Με Εγκύκλιο η ΑΑΔΕ διευκρινίζει τι ακριβώς θεωρείται ηλεκτρονικό μέσο πληρωμής ή πάροχος υπηρεσιών πληρωμών.
Μετά την εφαρμογή του άρθρου 72 του ν. 4446/2016, που προσέθεσε στις εκπτιπτόμενες δαπάνες αυτές της μισθοδοσίας, αρκεί η τμηματική ή η ολική τους εξόφληση να έχει γίνει με τη χρήση ηλεκτρονικού μέσου πληρωμής ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών.
Ως «ηλεκτρονικό μέσο πληρωμής» θεωρείται π.χ. μεταφορά χρημάτων μέσω ειδικών διαδικτυακών εφαρμογών («e-banking»), καρτών, το «ηλεκτρονικό πορτοφόλι», κ.λπ., ενώ ως «πάροχος υπηρεσιών πληρωμών» θεωρούνται οι Τράπεζας, τα ΕΛ.ΤΑ. και τα ιδρύματα πληρωμών, ανεξάρτητα αν έχουν την έδρα τους στην ημεδαπή ή στην αλλοδαπή (Ε.Ε., τρίτες χώρες).
Για να εκπίπτει, λοιπόν, η μισθοδοσία θα πρέπει αυτή να έχει καταβληθεί με:
– κατάθεση σε τραπεζικό λογαριασμό του μισθωτού, έστω και αν υπάρχουν περισσότεροι συνδικαιούχοι, είτε με μετρητά είτε με μεταφορά μεταξύ λογαριασμών (έμβασμα),
– χρήση ταχυδρομικής επιταγής – ταχυπληρωμής ή η κατάθεση σε λογαριασμό πληρωμών των Ελληνικών Ταχυδρομείων,
– χρήση τραπεζικής επιταγής,
– έκδοση επιταγής σε διαταγή του μισθωτού.
Σε περίπτωση που μέρος των δαπανών που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο εργασιακής σχέσης δεν εξοφληθεί με κάποιο από τα μέσα που παρατίθενται πιο πάνω, δεν αναγνωρίζεται προς έκπτωση το σύνολο της δαπάνης. Εξαίρεση αποτελεί η περίπτωση κατά την οποία μέρος του μισθού παρακρατείται από τον εργοδότη με σκοπό την εξόφληση υποχρεώσεών του π.χ. δάνειο ή οφειλές του εργαζόμενου προς το Δημόσιο, οπότε η σχετική δαπάνη εκπίπτει στο σύνολό της όταν το εναπομείναν ποσό έχει εξοφληθεί με τη χρήση ηλεκτρονικού μέσου πληρωμής ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών.
Η Εγκύκλιος αφορά και τις δαπάνες εκείνες που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο εργασιακής σχέσης μετά τη δημοσίευση του νόμου στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης (22.12.2016) και επομένως, εφαρμόζονται για δαπάνες μισθοδοσίας του μηνός Ιανουαρίου 2017 και μετά. Εξαιρετικά, για τις αμοιβές που αφορούν τον μήνα Ιανουάριο 2017 και λόγω της πρώτης εφαρμογής των υπόψη διατάξεων, τυχόν προκαταβολές που έχουν καταβληθεί πριν τη δημοσίευση του νόμου θα αναγνωρίζονται προς έκπτωση ανεξαρτήτως του τρόπου εξόφλησής τους.
Επισημαίνεται ότι οι δαπάνες που έχουν πραγματοποιηθεί εντός του φορολογικού έτους αλλά δεν έχουν εξοφληθεί στο έτος αυτό, κρίνονται οριστικά, ως προς την εκπεσιμότητά τους, στο φορολογικό έτος που θα λάβει χώρα η εξόφληση αυτών. Στην περίπτωση που στο έτος εξόφλησης των δαπανών διαπιστωθεί ότι οι δαπάνες αυτές εξοφλήθηκαν χωρίς να γίνει χρήση ηλεκτρονικού μέσου πληρωμής ή διαμεσολάβηση παρόχου υπηρεσιών πληρωμών (π.χ. με μετρητά), η επιχείρηση υποχρεούται να υποβάλλει τροποποιητική δήλωση του φορολογικού έτους που αφορά η δαπάνη, προσθέτοντας τα ποσά αυτών των δαπανών ως θετική λογιστική διαφορά.
Γίνεται αντιληπτό ότι η μισθοδοσία για να εκπίπτει δεν μπορεί να καταβάλλεται με μετρητά. Ας κάνουμε όμως μία αναδρομή.
Με το Νόμο 4446/2016 “Πτωχευτικός Κώδικας, Διοικητική Δικαιοσύνη, Τέλη-Παράβολα, Οικειοθελής αποκάλυψη φορολογητέας ύλης παρελθόντων ετών, Ηλεκτρονικές συναλλαγές, Τροποποιήσεις του ν. 4270/2014 και λοιπές διατάξεις.” και συγκεκριμένα το άρθρο 72 προστίθεται στο άρθρο 23 του Ν. 4172/2013 νέα παράγραφος, σύμφωνα με την οποία οι δαπάνες που πραγματοποιούνται στα πλαίσιο εργασιακής σχέσης, όπως αυτή ορίζεται στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος και συγκεκριμένα με το άρθρο 12-Εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις, δεν εκπίπτουν από τις επιχειρηματικές δαπάνες, εφόσον η τμηματική ή ολική εξόφληση δεν έχει πραγματοποιηθεί με τη χρήση ηλεκτρονικού μέσου πληρωμής ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών.
Το άρθρο ισχύει από τη δημοσίευση του Νόμου στο ΦΕΚ, δηλαδή από 22/12/2016 (άρθρο 129, Ν. 4446/2016).
Με τον όρο «χρήση ηλεκτρονικού μέσου πληρωμής ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών» τι εννοεί ο νομοθέτης; Και κυρίως αφορά και την περίπτωση που ο εργοδότης προσέρχεται στο ταμείο της Τράπεζας και καταθέτει ο ίδιος την μισθοδοσία των υπαλλήλων; Δηλαδή την περίπτωση που δεν κάνει ο εργοδότης μεταφορά από κάποιον εταιρικό λογαριασμό; Σ’ αυτές τις περιπτώσεις εκπίπτει το έξοδο;
Στον Νόμο 4446/2016 τονίζεται βέβαια ότι, εφόσον η τμηματική ή ολική εξόφληση δεν έχει πραγματοποιηθεί με τη χρήση ηλεκτρονικού μέσου πληρωμής ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών» δεν εκπίπτει.
Ας κάνουμε, όμως, μια αναδρομή στο παρελθόν για το θέμα.
Με τον Ν. 3863/2010- άρθρο 40 προβλέπεται ότι από 1-7-2011 οι αποδοχές των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα θα κατατίθενται από τους εργοδότες ταυτόχρονα με τις ασφαλιστικές εισφορές και το Φ.Μ.Υ. .
Στο ίδιο άρθρο, προβλέπεται ότι, η όλη διαδικασία, τα χρονικά πλαίσια καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια καθορίζονται με Κοινή Απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.
Μέχρι σήμερα τέτοια απόφαση δεν έχει εκδοθεί, συνεπώς οι πληρωμές των αποδοχών των εργαζομένων, δεν ήταν και υποχρεωτικό να διενεργούνται μέσω τραπεζικών λογαριασμών. Όσοι το ακολουθούσαν το έκαναν περισσότερο για φορολογικούς λόγους, για να εκπίπτει το έξοδο.
Σε περίπτωση, όμως , που κάποιος εργοδότης έχει ήδη καθιερώσει το σύστημα καταβολής του μισθού των εργαζομένων με κατάθεση σε τραπεζικό λογαριασμό, θα πρέπει να χορηγεί στους εργαζόμενους αναλυτικά εκκαθαριστικά σημειώματα, στα οποία θα εμφανίζονται οι πάσης φύσεως αποδοχές και οι κρατήσεις, αναλυτικά. Στα εκκαθαριστικά αυτά δεν απαιτείται η υπογραφή του εργαζόμενου (Ν. 4254/2014 άρθρο πρώτο-υποπ. ΙΑ5).
Θα πρέπει, επίσης, να συμπληρώσουμε ότι με το άρθρο 22 του Ν. 4172/2013 σχετικά με τις μη εκπιπτόμενες δαπάνες από τα ακαθάριστα έσοδα των φυσικών προσώπων που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα (ατομικές επιχειρήσεις), καθώς και των νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων καθοριζόταν ότι:
«2. Ειδικότερα, με την περίπτωση β΄ του ως άνω άρθρου ορίζεται ότι δεν εκπίπτει κάθε είδους δαπάνη που αφορά σε αγορά αγαθών ή λήψη υπηρεσιών αξίας άνω των €500, από την ημεδαπή ή την αλλοδαπή, εφόσον η τμηματική ή ολική εξόφληση δεν έγινε με τη χρήση τραπεζικού μέσου πληρωμής.
