Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου της 20.03.2020 Κατεπείγοντα μέτρα για την αντιμετώπιση των συνεπειών του κινδύνου διασποράς του κορωνοϊού COVID-19, τη στήριξη της κοινωνίας και της επιχειρηματικότητας και τη διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας της αγοράς και της δημόσιας διοίκησης.
Άρθρο έβδομο
Στήριξη ανέργων
1. Η διάρκεια της τακτικής επιδότησης ανεργίας, του επιδόματος μακροχρονίως ανέργων, του βοηθήματος ανεργίας αυτοτελώς και ανεξαρτήτως απασχολουμένων- ασφαλισμένων του ΕΦΚΑ-τ. Ο.Α.Ε.Ε., τ. Ε.Τ.Α.Π.-Μ.Μ.Ε. και του βοηθήματος ανεργίας αυτοτελώς και ανεξαρτήτως απασχολουμένων-ασφαλισμένων του ΕΦΚΑ-τ. ΕΤΑΑ (τ. Τομέας ΤΣΜΕΔΕ, τ. Τομέας ΤΣΑΥ, τ. Τομέας Ασφάλισης Νομικών), για όσους δικαιούχους έληξε ή θα λήξει εντός του πρώτου τριμήνου του έτους 2020, παρατείνεται έως τις 31 Μαΐου 2020.
2 .Οι ημέρες επιδότησης του χρονικού διαστήματος της παράτασης της παρ. 1 του παρόντος εξαιρούνται του περιορισμού της παρ. 8 του άρθρου 6 του ν. 1545/1985 (Α’ 91). Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται οι διατάξεις του ν.δ. 2961/1954 (Α’ 197) και του άρθρου 44 του ν. 3986/2011 (Α’ 152).
3. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων δύναται να παρα-τείνεται περαιτέρω η διάρκεια των παροχών της παρ. 1.
Άρθρο όγδοο
Μέτρα στήριξης ελεύθερων επαγγελματιών, αυτοαπασχολουμένων και ιδιοκτητών ατομικών επιχειρήσεων
1. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων καθορίζονται οι όροι, οι προϋποθέσεις και η διαδικασία για τη λήψη μέτρων οικονομικής ενίσχυσης για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αυτοαπα-σχολουμένους, όπως αυτοί ορίζονται στο άρθρο 2 του ν. 4387/2016 (Α’ 85), όπως αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 22 του ν. 4670/2020 (Α’ 43), και για τους ιδιοκτήτες ατομικών επιχειρήσεων.
2. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων προβλέπονται μέτρα για τους ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολουμένους, όπως αυτοί ορίζονται στο άρθρο 2 του ν. 4387/2016, όπως αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 22 του ν. 4670/2020, και τους ιδιοκτήτες ατομικών επιχειρήσεων, που αφορούν αναστολή της προθεσμίας καταβολής των ασφαλιστικών εισφορών, των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης και των δόσεων ή διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής ασφαλιστικών εισφορών.
Άρθρο ένατο
Λειτουργία επιχειρήσεων με προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας
1. Στο πλαίσιο των έκτακτων και προσωρινών μέτρων στην αγορά εργασίας για την αντιμετώπιση και τον περιορισμό της διασποράς του κορωνοϊού COVID-19, και πάντως για χρονικό διάστημα που δεν μπορεί να υπερβαίνει τους έξι (6) μήνες από την έναρξη ισχύος της παρούσας, o εργοδότης δύναται, με απόφασή του, να ορίζει προσωπικό ασφαλούς λειτουργίας της επιχείρησης ως εξής:
α) Κάθε εργαζόμενος μπορεί να απασχολείται κατ’ ελάχιστο δύο (2) εβδομάδες με περίοδο αναφοράς τον μήνα, συνεχόμενα ή διακεκομμένα,
β) Ο ανωτέρω τρόπος οργάνωσης της εργασίας γίνεται ανά εβδομάδα και εντάσσεται σε αυτόν τουλάχιστον το 50% του προσωπικού της επιχείρησης,
γ) Εργοδότης που θα εφαρμόσει αυτόν τον τρόπο οργάνωσης της εργασίας υποχρεούται να διατηρήσει τον ίδιο αριθμό εργαζομένων που απασχολούνταν κατά την έναρξη εφαρμογής του.
2. Στο τέλος κάθε μήνα o εργοδότης υποχρεούται να δηλώνει την εφαρμογή του ανωτέρω τρόπου εργασίας σε ειδικό έντυπο στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.
3. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων ρυθμίζεται κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος.
Άρθρο δέκατο
Μεταφορά προσωπικού σε επιχειρήσεις εντός του ιδίου ομίλου
1. Στο πλαίσιο των έκτακτων και προσωρινών μέτρων στην αγορά εργασίας για την αντιμετώπιση και τον περιορισμό της διασποράς του κορωνοϊού COVID-19, ο εργοδότης του οποίου η επιχειρηματική δραστηριότητα πλήττεται σημαντικά ή τελεί υπό απαγόρευση της επιχειρηματικής δραστηριότητάς του με βάση τις κείμενες κανονιστικές πράξεις, δύναται να μεταφέρει προσωπικό από επιχείρηση του ομίλου σε επιχείρηση του ιδίου ομίλου, κατόπιν σχετικής μεταξύ τους συμφωνίας.
2. Οι επιχειρήσεις του ομίλου που θα εφαρμόσουν τα οριζόμενα στην παρ. 1 υποχρεούνται να διατηρήσουν, συνολικά, τον ίδιο αριθμό εργαζομένων που απασχολούνταν πριν από τη μεταφορά.
3. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων ρυθμίζεται κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος.
4. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων ρυθμίζονται ο τρόπος, ο χρόνος και η διαδικασία δήλωσης της μεταβολής της παρ. 1 στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ».
Άρθρο ενδέκατο.
Ακυρότητα καταγγελιών σύμβασης εργασίας
1. Οι επιχειρήσεις-εργοδότες, που τελούν σε αναστολή της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας, κατόπιν εντολής δημόσιας αρχής, και για όσο χρονικό διάστημα διαρκούν τα μέτρα αντιμετώπισης του κορωνοϊού COVID-19, υποχρεούνται να μην προβούν σε μειώσεις προσωπικού με καταγγελία των συμβάσεων εργασίας. Σε περίπτωση πραγματοποίησής τους, οι καταγγελίες αυτές είναι άκυρες.
Ως ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος ορίζεται η 18η Μαρτίου 2020.
2. Α. α) Επιχειρήσεις-εργοδότες του ιδιωτικού τομέα, που πλήττονται σημαντικά, λόγω των αρνητικών συνεπειών του φαινόμενου του κορωνοϊού-COVID 19, δύνανται να αναστέλλουν τις συμβάσεις εργασίας μέρους ή του συνόλου του προσωπικού τους, προκειμένου να προσαρμοστούν οι λειτουργικές ανάγκες τους στο δυσμενές περιβάλλον που δημιουργείται. Η αναστολή των συμβάσεων εργασίας μπορεί να εφαρμοστεί μέχρι ένα (1) μήνα από τη δημοσίευση της παρούσας, με δυνατότητα παράτασης με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, λαμβάνοντας υπόψη την πορεία εξέλιξης του φαινομένου.
β) Οι επιχειρήσεις-εργοδότες του ιδιωτικού τομέα που κάνουν χρήση της ανωτέρω ρύθμισης απαγορεύεται ρητά να προβούν σε καταγγελία των συμβάσεων εργασίας για το σύνολο του προσωπικού τους και, σε περίπτωση πραγματοποίησής της, αυτή είναι άκυρη.
γ) Οι επιχειρήσεις-εργοδότες του ιδιωτικού τομέα που κάνουν χρήση της ανωτέρω ρύθμισης υποχρεούνται μετά τη λήξη του χρόνου της αναστολής των συμβάσεων εργασίας του προσωπικού τους, να διατηρήσουν τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας για χρονικό διάστημα ίσο με εκείνο της αναστολής.
δ) Η διάταξη της περ. α) της υποπαρ. 2Α εφαρμόζεται μόνο σε επιχειρήσεις-εργοδότες του ιδιωτικού τομέα, που έχουν οριστεί από το Υπουργείο Οικονομικών, βάσει Κ.Α.Δ κύριας δραστηριότητας, ως κλάδοι πληττόμενοι από την εξάπλωση του κορωνοϊού COVID-19.
Β. α) Οι εργαζόμενοι, των οποίων η σύμβαση εργασίας τελεί σε αναστολή, είτε λόγω απαγόρευσης της λειτουργίας της επιχείρησης με εντολή δημόσιας αρχής, είτε λόγω εφαρμογής του μέτρου της περ. α) της υποπαρ. 2Α, είναι δικαιούχοι έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης, ως αποζημίωσης ειδικού σκοπού.
β) Δικαιούχοι της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης, ως αποζημίωσης ειδικού σκοπού, είναι επίσης οι εργαζόμενοι των οποίων η σύμβαση εργασίας έχει λυθεί από 1ης Μαρτίου 2020 έως 20 Μαρτίου 2020, είτε με καταγγελία από τον εργοδότη είτε με οικειοθελή αποχώρηση από τους ίδιους.
γ) Η αποζημίωση ειδικού σκοπού είναι ακατάσχετη, αφορολόγητη και δεν συμψηφίζεται με οποιαδήποτε οφειλή.
δ) Οι Α.Π.Δ. των εργαζομένων, των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τελούν σε αναστολή, υποβάλλονται από τον εργοδότη. Η δαπάνη της πλήρους ασφαλιστικής τους κάλυψης υπολογίζεται επί των ονομαστικών μισθών τους.
ε) Η δαπάνη για την αποζημίωση ειδικού σκοπού και την ασφαλιστική κάλυψη των εργαζομένων καλύπτεται από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Γ. α) Για τη λήψη της αποζημίωσης ειδικού σκοπού από τους εργαζόμενους, ο εργοδότης υποχρεούται να υποβάλει υπεύθυνη δήλωση στο Π.Σ. «ΕΡΓΑΝΗ» του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, με την οποία δηλώνει τους εργαζόμενους των οποίων οι συμβάσεις εργασίας τελούν σε αναστολή, είτε λόγω απαγόρευσης της λειτουργίας της επιχείρησης με εντολή δημόσιας αρχής, είτε λόγω εφαρμογής του μέτρου της περ. α) της υποπαρ. 2Α.
β) Οι επιχειρήσεις-εργοδότες του ιδιωτικού τομέα υποχρεούνται να συμπεριλάβουν στην υπεύθυνη δήλωση και τους εργαζόμενους των οποίων η σύμβαση εργασίας έχει λυθεί, από 1ης Μαρτίου 2020 έως 20 Μαρτίου 2020, είτε με καταγγελία από τους ίδιους, είτε με οικειοθελή αποχώρηση του εργαζόμενου.
γ) Σε περίπτωση που οι επιχειρήσεις-εργοδότες του ιδιωτικού τομέα δεν υποβάλλουν την υπεύθυνη δήλωση των προηγουμένων περιπτώσεων, αποκλείονται από την υπαγωγή τους στα μέτρα αναστολής οφειλών δόσεων ή ρυθμίσεων ή διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής και κάθε είδους βεβαιωμένων οφειλών προς το Δημόσιο.
δ) Οι επιχειρήσεις-εργοδότες υποχρεούνται να γνωστοποιήσουν την ανωτέρω υπεύθυνη δήλωση, εγγράφως ή ηλεκτρονικά, αυθημερόν στον εργαζόμενο, δηλώνοντάς του και τον αριθμό πρωτοκόλλου καταχώρισης της πράξης τους στο ΠΣ «ΕΡΓΑΝΗ».
Δ. Μετά την ανωτέρω γνωστοποίηση οι δικαιούχοι – εργαζόμενοι, σύμφωνα με τα ανωτέρω, για να λάβουν την αποζημίωση ειδικού σκοπού, υποβάλλουν υπεύθυνη δήλωση σε ηλεκτρονική πλατφόρμα που τηρείται για τον σκοπό αυτό στη Γενική Διεύθυνση Εργασιακών Σχέσεων, Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία και Ένταξης στην Εργασία της Γενικής Γραμματείας Εργασίας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Στην υπεύθυνη δήλωση των δικαιούχων εργαζομένων συμπεριλαμβάνονται, εκτός των προσωπικών τους στοιχείων, τα οποία αντλούνται αυτόματα από το Π.Σ. «ΕΡΓΑΝΗ», τα στοιχεία του προσωπικού τους τραπεζικού λογαριασμού IBAN, καθώς και ο αριθμός πρωτοκόλλου καταχώρισης της υπεύθυνης δήλωσης του εργοδότη στο Π.Σ. «ΕΡΓΑΝΗ».
Ε. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, καθορίζονται οι όροι και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή των υποπαρ. 2Α και 2Β. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων καθορίζονται οι όροι και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή των παραγράφων 2Γ και 2Δ του παρόντος.
Άρθρο δωδέκατο.
Αναστολή απαγόρευσης πολιτικής επιστράτευσης και κάθε μορφής επίταξης κατά τη διάρκεια απεργίας
Αναστέλλεται η ισχύς της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 4325/2015 (Α’ 47) έως τις 30 Απριλίου 2020.
Άρθρο δέκατο τρίτο
Διατάξεις για την άσκηση καθηκόντων ιατρού εργασίας σε επιχειρήσεις
1. Το άρθρο 16 του κώδικα νόμων για την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων (ΚΝΥΑΕ) που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 3850/2010 (Α’ 84) αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 16
Προσόντα ιατρού εργασίας
1. Καθήκοντα ιατρού εργασίας μπορούν να ασκούν: α) Οι ιατροί που κατέχουν την ειδικότητα της ιατρικής της εργασίας,
β) Οι ιατροί που κατέχουν τίτλο οιασδήποτε ειδικότητας, πλην της ιατρικής της εργασίας, και έχουν εκτελέ- σει καθήκοντα ιατρού εργασίας σε επιχειρήσεις προ της 15ης Μαΐου 2009,
γ) Οι ιατροί χωρίς ειδικότητα οι οποίοι έχουν ασκήσει καθήκοντα ιατρού εργασίας σε επιχειρήσεις συνεχώς επί επτά (7) τουλάχιστον έτη μέχρι και τις 15 Μαΐου 2009.
2. Οι ιατροί της παρ. 1 μπορούν να ασκούν καθήκοντα ιατρού εργασίας σε όλες τις περιφέρειες ιατρικών συλλόγων της χώρας, χωρίς άδεια των συλλόγων αυτών.
3. Ο ιατρός εργασίας υπάγεται απευθείας στη διοίκηση της επιχείρησης».
2. Κανονιστικές πράξεις που έχουν εκδοθεί μέχρι την έναρξη ισχύος της παρούσας κατ’ εφαρμογή της διάταξης που αντικαθίσταται με την παρ. 1 παύουν να ισχύουν.
3. Η υπ’ αρ. Υ7α/ΓΠ.οικ.112498/18.08.2009 κοινή υπουργική απόφαση (Β’ 1775) καταργείται.
Άρθρο δέκατο τέταρτο
Δημόσιες συμβάσεις αρμοδιότητας Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων
Το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων δύναται, για χρονικό διάστημα έξι (6) μηνών από την έναρξη ισχύος της παρούσας, να συνάπτει συμβάσεις προμηθειών και παροχής υπηρεσιών μέχρι του ποσού των εξήντα χιλιάδων (60.000) ευρώ ανά σύμβαση, με απευθείας ανάθεση, λόγω του επείγοντος χαρακτήρα και κατά παρέκκλιση των διατάξεων του ν. 4412/2016 (Α’ 147), για την επέκταση υφιστάμενων πληροφοριακών συστημάτων, τη δημιουργία και εγκατάσταση ηλεκτρονικών εφαρμογών και νέων εντύπων στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ», τη δημιουργία νέων πλατφορμών για ενίσχυση εργοδοτών, εργαζομένων και ανέργων, ευάλωτων και ευπαθών ομάδων του πληθυσμού, με διασφάλιση της διαλειτουργικότητας αυτών με τα πληροφοριακά συστήματα των ΑΑΔΕ, e-ΕΦΚΑ, ΟΑΕΔ και ΟΠΕΚΑ, την προμήθεια εφαρμογών και υπηρεσιών για την ασφαλή διαχείριση της πληροφορίας και τη διασφάλιση των προσωπικών δεδομένων, την εγκατάσταση συστημάτων και εφαρμογών ροών πληροφορίας, καθώς και τη διαχείρισή τους, τη δημιουργία portal για την υγεία και ασφάλεια και για την ενημέρωση εν γένει των εργαζομένων και εργοδοτών στο πλαίσιο εφαρμογής των νέων μέτρων, τη δημιουργία πενταψήφιου αριθμού για τη σχετική πληροφόρηση εργοδοτών, εργαζομένων και ανέργων, την προμήθεια εξοπλισμού για την υποστήριξη των διαχειριστών υπάλληλων των νέων εφαρμογών και την ενίσχυση του ΣΕΠΕ στον τομέα ελέγχου της υγείας και ασφάλειας στους χώρους εργασίας.
Άρθρο δέκατο έκτο
Ένταξη των ωφελουμένων του προγράμματος «Στέγαση και Εργασία για τους αστέγους» στο Επίδομα Στέγασης
Εφόσον εξακολουθεί να υφίσταται άμεσος κίνδυνος διασποράς του κορωνοϊού COVID-19, η έλλειψη του οποίου βεβαιώνεται με απόφαση του Υπουργού Υγείας, και πάντως για χρονικό διάστημα που δεν μπορεί να υπερβαίνει τους έξι (6) μήνες από την έναρξη ισχύος της παρούσας, οι κατ’ εφαρμογή της υπ’ αρ. 60134/786/15.12.2017 κοινής υπουργικής απόφασης (Β’ 4545) ωφελούμενοι του προγράμματος «Στέγαση και Εργασία για τους αστέγους», μετά από την απένταξή τους από το πρόγραμμα αυτό, δικαιούνται να λάβουν το Επίδομα Στέγασης του άρθρου 3 του ν. 4472/2017 (Α’ 74), κατόπιν ηλεκτρονικής υποβολής σχετικής αίτησης. Το ποσό του Επιδόματος Στέγασης που δικαιούνται οι ωφελούμενοι του πρώτου εδαφίου είναι ίσο με αυτό της επιδότησης που ελάμβαναν από το πρόγραμμα «Στέγαση και Εργασία για τους αστέγους» και έως τα όρια που καθορίζονται στην υπ’ αρ. 60134/786/15.12.2017 κοινή υπουργική απόφαση.
Άρθρο δέκατο όγδοο
Ωράριο εμπορικών καταστημάτων λιανικής πώλησης τροφίμων
1. Εφόσον εξακολουθεί να υφίσταται άμεσος κίνδυνος διασποράς του κορωνοϊού COVID-19, η έλλειψη του οποίου βεβαιώνεται με απόφαση του Υπουργού Υγείας, και πάντως για χρονικό διάστημα που δεν μπορεί να υπερβαίνει τους έξι (6) μήνες από την έναρξη ισχύος της παρούσας, με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων δύναται να παρατείνεται το εθνικό πλαίσιο ωραρίου των εμπορικών καταστημάτων λιανικής πώλησης τροφίμων κατά μία (1) ώρα από Δευτέρα έως Παρασκευή και κατά δύο (2) ώρες το Σάββατο.
2. Εφόσον εξακολουθεί να υφίσταται άμεσος κίνδυνος διασποράς του κορωνοϊού COVID-19, η έλλειψη του οποίου βεβαιώνεται με απόφαση του Υπουργού Υγείας, και πάντως για χρονικό διάστημα που δεν μπορεί να υπερβαίνει τους έξι (6) μήνες από την έναρξη ισχύος της παρούσας, με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων δύναται να προβλέπεται η υποχρέωση λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων λιανικής πώλησης τροφίμων ή κατηγοριών αυτών τις Κυριακές, είτε για όλη την Επικράτεια είτε για μέρος αυτής. Με όμοια απόφαση καθορίζεται το ωράριο λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων λιανικής πώλησης τροφίμων τις Κυριακές. Για το ίδιο χρονικό διάστημα, με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων είναι δυνατόν να υποχρεώνονται τα εμπορικά καταστήματα λιανικής πώλησης τροφίμων ή κατηγορίες αυτών να πωλούν εφημερίδες.
Άρθρο εξηκοστό πρώτο
Πρόσθετοι κανόνες υγιεινής και ασφάλειας εργαζομένων σε εργοτάξια
Εφόσον εξακολουθεί να υφίσταται άμεσος κίνδυνος εμφάνισης και διασποράς του κορωνοϊού COVID-19, η έλλειψη του οποίου βεβαιώνεται με απόφαση του Υπουργού Υγείας, και πάντως για χρονικό διάστημα που δεν μπορεί να υπερβαίνει τους έξι (6) μήνες από την έναρξη ισχύος της παρούσας, είτε με απόφαση των Υπουργών Υγείας και Υποδομών και Μεταφορών εφόσον πρόκειται για εργοτάξια δημοσίων έργων, είτε με απόφαση των Υπουργών Υγείας και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων εφόσον πρόκειται για εργοτάξια ιδιωτικών έργων, επιβάλλονται πρόσθετοι κανόνες υγιεινής και ασφάλειας εργαζομένων στα εργοτάξια. Με τις κοινές αποφάσεις του προηγούμενου εδαφίου προβλέπονται διοικητικά πρόστιμα σε εργοληπτικές επιχειρήσεις, οι οποίες παραβιάζουν τους πρόσθετους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας των εργαζομένων, πλέον των λοιπών κυρώσεων που προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία, καθώς και η διαδικασία επιβολής τους.
