενικές εκπομπές ρύπων μέχρι το 2030 μοιάζουν με σενάρια φαντασίας. Πολλοί ακαδημαϊκοί και διανοούμενοι που υπερασπίζονται την ανάγκη λήψης μέτρων και ανάληψης δράσης εδώ και τώρα ενάντια στην καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος, εκφράζουν σοβαρούς προβληματισμούς για το εάν μπορεί όντως να υπάρξει επιστροφή. Εάν δηλαδή βρισκόμαστε ακόμα σε σημείο που υπάρχει η δυνατότητα να αποφευχθεί η άνοδος της θερμοκρασίας του πλανήτη πάνω από 1.5 βαθμό Κελσίου τα επόμενα χρόνια. Δυστυχώς, παρότι τέτοιες συζητήσεις μπορεί να θυμίζουν δυστοπικά σενάρια το πρόβλημα παραμένει.
Παγκόσμια κυβερνητική υποκρισία
Από το 1995 που διεξήχθη η πρώτη σύνοδος του ΟΗΕ για το κλίμα μέχρι σήμερα, ελάχιστα βήματα έχουν γίνει για να προστατευτεί το φυσικό περιβάλλον. Στην πραγματικότητα, αυτές λειτούργησαν ως think tank της «πράσινης ανάπτυξης». Αντί να μπουν σοβαροί περιορισμοί για τη μείωση εκπομπών ρύπων, οι ίδιοι ρύποι μετατράπηκαν σε πεδίο κερδοφορίας μέσω της παγκόσμιας αγοράς ρύπων, όπου μια χώρα μπορεί να εκπέμπει παραπάνω από το επιτρεπόμενο όριο αλλά μπορεί να πουλάει το «περίσσευμα» σε άλλες χώρες ή να «αντισταθμίζει» το κόστος με δήθεν πράσινες πολιτικές ενέργειας. Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής έχει γίνει και αυτή ευκαιρία για ανταγωνισμό μέσω της «πράσινης ανάπτυξης».
Ακόμα χειρότερα, η κλιματική κρίση μετατρέπεται σε δικαιολογία από τις κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο για την καταστροφική αδράνειά τους μπροστά σε «φυσικές» καταστροφές ή απέναντι σε όποια υποχρέωση αλλαγής πολιτικής σε σχέση με την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων και την προστασία του περιβάλλοντος. Έτσι στάθηκε και η κυβέρνηση Μητσοτάκη μπροστά στις πρόσφατες πυρκαγιές.
Η δύναμη βρίσκεται στους αγώνες μας
Δεν υπάρχει καμία λύση στην αναμονή των υπερεθνικών οργανισμών να αναλάβουν δράση. Ο χρόνος τελειώνει και η μόνη ρεαλιστική προοπτική ενάντια στην κλιματική αλλαγή βρίσκεται στους αγώνες μας. Μόνο εμείς μπορούμε να αναλάβουμε δράση και να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας, ενάντια στην καταστροφή του περιβάλλοντος.
Αυτή η συνειδητοποίηση πλέον είναι κτήμα πολλών ανθρώπων σε όλο τον κόσμο και ιδιαίτερα της νεολαίας. Περιβαλλοντικά κινήματα σε όλο τον κόσμο ενώνουν τις φωνές τους, διαδηλώνοντας με πρωτοφανή μαζικότητα, ενάντια στην κλιματική αλλαγή και την καταστροφή του περιβάλλοντος. «Αλλάξτε το σύστημα και όχι το κλίμα», «κλιματική δικαιοσύνη εδώ και τώρα» είναι από τα βασικά συνθήματα των διαδηλώσεων των τελευταίων χρόνων σε όλο τον κόσμο. Τα ίδια αιτήματα κυριάρχησαν και στις διαδηλώσεις που έγιναν σε όλο τον κόσμο στις 24 Σεπτέμβρη (παγκόσμια μέρα δράσης ενάντια στην κλιματική αλλαγή), κάποιες από τις οποίες, όπως στη Γερμανία και στο Βερολίνο, συγκέντρωσαν δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές.
Αντίστοιχες διαδηλώσεις προγραμματίζονται και για τις 6 Νοέμβρη που θα διεξαχθεί στη Γλασκόβη η επόμενη παγκόσμια σύνοδος του ΟΗΕ για το κλίμα. Οι παγκόσμιες μέρες δράσης και διεθνούς συντονισμού των κινημάτων είναι μία σημαντική παράδοση των κοινωνικών αγώνων που τα κινήματα για το περιβάλλον έχουν υιοθετήσει –και σωστά! Έτσι και εμείς εδώ έχουμε να αναμετρηθούμε με το «καθήκον» της οργάνωσης μαζικών κινητοποιήσεων, αναλαμβάνοντας δράση από αυτή τη γωνιά που μας αναλογεί.
Η μόνη πραγματική προοπτική λοιπόν είναι ουσιαστικά αντικαπιταλιστική: οι κοινωνικές ανάγκες, το δικαίωμα στην εργασία και η προστασία του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων ενάντια στα κέρδη των πολυεθνικών και τον ανεξέλεγκτο παραγωγισμό που καταστρέφει τους φυσικούς και ανθρώπινους πόρους του πλανήτη. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται να αναδεικνύουμε συγκεκριμένα αιτήματα και διεκδικήσεις απέναντι στις κυβερνήσεις και στη «δική μας»: να σταματήσουν οι κούρσες των εξοπλισμών / να σταματήσουν οι ιδιωτικοποιήσεις και τα φαραωνικά έργα των ΑΠΕ / να μη γίνουν εξορύξεις πουθενά / να μην ιδωτικοποιηθεί η ενέργεια και το νερό. Να διεκδικήσουμε λεφτά για την προστασία του περιβάλλοντος και τις κοινωνικές ανάγκες ενάντια στα κέρδη των καπιταλιστών.
Παρόντες στην COP26
ΗΠΑ: Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν όπως και ο ειδικός, προεδρικός απεσταλμένος για το Κλίμα Τζο Κέρι αλλά και η σύμβουλος για το κλίμα Τζίνα ΜαΚάρθι θα είναι παρόντες στη σύνοδο. Ο Λευκός Οίκος έχει ανακοινώσει ότι ακόμη 10 υψηλόβαθμοι Αμερικανοί αξιωματούχοι θα παραστούν.
Βρετανία: Ο πρωθυπουργός της χώρας Μπόρις Τζόνσον θα είναι παρών στην COP26 καθώς η χώρα του φιλοξενεί τη σύνοδο. Ο ίδιος έχει δηλώσει ότι “ανησυχεί πολύ” για το αν η σύνοδος αυτή θα είναι επιτυχής.
Επίσης παρόντες θα είναι ο πρίγκιπας Κάρολος και ο πρίγκιπας Ουίλιαμ μαζί με τις συζύγους τους, τη δούκισσα της Κορνουάλης Καμίλα και τη δούκισσα του Κέμπριτζ Κέιτ.
Εξάλλου θα συμμετάσχει και η πρωθυπουργός της Σκωτίας Νίκολα Στάρτζον, όπως και ο γνωστός φυσιοδίφης Ρίτσαρντ Ατένμπορο.
Γαλλία: Ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν θα είναι παρών στη σύνοδο εν μέσω διπλωματικής έντασης με την Αυστραλία μετά την αμυντική συμφωνία AUKUS.
ΕΕ: Την Ευρωπαϊκή Ένωση θα εκπροσωπήσουν η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο επίτροπος αρμόδιος για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία Φρανς Τίμερμανς αλλά και οι Ευρωπαίες επίτροποι Ενέργειας Κάντρι Σίμσον και Χρηματοπιστωτικών Υπηρεσιών Μαρέιντ Μαγκίνες.
Ινδία: Ο Ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι θα είναι παρών στη σύνοδο. Μετά τις ΗΠΑ και την Κίνα, η Ινδία εκπέμπει τη μεγαλύτερη ποσότητα αερίων του θερμοκηπίου παγκοσμίως.
Αυστραλία: Ο πρωθυπουργός Σκοτ Μόρισον έχει επιβεβαιώσει ότι θα παραστεί στη σύνοδο. Αν και πολλές χώρες έχουν δεσμευθεί να πετύχουν την ουδετερότητα του άνθρακα ως τα 2050 η Αυστραλία αρνείται να θέσει πιο αυστηρούς στόχους.
Παράλληλα, μεταξύ άλλων, στη σύνοδο θα παραστούν:
Ελλάδα: Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης
Ιταλία: Ο πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι
Ισραήλ: Ο πρωθυπουργός Ναφτάλι Μπένετ
Τουρκία: Ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν
Καναδάς: Ο πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό
Κολομβία: Ο πρόεδρος Ιβάν Ντούκε
Σουηδία: Ο πρωθυπουργός Στέφαν Λεβέν
Ελβετία: Ο πρόεδρος Γκι Παρμαλέν
Νότια Κορέα: Ο πρόεδρος Μουν Τζε-ιν
Νιγηρία: Ο πρόεδρος Μουχαμάντου Μπουχάρι
Γκάνα: Ο πρόεδρος Νάνα Ακούφο- Άντο
Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό: Ο πρόεδρος Φέλιξ Τσισεκέντι, νυν πρόεδρος και της Αφρικανικής Ένωσης.
Αργεντινή: Ο πρόεδρος Αλμπέρτο Φερνάντες
Απουσίες
Κίνα: Ο πρόεδρος της Κίνας, της πιο πολυπληθούς χώρας παγκοσμίως, Σι Τζιπίνγκ δεν θα είναι παρών στη σύνοδο, ωστόσο θα παρέμβει μέσω βιντεοσύνδεσης. Ο Σι δεν έχει φύγει από την Κίνα μετά το ξέσπασμα της πανδημίας covid-19.
Στην COP26 την Κίνα αναμένεται να εκπροσωπήσει ο υφυπουργός περιβάλλοντος Ζάο Γινγκμίν και ο απεσταλμένος για το κλίμα Σιέ Ζενχουά.
Ρωσία: Ούτε ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν θα ταξιδέψει στη Γλασκώβη, αν και θα συμμετάσχει επίσης μέσω βιντεοσύνδεσης.
Βρετανία: Η βασίλισσα Ελισάβετ θα απουσιάζει από τη σύνοδο καθώς οι γιατροί της της συνέστησαν να ξεκουραστεί. Θα απευθυνθεί στους συμμετέχοντες μέσω βιντεοσκοπημένου μηνύματος, όπως ανακοίνωσαν τα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ.
Βατικανό: Ο πάπας Φραγκίσκος δεν θα συμμετάσχει στην COP26. Πηγή από το Βατικανό δήλωσε ότι πιθανόν να απευθύνει μήνυμα μέσω βίντεο ή ο καρδινάλιος Πιέτρο Παρολίν να διαβάσει ένα μήνυμα εκ μέρους του.
Ιράν: Ο πρόεδρος Εμπραχίμ Ραϊσί δεν θα πάει τελικά στη Γλασκώβη μετά τις αναφορές των βρετανικών μέσων ενημέρωσης ότι τοπικοί πολιτικοί ζήτησαν να συλληφθεί για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και γενοκτονία.
Βραζιλία: Ο ακροδεξιός πρόεδρος Ζαΐχ Μπολσονάρου δεν θα παραστεί στη σύνοδο. Η κυβέρνησή του έχει δεχθεί πολλές επικρίσεις για την περιβαλλοντική της πολιτική, κυρίως λόγω της μαζικής αποψίλωσης του Αμαζονίου.
Μεξικό: Ο πρόεδρος Άντρες Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ δεν θα είναι παρών.
Νότια Αφρική: Ο πρόεδρος Σίριλ Ραμαφόζα δεν θα μεταβεί στη Γλασκώβη λόγω των τοπικών εκλογών που πραγματοποιούνται στη χώρα την 1η Νοεμβρίου.
Ιαπωνία: Ο νέος πρωθυπουργός της χώρας Φούμιο Κισίντα ενδεχομένως θα συμμετάσχει μέσω βιντεοσύνδεσης.
Πορτογαλία: Ο πρωθυπουργός Αντόνιο Κόστα ακύρωσε τη συμμετοχή του καθώς υπάρχει ενδεχόμενο η χώρα να οδηγηθεί σε πρόωρες εκλογές.
Πηγή: AME-ΜΠΕ
