Κάνοντας μία επισκόπηση στα συστήματα εμβολιασμού των ευρωπαϊκών κρατών, αντιλαμβάνεται κανείς ότι ακολουθούνται δύο κατευθύνσεις κινήσεων. Από τη μία είναι το παράδειγμα που έχει ξεκινήσει η Ιταλία και από τη άλλη η τακτική που ακολουθεί η Γερμανία. Η Ιταλία υπήρξε η πρώτη χώρα που εισήγαγε ήδη από την άνοιξη του 2021 τον υποχρεωτικό εμβολιασμό. Το παράδειγμά της αυτό ακολούθησε εντός του καλοκαιριού η Γαλλία, η Ελλάδα και ακολουθεί και το Ηνωμένο βασίλειο.
Ο υποχρεωτικός εμβολιασμός αφορά κατά κύριο λόγο συγκεκριμένη κατηγορία επαγγελμάτων, που δεν είναι άλλοι από τους υγειονομικούς που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της μάχης με τον κορονοϊό και φυσικά έρχονται σε επαφή με πολύ κόσμο.
Ιταλία
Η Ιταλία υπήρξε η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που έκανε τον εμβολιασμό υποχρεωτικό ήδη από το Μάιο του 2021. Με το νομοθετικό διάταγμα που εκδόθηκε στις 25.5.2021 η Ιταλία υποχρεώνει τους γιατρούς και το προσωπικό των υπηρεσιών υγείας, περιλαμβανομένων των φαρμακοποιών, να εμβολιαστούν κατά της Covid-19, διότι διαφορετικά δεν θα μπορούν να εργάζονται ερχόμενοι σε επαφή με άλλους ανθρώπους.
Επιπλέον, στις αρχές Αυγούστου η ιταλική κυβέρνηση κατέστησε υποχρεωτική την υγειονομική κάρτα (green pass) για τον κορονοϊό για τους εκπαιδευτικούς, καθώς και τους επιβάτες στα μέσα μαζικής μεταφοράς, συμπεριλαμβανομένων των πτήσεων εσωτερικού, των πλοίων και των τρένων μεγάλων αποστάσεων. Το Green Pass, έγινε επίσης υποχρεωτικό σε κινηματογράφους, μουσεία και εσωτερικούς αθλητικούς χώρους ή σε εσωτερικούς χώρους εστιατορίων.
Επισημαίνεται ότι το Green Pass αποδεικνύει ότι οι φορείς είτε έχουν εμβολιαστεί με τουλάχιστον μία δόση, είτε έχουν αναρρώσει από covid-19 τους τελευταίους έξι μήνες ή έχουν βρεθεί αρνητικοί τις προηγούμενες 48 ώρες. Ακόμα, το Green Pass είναι υποχρεωτικό στο σχολικό και πανεπιστημιακό προσωπικό, καθώς και στους φοιτητές πανεπιστημίου. Μάλιστα, το προσωπικό που δεν θα φέρει το Green Pass για πέντε συνεχόμενες ημέρες θα τίθεται σε διαθεσιμότητα και θα παγώνει ο μισθός του. Ηδη η ιταλική κυβέρνησή εξετάζει το ενδεχόμενο να καταστήσει υποχρεωτικούς τους εμβολιασμούς κατά του covid για όλους μόλις τα εμβόλια λάβουν πλήρη έγκριση από τις ευρωπαϊκές και ιταλικές ρυθμιστικές αρχές.
Ελλάδα
Στην Ελλάδα με το άρθρο 206 του ν. 4820/2021 προβλέφθηκε ότι εμβολιάζεται υποχρεωτικά όλο το προσωπικό των ιδιωτικών, δημόσιων και δημοτικών μονάδων φροντίδας ηλικιωμένων και φροντίδας ατόμων με αναπηρία (ιατρικό, παραϊατρικό, νοσηλευτικό, διοικητικό και υποστηρικτικό προσωπικό), πρέπει, δε, να έχει λάβει την πρώτη ή τη μοναδική δόση έως τις 16 Αυγούστου 2021.
Επιπλέον, εμβολιάζεται υποχρεωτικά το προσωπικό (ιατρικό, παραϊατρικό, νοσηλευτικό, διοικητικό και υποστηρικτικό) σε ιδιωτικές, δημόσιες και δημοτικές δομές υγείας (διαγνωστικά κέντρα, κέντρα αποκατάστασης, κλινικές, νοσοκομεία, δομές πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, μονάδες νοσηλείας, Εθνικό Κέντρο Αμεσης Βοήθειας και Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας). Το υπόχρεο προσωπικό πρέπει να έχει λάβει την πρώτη ή τη μοναδική δόση έως την 1η Σεπτεμβρίου 2021. Σε περίπτωση μη εμβολιασμού το προσωπικό τίθεται σε αναστολή καθηκόντων και δεν καταβάλλονται αποδοχές.
Γαλλία
Οσον αφορά στη Γαλλία, σύμφωνα με τη νομοθεσία, ο εμβολιασμός κατά του Covid-19 είναι υποχρεωτικός για τα άτομα που εργάζονται στον τομέα της υγείας και του ιατρικού κλάδου, εκτός εάν εξαιρούνται ιατρικά. Το προσωπικό που δεν έχει εμβολιαστεί θα έχει προθεσμία έως τις 15 Σεπτεμβρίου 2021 για να το πράξει. Εάν δεν εμβολιαστούν εγκαίρως, οι εργαζόμενοι και οι δημόσιοι υπάλληλοι μπορούν να τεθούν σε αναστολή χωρίς αμοιβή. Η ανωτέρω υποχρέωση ισχύει για όλο το προσωπικό υγειονομικής περίθαλψης του οικείου δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, τόσο για το νοσοκομειακό προσωπικό όσο και για τους οικιακούς βοηθούς.
Ουγγαρία
Η κυβέρνηση της Ουγγαρίας αποφάσισε να καταστήσει υποχρεωτικούς τους εμβολιασμούς κατά της COVID-19 για τους εργαζόμενους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης στο πλαίσιο των προσπαθειών για τον περιορισμό της πανδημίας.
Ηνωμένο Βασίλειο
Τέλος, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου εισήγαγε νέα νομοθεσία, η οποία απαιτεί τον εμβολιασμό των ατόμων που εργάζονται σε οίκους ευγηρίας για τον Covid-19. Η νέα νομοθεσία θα τεθεί σε ισχύ στις 11 Νοεμβρίου και, θα εφαρμοστεί σε όλους τους παρόχους υπηρεσιών φροντίδας και προσωπικής φροντίδας σε οίκους ευγηρίας στην Αγγλία. Η υποχρέωση δε θα ισχύει μόνο για τους εργαζόμενους, αλλά θα επεκταθεί και σε όλους τους εργαζόμενους σε πρακτορεία, εθελοντές, εργαζόμενους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης και εμπόρους που ενδέχεται να απασχολούνται από το σπίτι.
Οι λιγότερο… αυστηροί
Από την άλλη πλευρά, χώρες όπως η Γερμανία, η Φινλανδία, η Ολλανδία και η Ιρλανδία υποστηρίζουν πως δεν υπάρχουν σχέδια για να καταστεί υποχρεωτικός ο εμβολιασμός. Στη Γερμανία, μάλιστα, παρόλο που ήδη παρατηρείται φθίνουσα επιθυμία του πληθυσμού να εμβολιαστεί και πάρα την έξαρση της μετάλλαξης Δέλτα, η θέση της γερμανικής κυβέρνησης εξακολουθεί να είναι ότι δεν πρόκειται να εφαρμοστεί τέτοια γενική υποχρέωση ακόμα και στους κλάδους της υγειονομικής περίθαλψης και της εκπαίδευσης.
Στη Φινλανδία, η κυβέρνηση εξέδωσε διάταγμα σύμφωνα με το οποίο, ο εμβολιασμός είναι εθελοντικός για όλους. Αυτό περιλαμβάνει επίσης τους εργαζομένους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης. Το ίδιο ισχύει και στην Ολλανδία.
Η Ιρλανδία δεν έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο να καταστεί υποχρεωτικός ο εμβολιασμός κατά της covid-19 για τους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας. Ομως η ρυθμιστική αρχή υγείας της χώρας το χαρακτήρισε ως το «πιο παρεμβατικό βήμα», που θα πρέπει να εξεταστεί μόνο εάν ο κίνδυνος για τους ασθενείς από το μη εμβολιασμένο υγειονομικό προσωπικό ήταν υψηλός λόγω της αυξημένης μετάδοσης της κοινότητας.
Αξιοσημείωτο είναι το παράδειγμα της Ισπανίας. Η Ισπανία, ενώ έχει θέσει τις βάσεις του υποχρεωτικού εμβολιασμού με τον οργανικό νόμο 3/1986, σύμφωνα με τον οποίο οι αρμόδιες υγειονομικές αρχές θεσπίζουν υποχρεωτικό εμβολιασμό όταν υπάρχουν βάσιμοι λόγοι να πιστεύουν ότι υπάρχει κίνδυνος για την υγεία του πληθυσμού, εν τούτοις δεν υπάρχουν επί του παρόντος προτάσεις για την επιβολή του εμβολιασμού στην Ισπανία. Η χώρα δεν χρειάστηκε να καταστήσει υποχρεωτικό τον εμβολιασμό για υγειονομικούς, εκπαιδευτικούς ή άλλους βασικούς εργαζόμενους, καθώς πρακτικά όλοι εμβολιάζονται εθελοντικά, ενώ ήδη σήμερα έχει εμβολιαστεί και μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού ηλικίας 12-17 ετών.
Όσον αφορά τις τρίτες, εκτός Ευρώπης, χώρες αξίζει να αναφερθεί η Αυστραλία, που αποφάσισε στα τέλη Ιουνίου να καταστήσει υποχρεωτικούς τους εμβολιασμούς για υψηλού κινδύνου εργαζομένους σε οίκους ευγηρίας και για τους εργαζομένους σε ξενοδοχεία καραντίνας υψηλού κινδύνου. Κατέστησε, επίσης, υποχρεωτικούς τους εμβολιασμούς για τους Παραολυμπιακούς αθλητές που κατευθύνθηκαν προς το Τόκιο, καθώς τα ανεμβολίαστα μέλη της ομάδας θα μπορούσαν να αποτελέσουν κίνδυνο για την υγεία.
