18.5 C
Athens
Τρίτη, 10 Δεκεμβρίου, 2024

Η Αριστεία made in Harvard University

Από τον Κώστα Λουλουδάκη (Ιουλιανός)

Πρόσφατα

Σίγουρα η φτώχεια είναι ένα πολυσύνθετο κοινωνικό φαινόμενο που έχει να κάνει με την οικονομική ανισότητα. Σε μια κοινωνία όπου όλα είναι για πούλημα, η καθημερινή διαβίωση είναι πολύ δύσκολη για όσους έχουν πενιχρά μέσα. Η επιρροή της «ελεύθερης οικονομίας των αγορών» στον τρόπο που χρησιμοποιούνται οι δημόσιοι πόροι κυρίως για την στέγαση, την ύδρευση, την ενέργεια, την δικαιοσύνη την υγεία είναι καταλυτική, σε σημείο να περιστέλλουν την δημόσια χρήση των κοινωνικών υπηρεσιών και να επηρεάζουν την ποιότητα ζωής των πολιτών αλλά και ολόκληρων κοινωνικών ομάδων, επεκτείνοντας την φτώχεια και την κοινωνική αποστέρηση.

Ιδιαίτερα ο ρόλος της σκληρής επιβολής των αγορών στους τομείς των κοινωνικών ασφαλίσεων, της υγείας και της παιδείας, οι οποίοι δεν μπορούν να καλυφθούν με την διάθεση απλά των χρηματικών πόρων του εργαζόμενου λαού, οδηγούν σε μοιραίες και οδυνηρές αλλαγές που διαβρώνουν την ιδιότητα του πολίτη και του δικαιώματός του να ζει με αξιοπρέπεια ωθώντας τον να περιοριστεί στο να είναι ικανοποιημένος αν κατορθώσει, μέσα σε συνθήκες συλλογικής ένδειας, την πιο χυδαία επιβίωση.

Η Αγία Οικογένεια Μητσοτάκη, αυτός ο κρατικοδίαιτος οργανισμός που άπλωσε τη σκιά του πάνω στις ζωές μας διά στόματος του μέλους της  Κυριάκου ή «Κούλη» Μητσοτάκη, απεφάνθη:  «Δεν τρέφω αυταπάτες για μια κοινωνία χωρίς ανισότητες, κάτι τέτοιο είναι αντίθετο στην ανθρώπινη φύση, όσοι το επιχείρησαν καταστρατήγησαν τελικά την ίδια τη δημοκρατία και τα ατομικά δικαιώματα». (Ημεροδρομος- Νίκος Μπογιόπουλος Τι είπε ο άνθρωπος!)

Μην νομίζετε ότι ο κρατικοδίαιτος οργανισμός της Αγίας Οικογένειας ξεχειλίζει από ηλιθιότητα.Στα μάτια μου, πίσω από τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος ειρήσθω εν παρόδω δήλωνε πως  «δεν έχω ζήσει με 800€ το μήνα» και ευχόταν στον εαυτό του  «να μην χρειαστεί», υπάρχει κάτι πολύ χειρότερο, μια ιδεολογία: Ο λάιτ καθημερινός φασισμός μεταμφιεσμένος σε νεοφιλελευθερισμό.

Συγκεκριμένα, το εργασιακό οκτάωρο το οποίο σύμφωνα με τον «Κούλη» είναι ξεπερασμένο, τα μεροκάματα γαλέρας, η εργασιακή ανασφάλεια, η ανεργία, οι ανθυγιεινές συνθήκες διαβίωσης και το χαμηλό ή το ανεπαρκές εκπαιδευτικό επίπεδο εντάσσονται σε ένα σύνολο ευρύτερων πολιτικών και οικονομικών διεργασιών που συντελούν στον κοινωνικό αποκλεισμό και στην συντήρηση και καθήλωση του λαού στην φτώχεια.

Αυτές οι συνθήκες θα οδηγήσουν σε έναν επώδυνο κοινωνικό και εξατομικευμένο ανταγωνισμό προς απόκτηση επανορθωτικών προσόντων. Όσοι δεν τα καταφέρουν ας επιβιώσουν πουλώντας φτηνά την εργατική τους δύναμη (working poor)…

Όσον αφορά στο εκπαιδευτικό επίπεδο, αν δεν έχεις αγοράσει πτυχίο από το Harvard όπως ο υιός της κυρίας Ντόρας της Αγίας Οικογένειας Μητσοτάκη, αλλά ούτε την ευκαιρία λόγω της φτωχογενούς υφής των εκπαιδευτικών ανισοτήτων, τότε έχεις σίγουρα αρνητικές πιθανότητες να προσληφθείς σύμβουλος, όπως ο γιος της πρώην υπουργού εξωτερικών Κώστας Μπακογιάνης και λίγες πιθανότητες για προσοδοφόρα εργασία, τη στιγμή μάλιστα που οι τεχνολογικές εξελίξεις αλλάζουν ραγδαία με αποτέλεσμα να ανεβάζουν τις ποιοτικές απαιτήσεις των εργασιακών θέσεων.

Εκτός λοιπόν από την άνιση εκπαιδευτική κινητικότητα και ευκαιριών ανάμεσα στα παιδιά των φτωχών κοινωνικών στρωμάτων και των γόνων πλουσίων οικογενειών, οι φτωχοί έχουν να αντιμετωπίσουν τους μη αξιοκρατικούς μηχανισμούς του κοινωνικού και οικονομικού συστήματος, καθώς η όποια εκπαιδευτική υποδομή  δεν θα τους οδηγήσει σε ανάλογη επαγγελματική αποκατάσταση, όπως τον αδελφό της κυρίας Ντόρας τον «Κούλη», ο οποίος μετά την αποφοίτησή του από το Harvard και το  Stanford διορίστηκε από την κυβέρνηση Σημίτη στον δημόσιο Όμιλο της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας με την ιδιότητα του Διευθύνοντα Συμβούλου της Εθνικής Επιχειρηματικών Συμμετοχών. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πως ο πατριάρχης της Αγίας Οικογένειας Κώστας Μητσοτάκης, με χρήματα του Άγγελου Τσακόπουλου ιδιοκτήτη της ιδιοκτήτης της AKT Development, ίδρυσε την έδρα  «Κωνσταντίνος Μητσοτάκης» στο Πανεπιστήμιο Stanford…

Ωστόσο ας λάβουμε  υπ’ όψιν μας πως  υπάρχει άμεση σχέση της ιδιωτικοποίησης της εκπαίδευσης με την προσπάθεια να τεθεί σε εφαρμογή η χαμηλού κόστους κατάρτιση και επιμόρφωση του εργατικού δυναμικού έξω από τις ανώτατες βαθμίδες της εκπαίδευσης. Εκτός του γεγονότος πως το περιεχόμενο της κατάρτισης και επιμόρφωσης θα το καθορίζει η «αγορά», το  σπάσιμο του ενιαίου χαρακτήρα της εκπαίδευσης καταργεί και την όποια ισότιμη παροχή που έχει απομείνει σε όλα τα παιδιά ανεξάρτητα από το επώνυμο που φέρουν ή αν προέρχονται από πλούσια προάστια ή αγροτικά  χωριά. Δηλαδή οδεύουμε προς εκφυλισμό της κοιωνιοκεντρικής αντίληψης που ορίζει την εκπαίδευση ως κοινωνικό δικαίωμα που εγγυάται, έστω και σε συμβατικό βαθμό,  τη συμμετοχή των πολιτών στην πολιτιστική, κοινωνική την οικονομική και πολιτική ζωή.

Το ότι η εκπαίδευση θα χάσει το δημόσιο και ενιαίο χαρακτήρα της το έχει κάνει ξεκάθαρο εδώ και καιρό ο «Κούλης». Σε δήλωση του κατά την επίσκεψη του στην Ιατρική Σχολής του πανεπιστήμιου Θεσσαλίας, το 2017 ανέφερε: «κάθε μεταπτυχιακό πρέπει να ορίζει το ύψος των διδάκτρων ώστε να μπορέσουμε να έχουμε ανταγωνιστικά μεταπτυχιακά». (Ναυτεμπορική: «Κ. Μητσοτάκης: Κάθε μεταπτυχιακό πρέπει να ορίζει το ύψος των διδάκτρων του» Κυριακή, 25 Ιουνίου 2017)

Με αυτόν το τρόπο θα μεγαλώνει ολοένα η ταξική ανισότητα αλλά και η εξάρτηση της εκπαίδευσης από τα ιδιωτικά κεφάλαια τα οποία επενεργούν αδιόρατα ως ανεπίσημο σύστημα αποκλεισμού, καθώς παρέχουν προνόμια στους κατέχοντας την πολιτική και οικονομική δύναμη. Το ελεύθερο πανεπιστήμιο λοιπόν από τα δεσμά του δημοσίου, είναι ένα τέχνασμα που σκοπό έχει να διασφαλίσει την συντήρηση αφενός των κοινωνικών προνομίων αφετέρου τις υφιστάμενες ανισότητες αλλά και να δημιουργήσει νέες μορφές διευρυμένης αναπαραγωγής τους. Γι’ αυτό προσπαθούν οι θιασώτες των ιδιωτικών πανεπιστημίων να μετατρέψουν την ισονομία σε ατομικό ζήτημα, η επιτυχής διευθέτησης του οποίου δεν εξαρτάται από τις δημόσιες παροχές αλλά από τις προσωπικές επιλογές. Εννοείται υπό την εγγυητή των «ευκαιριών» που προσφέρει η ελεύθερη αγορά.

Τα πανεπιστήμια τύπου Harvard, που στο κάτω-κάτω της γραφής προωθούν την εμπορευματοποίηση της γνώσης και επιτείνουν τον προκαλούμενο ατομικισμό, αναζητούν φοιτητές- πελάτες  καθώς  λειτουργούν ως επιχείρηση κομμένη και ραμμένη στα μέτρα των εντολών που έχουν λάβει οι καθηγητές από την εταιρική χρηματοδότηση, αξιολογώντας ταυτόχρονα τι πουλάει και τι όχι, υπολογίζοντας κέρδη ώστε να είναι «βιώσιμα και ανταγωνιστικά».

Στο Harvard, όπως αναφέρει ο Εμμάνουελ Ζαφελέν στην εφημερίδα Le Monde το 2012, οι σχέσεις μεταξύ καθηγητών και φοιτητών μοιάζουν να είναι θεμελιωμένες κυρίως σε ένα είδος πελατειακής σχέσης: «Πληρώνοντας πολύ ακριβά την εγγραφή του στο  Harvard ο φοιτητής δεν περιμένει μόνο έναν πολυμαθή έμπειρο και άξιο καθηγητή: περιμένει επίσης να είναι του χεριού του διότι ο πελάτης είναι βασιλιάς». Με άλλα λόγια: Τα χρήματα που δίδουν  οι διδασκόμενοι για να επιχορηγήσουν τις σπουδές τους, που φτάνουν το ποσό των χιλίων δισεκατομμυρίων δολαρίων, τους αναγκάζουν να ενδιαφέρονται «περισσότερο για την αναζήτηση κέρδους παρά γνώσης» (Nuccio Ordine: Η χρησιμότητα του αχρήστου. Εκδόσεις Άγρα 2013σελ 115-116)   

Γι’ αυτό και τα πανεπιστήμια τύπου Harvard καταργούν το επιστημονικό περιεχόμενο των πτυχίων και το μετατρέπουν σε βεβαίωση και πιστοποιητικό κατάρτισης και μάλιστα διαφόρων ταχυτήτων, ανάλογα με τις μεταβαλλόμενες ανάγκες της αγοράς.

Δόξα, κύρος και καριέρα δεν πουλάει άλλωστε το Harvard;

Ωστόσο εδώ είναι που αρχίζουν τα προβλήματα.

Διότι πλέον η αξία ενός πανεπιστημίου καθορίζεται από την δυσκολία εισόδου- η πρόσβαση δεν είναι για όλους- των υποψηφίων μετά από επιλογή, κυρίως από την πολιτική και οικονομική ελίτ, που μπορούν να πληρώσουν οξύνοντας το κοινωνικό ταξικό χάσμα.

Το Harvard είναι μια πραγματική βιομηχανία παραγωγής ενός στρατού στελεχών που εγγυώνται την συνέχιση, χωρίς εκπλήξεις, της κοινωνικής δομής του καπιταλισμού. Τα εκπαιδευτικά ιδρύματα τύπου Harvard δεν θα ενθαρρύνουν απόψεις διαφορετικές ή αντίθετες από αυτές της εξουσίας της αστικής τάξης, αλλά θα παράγουν φερέφωνα, θα συντηρούν το σύστημα και θα το προστατεύουν πιστά από κάθε είδους παρεκκλίσεις. Οι σπουδαστές πρέπει να παραδοθούν στο σύστημα ως πλήρως εκπαιδευμένοι μάνατζερ οι οποίοι θα αποτελέσουν την νέα ελίτ…Ακριβώς όπως  ο γιος της κυρίας Ντόρας.

Η δεδομένη αυτή πραγματικότητα έχει δραματικές επιπτώσεις στην εκπαίδευση των μη ευνοούμενων κοινωνικών τάξεων. Η εμπορευματοποίηση της εκπαίδευσης διευρύνει τις ανισότητες πρόσβασης στη γνώση, με τρόπο που ευνοεί τους γόνους, και  συμβάλει στην συντήρηση των κοινωνικών ανισοτήτων και στην διασφάλιση των προνομιών των «αρίστων». Όλο αυτό είναι ένα κοινωνικό υποπροϊόν της καπιταλιστικής ανασυγκρότησης η οποία  έχει να κάνει με την ολοκληρωτική νέο- αυστριακή οικονομική αντίληψη πως η εκπαίδευση δεν αποτελεί δημόσιο αγαθό και θεμελιώδες κοινωνικό δικαίωμα συνυφασμένο με την ιδιότητα του πολίτη!

Υπό αυτό το πρίσμα στην «ελεύθερη αγορά» η πρόσβαση στο Πανεπιστήμιο και η απόκτηση των τίτλων σπουδών επιβάλλεται να είναι παρόμοια με αυτήν που εκδηλώνεται στις αγορές για τα υπόλοιπα καταναλωτικά αγαθά. Όπως η απόκτηση ενός αυτοκινήτου ή μιας κρέμας ματιών…

Άλλα το χρήμα μπορεί να αγοράζει εκτός από τίτλους σπουδών του Harvard και σπουδαία ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και εξαιρετική ιδιωτική ασφάλιση, αγαθά απλησίαστα σε όσους διαβιούν σε δυσμενή οικονομική κατάσταση που σε συνδυασμό με τις επιβαρυμένες,  επίπονες και ανασφαλείς συνθήκες εργασίας δημιουργούν προβλήματα υγείας.

Άλλωστε, σύμφωνα με τον  σπουδαιοφανή διοικητή της δημόσιας  ΤτΕ  Γιάννη Στουρνάρα, ο δημόσιος χαρακτήρας της  κοινωνικής ασφάλισης πρέπει να περιοριστεί ώστε να  εστιάσουμε «στον κλάδο της ιδιωτικής ασφάλισης», και στην ιδιωτική  «παροχή συνταξιοδοτικών υπηρεσιών». Τόνισε δε πως δεν επιτρέπονται πια «μονοπωλιακές λογικές τύπου κοινωνικής ασφάλισης» γιατί «περιορίζουν την επενδυτική αποτελεσματικότητα», αλλά ούτε  «τα νοσοκομειακά προγράμματα με τις ισόβιες και απεριόριστες καλύψεις». (Ημεροδρόμος Κώστας Λουλουδάκης: Δεν Άκουσες Ανθρωπάκο).

Κάτι τέτοιο σε μια εμπορευματοποιημένη κοινωνία δεν είναι  ρεαλιστικό για τον Στουρνάρα, ο οποίος νομίζει πως από την δημόσια θέση που βρίσκεται έχει την εξουσία να καθορίζει την τιμή της ανθρώπινης ζωής στην αγορά. Η υγεία και η σύνταξη είναι εμπορεύματα, άρα θα αξιολογούνται ως καταναλωτικά αγαθά με σκοπό το κέρδος…

Όλα πωλούνται και όλα αγοράζονται στις δημοπρασίες των αγορών…

Δυο παραδείγματα:

1) Ήταν το 1964, όταν ο βρετανο-αμερικανός φιλελεύθερος οικονομολόγος και φιλόσοφος, καθηγητής σε διάφορα πανεπιστήμια, Kenneth Boulding οραματίζεται ένα καπιταλιστικό κόσμο όπου οι φτωχοί, οι μη άριστοι της κοινωνίας, θα μπορούσαν να βγάλουν ένα πρόσθετο εισόδημα, αν τους απαγορευόταν η γέννηση παιδιών, αλλά θα τους επιτρεπόταν να κατέχουν κουπόνια τεκνοποίησης, ένα ή δυο ανάλογα με την οικονομική τους κατάσταση, τα οποία θα ήταν ταυτόχρονα και διαπραγματεύσιμες άδειες τεκνοποίησης! Ο καλός μας Kenneth Boulding θεωρεί πως όσοι έχουν χρήμα θα μπορούσαν να αγοράζουν τις άδειες τεκνοποίησης από «τις φτωχές, τις καλόγριες, τις γεροντοκόρες, κλπ». Η αγορά με το σύστημα κουπονιών, ισχυριζόταν ο Boulding,  αφού παρείχε στους φτωχούς μια πηγή εσόδων, αφενός θα μείωνε τις ανισότητες αφετέρου θα περιόριζε την αύξηση του πληθυσμού, των περιττών ανθρώπων δηλαδή.

2) Στην χώρα πρότυπο των ελεύθερων αγορών, τις ΗΠΑ, 45.000 θάνατοι τον χρόνο οφείλονται στην έλλειψη κάλυψης ασφάλισης. Οι φτωχοί εργαζόμενοι δεν έχουν την οικονομική ικανότητα που θα τους εξασφάλιζε την εμπορική συναλλαγή-με τον πράκτορα της ιδιωτικής ασφάλισης- η οποία συνδέεται με τον θάνατο ή την ζωή τους. (The Harvard Gazette: New study finds 45,000 deaths annually linked to lack of health coverage. Uninsured, working-age Americans have 40 percent higher death risk than privately insured counterparts).

Αυτός ο φασισμός των «ελεύθερων» αγορών που απορρίπτει την κοινωνική ισοτιμία και αλληλεγγύη, πρέπει να αναχαιτιστεί και βιαίως να τσακιστεί.

Η ζωή δεν είναι οικονομία!

Η υγεία, η παιδεία, η κοινωνική ασφάλιση ακόμα και η ψυχαγωγία και ο ελεύθερος χρόνος των πολιτών δεν αποτιμώνται ως αγαθά για πώληση!

Όμως, για να αποφασίσουμε ποιες αξίες πρέπει να διέπουν τον πολιτικό και κοινωνικό μας βίο πρέπει να συμμετέχουμε. Χωρίς την συμμετοχή μας και με το καπάκι του βόθρου του φασισμού ορθάνοιχτο αλλαγή δεν θα έρθει. Αντίθετα, εάν αράξουμε στον καναπέ μας βουτηγμένοι στην πλήρη άγνοια ή στην αδιαφορία της υπαρκτής πραγματικότητάς μας, αυτό που θα μας έρθει θα είναι μόνον η αποκτήνωση της κοινωνίας.

Αυτό δεν σημαίνει πως θα εναποθέσουμε τις ελπίδες στο εκλογικό αποτέλεσμα των τρεχουσών εκλογών και στον  υπό διαμόρφωση νέο δικομματισμό.

Πρέπει όμως να συμμετέχουμε ενεργά σε αυτές, αλλά κυρίως επιβάλλεται να προχωρήσουμε στην δημιουργία  ενός ρωμαλέου εργατικού κινήματος που ως σκοπό θα έχει την ταξική πάλη την οποία θα  οφείλει να την αναγάγει σε κανόνα κοινωνικής έντασης και ταυτόχρονα να την μεταφράσει σε βιώσιμη πολιτική δράση.

Μήπως όμως ό,τι έγραψα είναι απλά ρομαντικές ιστορίες χωρίς προοπτική;

Παρόμοια Άρθρα

Παρατάξεις