Πρόβλημα στις μεταβιβάσεις ακινήτων αναμένεται να προκληθεί από την 1η Οκτωβρίου. Γιατί; Επειδή σε μία εβδομάδα από σήμερα το καθεστώς για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων αλλάζει και η διαδικασία θα θεωρείται ολοκληρωμένη μόνο στην περίπτωση που τα αυθαίρετα ακίνητα συνδεθούν με την Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτηρίου (HTK).
Ωστόσο, η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτηρίου (σ.σ.: επί της ουσίας είναι μια ηλεκτρονική δήλωση που συνοδεύεται από μια σειρά στοιχείων/εγγράφων όπως για παράδειγμα οικοδομική άδεια, σχέδια, πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης κ.ά.) δεν πρόκειται, σύμφωνα με το Τεχνικό Επιμελητήριο, να είναι έτοιμη (ως πολεοδομικό «εργαλείο») πριν από τον ερχόμενο Ιανουάριο.
Τι σημαίνει αυτό; Πως για τουλάχιστον τρεις μήνες, από τον Οκτώβριο έως τον ερχόμενο Ιανουάριο, η αγορά δεν θα μπορεί να κάνει καμία μεταβίβαση καθώς δεν καλύπτεται η προϋπόθεση που θέτει ο νόμος και οι συμβολαιογράφοι δεν θα μπορούν να συντάξουν καμία πράξη.
Γιατί; Επειδή δεν θα μπορεί να γίνει η καταχώριση στην HTK και δεν θα υπάρχει ο νέος κωδικός ακινήτου της ΗΤΚ, και επομένως δεν θα μπορέσουν να επέλθουν οι συνέπειες της υπαγωγής. Αυτός είναι και ο λόγος που υπάρχουν πιέσεις για νέα παράταση.
Σημειώνεται ότι το υπουργείο Περιβάλλοντος έχει προβλέψει ότι κτήρια με αυθαιρεσίες, αυτά δηλαδή που μπορούν να δηλωθούν μετά την 1η Οκτώβριοι 2020, θα περνούν υποχρεωτικά μέσα από την Ταυτότητα Κτηρίου για να γίνει η τακτοποίησή τους. Έτσι, αν παραμείνει ως έχει η διατύπωση του νόμου δεν θα γίνει καμία μεταβίβαση ακινήτων, μιας και είναι προϋπόθεση η καταχώριση της Ταυτότητας του κτηρίου.
Ποιοι θα πληγούν
Το πάγωμα των μεταβιβάσεων και των αγοραπωλησιών αναμένεται να έχει άμεσες επιπτώσεις σε όλους τους επαγγελματικούς κλάδους που συνδέονται με την αγορά ακινήτων: μηχανικούς, συμβολαιογράφους, δικηγόρους και μεσίτες. Επίσης, θα πλήξει και το Δημόσιο, καθώς τα δημόσια έσοδα θα μειωθούν, αφού δε θα εισπράττει τα ποσά που του αναλογούν από τη μεταβίβαση των ακινήτων (π.χ. φόρος μεταβίβασης ακινήτων).
Διευκρινίζεται ότι τα προβλήματα με τις μεταβιβάσεις και τις αγοραπωλησίες θα αφορούν κατά κύριο λόγο τα αυθαίρετα με μικρότερες παραβάσεις (αυτά που ανήκουν στις κατηγορίες 1 έως 4) για τα οποία υπάρχει ένα περιθώριο τακτοποίησης (με μεγαλύτερα κλιμακωτά πρόστιμα) από την 1η Οκτωβρίου έως το τέλος Μαρτίου 2026.
Στο μεταξύ, οι ιδιοκτήτες ακινήτων με μεγάλες αυθαιρεσίες (αυτά δηλαδή που ανήκουν στη λεγόμενη κατηγορία 5) έχουν στη διάθεσή τους 10 μέρες να ξεκινήσουν τη διαδικασία τακτοποίησης πληρώνοντας το σχετικό παράβολο. Από την 1η Οκτωβρίου 2020 και μετά δεν θα υπάρχει, κατά το υπουργείο Περιβάλλοντος, καμία δυνατότητα τακτοποίησης.
Οι δηλώσεις έως τώρα
Σε 1.642.483 ανέρχεται έως τώρα ο συνολικός αριθμός των δηλωθέντων αυθαιρέτων. Από αυτά, 557.470 είναι τα παντελώς αυθαίρετα (αυτά δηλαδή που δεν έχουν καμία οικοδομική άδεια). Την ίδια ώρα, τα χρήματα που έχουν εισπραχθεί από την τακτοποίηση των αυθαιρέτων ανέρχονται σε 2,6 δισ. ευρώ και υπολείπονται άλλα 2 δισ. ευρώ προς είσπραξη.
