Με το νομοσχέδιο Κικίλια – Κοντοζαμάνη για το χώρο της δημόσιας υγείας, «Ρυθμίσεις για τη διασφάλιση της πρόσβασης σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας – Ίδρυση και καταστατικό του Οργανισμού Διασφάλισης της Ποιότητας στην Υγεία Α.Ε. (ΟΔΙΠΥ Α.Ε.) και άλλες επείγουσες διατάξεις αρμοδιότητας του Υπουργείου Υγείας», η κυβέρνηση της ΝΔ, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η «Εφημερίδα των Συντακτών», επιταχύνει και διευρύνει τις επιπτώσεις των πολιτικών εμπορευματοποίησης της υγείας, που θέλουν να απαλλάξουν το κράτος από το κόστος της λειτουργίας των υγειονομικών μονάδων και να μεταθέσουν το οικονομικό βάρος στα ασφαλιστικά ταμεία και στους ασθενείς. Αρκείται στη δημιουργία της ανώνυμης εταιρείας Οργανισμός Διασφάλισης της Ποιότητας στην Υγεία Α.Ε. (ΟΔΙΠΥ Α.Ε.) και κινείται στην επικίνδυνη λογική κόστους – οφέλους με άξονα την εξοικονόμηση πόρων: γρήγορα εξιτήρια, φτηνότερα φάρμακα και λιγότερες διαγνωστικές εξετάσεις. Όπως επίσης και μέσω της ΑΕ, στην αξιολόγηση των νοσοκομείων, με τα «κάτω της βάσης» να έχουν να αντιμετωπίσουν το λουκέτο, με ό,τι αυτό σημαίνει για τους εργαζομένους.
Αναλυτικότερα
Με βάση το άρθρο 4, το νομοθέτημα της ΝΔ για τον πολύπαθο χώρο της δημόσιας υγείας αρκείται στη δημιουργία της Ανώνυμης Εταιρείας Οργανισμός Διασφάλισης της Ποιότητας στην Υγεία Α.Ε. (ΟΔΙΠΥ Α.Ε.) «για τη διενέργεια αξιολόγησης όλων των παρόχων υπηρεσιών υγείας της χώρας» -δημοσίων και ιδιωτικών- με προσχηματικό στόχο «την αναβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας». Τα κριτήρια της αξιολόγησης αυτής, ωστόσο, θα γνωστοποιηθούν σε δεύτερο χρόνο… Όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση για άρθρο 4:
Συστήνεται νέος φορέας ως αρωγός του Υπουργείου Υγείας με αρμοδιότητα τη διενέργεια αξιολόγησης όλων των παρόχων υπηρεσιών υγείας της χώρας, στην προσπάθειά τους για βελτίωση του επιπέδου ασφάλειας των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας. Έχει τη μορφή ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «Οργανισμός Διασφάλισης της Ποιότητας στην Υγεία Α.Ε.», με διακριτικό τίτλο «ΟΔΙΠΥ Α.Ε.», η οποία διέπεται από τις διατάξεις περί Ανωνύμων Εταιρειών (ν. 4548/2018, Α ́ 104) καθώς και περί Ανωνύμων Εταιρειών του Δημοσίου (ν. 3429/2005, Α ́ 314).
Αξιολόγηση νοσοκομείων, παρεχόμενων υπηρεσίες, ανταμοιβές, κυρώσεις αλλά και… Ίδρυμα Νιάρχος
Με το άρθρο 5, όπου περιλαμβάνεται και η συνεργασία με διεθνείς οργανισμούς και το Κοινωφελές Ιδρυμα Σταύρος Σ. Νιάρχος (με την από 6.9.2018 κύρια σύμβαση δωρεάς), και σύμφωνα με την αιτιολογική του έκθεση, καθορίζονται οι αρμοδιότητες του ΟΔΙΠΥ:
Mε κυριότερες την καταγραφή των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, την ανάπτυξη διαδικασιών και προτύπων ποιότητας, τη διαμόρφωση διεθνώς αποδεκτών δεικτών αξιολόγησης, την αξιολόγηση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας από τους ΠΥΥ, την υποβολή προτάσεων στο αρμόδιο όργανο του Υπουργείου Υγείας για παροχή ανταμοιβών και επιβολή κυρώσεων, την εκπαίδευση και κατάρτιση των ΠΥΥ, την έρευνα των αναγκών υγείας,τον εντοπισμό ελλείψεων στις υπηρεσίες υγείας και τη διατύπωση προτάσεων για την κάλυψή τους, τη συνεργασία με διεθνείς οργανισμούς και το Κοινωφελές Ίδρυμα Σταύρος Σ. Νιάρχος και τέλος τη σύσταση και τήρηση μητρώου πιστοποιημένων παρόχων υπηρεσιών υγείας.
Άλλωστε, σύμφωνα με το άρθρο 14 και τα όσα αναφέρονται στην αιτιολογική έκθεση:
Προβλέπεται η υποχρέωση του ΟΔΙΠΥ να παρέχει κάθε αναγκαία υποστήριξη για την υλοποίηση του Έργου VII -Λοιμώξεις τηςαπό 6.9.2018 κύριας σύμβασης δωρεάς με το Ίδρυμα «Κοινωφελές Ίδρυμα Σταύρος Σ. Νιάρχος». Παράλληλα, προκειμένου να υλοποιηθούν οι δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί με την από 6.9.2018 Σύμβαση Δωρεάς, προβλέπεται ότι ο Υπουργός Υγείας θα ορίσει με απόφασή του τα μέλη του πρώτου διοικητικού συμβουλίου του ΟΔΙΠΥ εντός δεκαπέντε (15) ημερών από την έναρξη ισχύος του παρόντος.
Και σύμφωνα με το άρθρο 15 και την αιτιολογική του έκθεση:
Προβλέπεται η δυνατότητα σύναψης προγραμματικών συμβάσεων και μνημονίων συνεργασίας του ΟΔΙΠΥ με δημόσιους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, όπως με πανεπιστημιακούς φορείς, διεθνείς ανεξάρτητους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς και άλλους φορείς για την επίτευξη των σκοπών του.
Στάδια αξιολόγησης νοσοκομείων, κυρώσεις και λουκέτα
Στο άρθρο 6 και σύμφωνα με την αιτιολογική του έκθεση:
Περιγράφεται η διαδικασία αξιολόγησης των ΠΥΥ στο πλαίσιο της τακτικής και έκτακτης αξιολόγησης του ΟΔΙΠΥ. Ο ΟΔΙΠΥ. διενεργεί την αξιολόγηση ως ανεξάρτητος φορέας, με πλήρη εμπιστευτικότητα ως προς τα παρεχόμενα στοιχεία. Το ΔΣ του οργανισμού συντάσσει το Κοινό Πλαίσιο Αξιολόγησης, στο οποίο περιγράφονται, αναλύονται και τυποποιούνταιτα κριτήρια και οι δείκτες αξιολόγησης της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας. Με απόφαση του αρμοδίου οργάνου του Υπουργείου Υγείας, μετά από εισήγηση του ΟΔΙΠΥ ορίζονται οι προς αξιολόγηση φορείς, οι τομείς και η διάρκεια της αξιολόγησης και το χρονοδιάγραμμα συμμόρφωσης τους.
Οι χρόνιες ελλείψεις σε προσωπικό, οι υψηλές ιδιωτικές δαπάνες υγείας, η αποεπένδυση στις υποδομές των δημόσιων νοσοκομείων, η απενεργοποιημένη Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και η μόνιμη υποχρηματοδότηση του δημόσιου συστήματος υγείας είναι το εκρηκτικό μείγμα που η νέα κυβέρνηση αντιμετωπίζει με… αξιολόγηση. Τα νοσοκομεία, σύμφωνα πάντα με το νομοσχέδιο, θα αξιολογούνται σε δύο στάδια. Τα νοσοκομεία που θα αξιολογούνται θετικά θα μνημονεύονται και θα ανταμείβονται, ενώ εκείνα που θα αξιολογούνται αρνητικά θα αντιμετωπίζουν κυρώσεις, μπορεί και να κλείνουν ή να «αλλάζουν χαρακτήρα». Το ίδιο και οι εργαζόμενοί τους προφανώς.
Σύμφωνα με το άρθρο 7 και την αιτιολογική του έκθεση:
Προβλέπονται δύο στάδια αξιολόγησης των ΠΥΥ. Το πρώτο στάδιο, το οποίο ανατίθεται από τον ΟΔΙΠΥ σε γραφεία ποιότητας, ή άλλα τμήματα και υπαλλήλους, συνίσταται σε αυτοαξιολόγηση, που καταγράφει τις υφιστάμενες δυσλειτουργίες και τις αποκλίσεις ως προς τους δείκτες του Κοινού Πλαισίου Αξιολόγησης. Σύμφωνα με τη ρύθμιση,την ευθύνη για την εσωτερική αξιολόγηση φέρει ο διοικητής του νοσοκομείου ή η προϊστάμενη αρχή κάθε ελεγχόμενου ΠΠΥ, ενώ οι υπό αξιολόγηση φορείς υποβάλλουν στον ΟΔΙΠΥ υπόμνημα με τα αποτελέσματα της εσωτερικής αξιολόγησης ως προς τους δείκτες αξιολόγησης, συνοδευτικά στοιχεία και κάθε απαραίτητη πληροφορία.
Το δεύτερο στάδιο διενεργείται από ανεξάρτητη Ομάδα Αξιολόγησης του ΟΔΙΠΥ, η οποία αποτελείται από πραγματογνώμονες και συντονίζεται από εμπειρογνώμονα μόνιμο υπάλληλο του ΟΔΙΠΥ, ως επικεφαλής της Ομάδας Αξιολόγησης. H Oμάδα Αξιολόγησης δικαιούται να επισκέπτεται με ή χωρίς προειδοποίηση τους υπό αξιολόγηση ΠΠΥ, να εξετάζει οποιοδήποτε πρόσωπο μπορεί να παρέχει στοιχεία, να έχει πρόσβαση σε έγγραφα και φακέλους και να ζητεί εγγράφως πληροφορίες σχετικά με το αντικείμενο της αξιολόγησης. Μόλις ολοκληρωθεί η αξιολόγηση, η Ομάδα Αξιολόγησης συντάσσει έκθεση, η οποία υποβάλλεται στο Υπουργείο Υγείας και, εφόσον εγκριθεί, δημοσιοποιείται. Ειδικά στους δημόσιους ΠΥΥ, η έκθεση αξιολόγησης λαμβάνεται υποχρεωτικά υπόψη κατά την αξιολόγηση των διοικητών των νοσοκομείων στο πλαίσιο των συμβολαίων αποδοτικότητας που έχουν συναφθεί και σε κάθε επικαιροποίηση αυτών. Ρητά ορίζεται ότι η μη συμμόρφωση τόσο σε αίτημα παροχής πληροφοριών όσο και στην ίδια την έκθεση αξιολόγησης επισύρει κυρώσεις.
Στο άρθρο 10 και με βάση την αιτιολογική έκθεση προβλέπονται, μετά το πέρας της αξιολόγησης, οι κυρώσεις σε όποιον (εργαζόμενο, Σωματείο, δομή υγείας κτλ.) «δε συμμορφωθεί με τας υποδείξεις του ΟΔΙΠΥ ΑΕ. Μάλιστα, για τη δομή υγείας προβλέπεται και λουκέτο για ένα χρόνο, με ό,τι αυτό σημαίνει για τους εργαζομένους της:
Περιγράφονται τα διοικητικά μέτρα και οι κυρώσεις που μπορούν να ληφθούν μετά από την ολοκλήρωση της αξιολόγησης. Ορίζεται ότι,αν διαπιστωθούν παραβάσεις που θέτουν σε άμεσο κίνδυνο την ασφάλεια και τη ζωή των ασθενών, ή το υπό αξιολόγηση ΠΥΥ δεν συμμορφωθεί με την έκθεση αξιολόγησης, το ΔΣ του ΟΔΙΠΥ εισηγείται στο αρμόδιο όργανο του Υπουργείου Υγείας την άμεση αναστολή της λειτουργίας του ελεγχόμενου ΠΠΥ για χρονικό διάστημα έως ένα έτος ή την ανάκληση της άδειας λειτουργίας του. Επιπλέον, στους ιδιωτικούς παρόχους προβλέπεται η δυνατότητα καταγγελίας της σύμβασής τους με τον ΕΟΠΥΥ, στους δε δημόσιους η παύση της δυνατότητας για ανάληψη νέων ερευνητικών προγραμμάτων και η αναστολή έναρξης νέων κλινικών δοκιμών και έναρξης λειτουργίας νέων τμημάτων/κλινικών έως και δώδεκα (12) μήνες. Τέλος, δίνεται η δυνατότητα να επιβληθούν πρόστιμα σε όποιον παρακωλύει την αξιολόγηση, αρνείται ή παρακωλύει την παροχή πληροφοριών στον ΟΔΙΠΥ, παρέχει εν γνώσει του ψευδείς πληροφορίες ή αποκρύπτει αληθείς πληροφορίες.
«ΣΔΙΤ COVID» με ιδιώτες για τη μεταφορά ασθενών με κορονοϊό
Με το άρθρο 17, η κυβέρνηση, αντί να ενισχύσει το ΕΚΑΒ και σε εξοπλισμό και σε προσλήψεις μόνιμου προσωπικού, δίνει το… πράσινο φως σε δήμους, ΥΠΕ και υπουργείο Υγείας να προχωρήσουν σε ένα τύπου «ΣΔΙΤ COVID» με ιδιώτες για τη μεταφορά ασθενών με κορονοϊό. Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση:
Δίνεται η δυνατότητα στους δήμους, τις Υγειονομικές Περιφέρειες (ΥΠΕ) και το Υπουργείο Υγείας να μισθώνουν ιδιωτικής χρήσης επιβατικά οχήματα με οδηγό για τις ανάγκες μεταφοράς ασυμπτωματικών ασθενών με κορωνοϊό COVID-19 ή ασθενών με ήπια συμπτώματα COVID-19 που δεν χρήζουν νοσηλείας ή εξειδικευμένης μεταφοράς από μέσα του ΕΚΑΒ. Για τους δήμους η ανάθεση της σύμβασης γίνεται με απόφαση της οικείας Οικονομικής Επιτροπής, κατ’ ανάλογη εφαρμογή της περ. β’ της παρ. 3 του άρθρου 10 της από 11.3.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α’ 55), η οποία κυρώθηκε με το άρθρο δεύτερο του ν. 4682/2020 (Α’ 76).
Τακτικό και έκτακτο προσωπικό, μετακίνηση επικουρικών
Με βάση το άρθρο 13 και την αιτιολογική έκθεση:
Ορίζεται ρητά ότι το προσωπικό, τακτικό ή έκτακτο, προσλαμβάνεται με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου, πλήρους ή μερικής απασχόλησης, κατόπιν έγκρισης του Υπουργικού Συμβουλίου σύμφωνα με τον ν. 4622/2019 για το τακτικό προσωπικό και κατόπιν έγκρισης της Επιτροπής της ΠΥΣ 33/2006 για το έκτακτο προσωπικό. Επίσης, προβλέπεται ότι για τις θέσεις των διευθυντών και γενικών διευθυντών ισχύουν τα οριζόμενα στην παρ. 6 του άρθρου 13 του ν. 3429/2005 σε συνδυασμό με τις παρ. 1 και 4 του άρθρου 186 του ν. 4635/2019.
Με το άρθρο 19 και την αιτιολογική του έκθεση:
Παρατείνεται έως την 31η.12.2020 η δυνατότητα μετακίνησης επικουρικού ιατρικού, επικουρικού νοσηλευτικού και πάσης φύσεως επικουρικού βοηθητικού προσωπικού των νοσηλευτικών ιδρυμάτων και κέντρων υγείας από νοσοκομεία ή κέντρα υγείας σε άλλα νοσοκομεία ή κέντρα υγείας για την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών από τη διασπορά του κορωνοϊού COVID-19.
Ανταγωνισμός δημόσιου και ιδιωτικού τομέα υγείας, με βάση τους κανόνες της αγοράς
Όπως σχολιάζει η «Εφημερίδα των Συντακτών», στο νομοσχέδιο του υπουργείου Υγείας και της κυβέρνησης της ΝΔ για την υγεία, δημόσιος και ιδιωτικός τομέας θα ανταγωνίζονται – πάντα με βάση τους κανόνες τις αγοράς. Όσον αφορά τον διαχρονικά κρατικοδίαιτο ιδιωτικό τομέα, πάντως, που τον ευνοεί ανοιχτά η Ν.Δ., δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα συνεχίσει να ζει σε βάρος των ασφαλιστικών ταμείων και των ασθενών, εισπράττοντας ζεστό χρήμα.
Η λογική κόστους – οφέλους στον ευαίσθητο χώρο της υγείας, με νοσοκομεία επιχειρήσεις και υγειονομικό προσωπικό, πάσης ειδικότητας, που θα πιέζεται να κινηθεί με γνώμονα όχι «το ό,τι καλύτερο» για τον ασθενή αλλά το οικονομικά συμφέρον, είναι τουλάχιστον επικίνδυνη. Κριτήρια που ήδη ισχύουν σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με κύριο άξονα την εξοικονόμηση πόρων, όπως είναι η ταχεία διαχείριση των περιστατικών (τα λεγόμενα γρήγορα εξιτήρια), το φθηνότερο φάρμακο και όχι το καταλληλότερο, οι λιγότερες διαγνωστικές εξετάσεις και όχι όσες είναι απαραίτητες, προδιαγράφουν το μέλλον της λειτουργίας των νοσοκομείων του Εθνικού Συστήματος Υγείας όπως το έχει φαντασιωθεί η Νέα Δημοκρατία: ένα μέλλον δυσοίωνο για τον ασθενή, που αντιμετωπίζεται ως «πελάτης» και όχι ως άρρωστος.
Στο τέλος της ημέρας, οι στρατηγικές επιλογές της κυβέρνησης μεταφράζονται σε φαρμακερές συμμετοχές των πολιτών και επιβαρύνσεις την ώρα της ανάγκης, όπου το κράτος, έχοντας αποτινάξει τις ευθύνες του, θα παρέχει ένα βασικό πακέτο παροχών υγείας, ενιαίο για όλους, πολύ μακριά από τις σύγχρονες ανάγκες του κόσμου.
