Για «αυστηρότητα της διοικητικής πρακτικής, ενίοτε δε ακόμη και αντίθετα στην κοινή λογική, όποτε εμφανίζονται περιπτώσεις που ξεφεύγουν από τα συνήθη» κάνει λόγο ο Συνήγορος του Πολίτη, στην Ετήσια Έκθεσή του για το 2014, αναφερόμενη σε περιπτώσεις προσπάθειας ασφάλισης από μητέρες και γιαγιά προστατευόμενων ανήλικων μελών. Τελικά, οι υποθέσεις τους επιλύθηκαν θετικά με παρέμβασή του.
Αναλυτικότερα:
1. Ο Συνήγορος διερεύνησε αναφορά με αντικείμενο την ασφάλιση ασθένειας στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ ανήλικης ως έμμεσα ασφαλισμένης.
Η διαζευγμένη μητέρα δεν είχε ασφαλιστική ικανότητα, επειδή ήταν άνεργη, με αποτέλεσμα το παιδί να παραμένει ανασφάλιστο. Ο πατέρας, από την πλευρά του, είχε αρνηθεί να αναλάβει οποιαδήποτε πρωτοβουλία για να ασφαλίσει την κόρη.
Η μητέρα, έχοντας την επιμέλεια του παιδιού, απευθύνθηκε στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, προκειμένου να δώσει λύση στο θέμα. Ωστόσο, το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, για να προχωρήσει στην ασφάλιση, ζήτησε υπεύθυνη δήλωση του πατέρα. Όταν, όμως, πληροφορήθηκε την αρνητική στάση αυτού, ζήτησε δικαστική εντολή.
-
Ο Συνήγορος επισήμανε ότι το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ οφείλει να ασφαλίσει το παιδί χωρίς προαπαιτούμενες ενέργειες από τον πατέρα και ο φορέας επικοινώνησε με την υπηρεσία στην οποία εργαζόταν ο πατέρας και αφού επιβεβαίωσε την πατρότητα και την ασφαλιστική ικανότητα, εξέδωσε βιβλιάριο υγείας για το παιδί (υπόθεση 171784/2013).
2. Στο Συνήγορο, προσέφυγε και ασφαλισμένη του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, μετά την άρνησητου ασφαλιστικού φορέα να συμπεριλάβει ως έμμεσο μέλος της οικογένειάς της το βρέφος που απέκτησε η ανήλικη κόρη της και το οποίο δεν αναγνωρίστηκε από τον επίσης ανήλικο βιολογικό πατέρα του.
Σύμφωνα με τη νομοθεσία που διέπει το Ταμείο, μόνο τα ορφανά από γονέα εγγόνια μπορούν να υπαχθούν στην ασφάλιση των παππούδων.
-
Ωστόσο, ο Συνήγορος ενημέρωσε την ενδιαφερόμενη ότι το Ταμείο όφειλε να εφαρμόσει αναλογικά την πιο πάνω διάταξη και να κάνει δεκτό το αίτημά της, επειδή το μη αναγνωρισμένο τέκνο έχει εκ του νόμου μόνον έναν γονέα: τη μητέρα, που στην περίπτωση αυτή είναι ανήλικη και δε διαθέτει δική της ασφαλιστική ικανότητα, ώστε να καλύψει το μωρό.
Μετά την ενημέρωση, η ασφαλισμένη επαναδιατύπωσε το αίτημά της, που ικανοποιήθηκε από το ΙΚΑ (υπόθεση 187461/2014).
3. Σε άλλη περίπτωση, το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ δε χορηγούσε ασφαλιστική ικανότητα για παροχές ασθένειας σε προστατευόμενα μέλη οικογένειας και συγκεκριμένα, σε γονείς ελλήνων πολιτών από πολιτογράφηση.
-
Ο Συνήγορος υποστήριξε ότι στις περιπτώσεις αυτές πληρούνται οι προϋποθέσεις των σχετικών διατάξεων για τη χορήγηση ασφαλιστικής ικανότητας και η θέση του έγινε αποδεκτή από το φορέα, που χορήγησε ασφαλιστική ικανότητα (υπόθεση 167833/2013).
4. Αλλοδαπή ασφαλισμένη του ΙΚΑ αδυνατούσε να υπαγάγει τα τέκνα της στη δική της ασφάλιση, παρόλο που είχαν πάψει να καλύπτονται από την ασφάλιση του πατέρα, ο οποίος δεν είχε καταφέρει να ανανεώσει την άδεια παραμονής του στη χώρα.
Το Ταμείο απαιτούσε τη συγκατάθεση του πατέρα, προκειμένου να εγκρίνει την ασφαλιστική μεταβολή, ωστόσο, αρνείτο να δεχθεί τη δήλωσή του, θεωρώντας ότι η αποδοχή της ενέπιπτε στην απαγόρευση συναλλαγής της διοίκησης με παράνομα διαμένοντα στη χώρα αλλοδαπό (υπόθεση 187461/2014).
-
Ο Συνήγορος υποστήριξε ότι το Ταμείο όφειλε να δεχθεί πως για τον πραγματικό και νομικό αυτόν λόγο η γονική μέριμνα των παιδιών ασκούνταν μόνο από τη μητέρα κι επομένως έπρεπε να αρκεστεί μόνο στη δική της δήλωση. Έπειτα από τις διευκρινίσεις του Συνηγόρου, πραγματοποιήθηκε η υπαγωγή των παιδιών στην ασφάλιση της μητέρας.
