Τη μεγάλη ανησυχία των ελληνικών νοικοκυριών σχετικά με τη δυνατότητα διατήρησης της κατοικίας τους καταδεικνύει πανελλαδική έρευνα του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, σε συνεργασία με την εταιρεία Marc, που διενεργήθηκε τον Δεκέμβριο με στόχο την καταγραφή των επιπτώσεων της φορολόγησης ακινήτων σε σχέση με το διαθέσιμο εισόδημα, τις φορολογικές και άλλες υποχρεώσεις.
Την ίδια ώρα, απογοήτευση και προβληματισμό εκφράζει η ΕΚΠΟΙΖΩ από την πρώτη ανάγνωση των βασικών σημείων του σχεδίου της κυβέρνησης για τους πλειστηριασμούς, σημειώνοντας πως πρόκειται στην ουσία για μια γενική απελευθέρωση των πλειστηριασμών, με περιορισμένη μόνο προστασία της κύριας κατοικίας, καθώς η ευεργετική για την πλειοψηφία των δανειοληπτών απαγόρευση πλειστηριασμών όλων των ακινήτων για οφειλές μέχρι 200.000 ευρώ σε τράπεζες καταργείται.
Η έρευνα του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ
Τα συμπεράσματα που προκύπτουν από την επεξεργασία των στοιχείων της έρευνας του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ είναι:
-
Το 35% των νοικοκυριών έχει συσσωρευμένες οφειλές, στις οποίες εκτιμάται ότι δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί το επόμενο έτος. Όπως σημειώνει το ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, οι νέες φορολογικές επιβαρύνσεις θα επιτείνουν την οικονομική αδυναμία των νοικοκυριών και αναμένεται να αυξήσουν τις ληξιπρόθεσμες οφειλές.
-
Επιβεβαιώνεται το υψηλό ποσοστό κατοχής ακίνητης περιουσίας από τα ελληνικά νοικοκυριά. Το 86,7% του πληθυσμού κατέχει κάποιο ακίνητο. Στα νοικοκυριά που έχουν άνεργους το ποσοστό αυτό δεν διαφέρει σημαντικά (84,9%). Αυτό σημαίνει ότι η κατοχή ιδιοκτησιακών τίτλων ακίνητης περιουσίας αποτελεί σε μεγάλο βαθμό ύστατο καταφύγιο και υποκατάστατο προστασίας έναντι του κινδύνου ακραίας φτώχειας και αποκλεισμού, ελλείψει μάλιστα στοιχειωδών δομών και παροχών κοινωνικής προστασίας. Το συμπέρασμα αυτό ενισχύεται και από το υψηλό ποσοστό κινδύνου φτώχειας που διατρέχει τα ελληνικά νοικοκυριά (άνω του 30%) πρόσφατης έρευνας της Eurostat. Άρα, σύμφωνα με τη ΓΣΕΒΕΕ, δεν θα πρέπει η κατοχή κάποιου ακινήτου να εκλαμβάνεται συλλήβδην ως ικανότητα παραγωγής προσόδου.
-
Το 28,1% των νοικοκυριών που διαμένει σε ιδιόκτητο σπίτι έχει στεγαστικό δάνειο. Αυτό σημαίνει ότι περίπου 1 εκατομμύριο νοικοκυριά έχουν δανειακά βάρη στο ακίνητο που διαμένουν.
-
Από τα 1 εκατομμύριο νοικοκυριά που έχουν στεγαστικό δάνειο, 168.000 νοικοκυριά (16,8%) έχει καθυστερημένες οφειλές σε μόνιμη βάση και 220.000 νοικοκυριά (22 %) τα αποπληρώνει μεν αλλά με συχνές καθυστερήσεις δε. Όπως επισημαίνει η ΓΣΕΒΕΕ, αυτό επιβεβαιώνεται και από τα πρόσφατα στοιχεία της ΤτΕ όπου καταγράφεται μια αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων σε ποσοστό πάνω από 30%. Η Συνομοσπονδία προσθέτει πως αν λάβουμε υπόψη και τα επιχειρηματικά δάνεια τα οποία έχουν εμπράγματες διασφαλίσεις (με προσημείωση προσωπικής περιουσίας), τότε το πρόβλημα γίνεται οξύτερο.
-
1 στα 3 νοικοκυριά φοβάται ότι θα χάσει το σπίτι του εξαιτίας τόσο των συσσωρευμένων υποχρεώσεων όσο και των επιπρόσθετων επιβαρύνσεων (δανειακών, φορολογικών και άλλων). Το ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ τονίζει πως η ανασφάλεια αυτή δημιουργεί ένα φαύλο κύκλο αποεπένδυσης και κατάρρευσης των αξιών των ακινήτων.
-
Φέτος, πάνω από το 45% των νοικοκυριών κλήθηκε να πληρώσει φόρο ακινήτων πάνω από 500 ευρώ. Αν συνυπολογίσουμε την υπερφορολόγηση των εισοδημάτων και τη μεγάλη μείωση των εισοδημάτων συνάγεται ότι 1 στα 2 νοικοκυριά επιβαρύνθηκε με φόρο κατοχής ακινήτου αξίας τουλάχιστον ενός μισθού.
-
Η συντριπτική πλειονότητα των νοικοκυριών θεωρεί ότι ο φόρος ακινήτων θα πρέπει να είναι μηδενικός για τους ανέργους και για την αναξιοποίητη περιουσία (κλειστά μαγαζιά και κατοικίες), ενώ θα πρέπει να είναι μικρότερος για ακίνητα με δανειακά βάρη και για τις επιχειρήσεις που τα χρησιμοποιούν στην παραγωγική διαδικασία.
Στη σημερινή οικονομική συγκυρία ούτε η πολιτική των πλειστηριασμών, ούτε εκείνη της υψηλής φορολόγησης θα επιλύσουν το πρόβλημα του υψηλού δημόσιου και ιδιωτικού χρέους, αντίθετα θα το επιδεινώσουν, δήλωσε ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ Γιώργος Καββαθάς.
ΕΚΠΟΙΖΩ: «Στο σφυρί» ακίνητα έναντι… πινακίου φακής
Όπως λέει η ΕΚΠΟΙΖΩ, αναφερόμενη στο νομοσχέδιο για τους πλειστηριασμούς, αποτέλεσμα της κατάργησης της προστασίας της κατοικίας είναι η έκθεση στον κίνδυνο πλειστηριασμού έναντι εξευτελιστικών τιμημάτων ακίνητα, όπως εξοχικές κατοικίες, οικόπεδα, καταστήματα που αποφέρουν ενδεχομένως κάποιο εισόδημα, ενώ δεν έχουν εκλείψει, αντίθετα έχουν επιδεινωθεί, οι συνθήκες υπό τις οποίες αρχικά νομοθετήθηκε η προστασία αυτή το 2008.
Παράλληλα, σύμφωνα με την Ένωση, και η ανακοινωθείσα προστασία της κύριας κατοικίας διαφαίνεται ότι θα είναι πολύ περιορισμένη: «Συμπεραίνει κανείς ότι οι εμπνευστές ενός τέτοιου σχεδίου είναι αποκομμένοι από την πραγματική κατάσταση που αντιμετωπίζει η ελληνική κοινωνία, καθώς δεν λαμβάνονται υπόψη αφενός το κόστος αξιοπρεπούς διαβίωσης του νοικοκυριού και αφετέρου οι εξωπραγματικές, για τα δεδομένα της αγοράς, αντικειμενικές αξίες των κατοικιών. Ως εκ τούτου, τα κριτήρια που ανακοινώθηκαν δεν είναι αντικειμενικά και δίκαια, αλλά βασίζονται σε απρόσωπους αριθμούς και μέσους όρους.
»Εξάλλου δεν διευκρινίζεται α) αν οι οφειλές θα συνεχίσουν να εκτοκίζονται κατά τη διάρκεια της προστασίας, φορτώνοντας με υπέρογκους τόκους ιδίως τα προϊόντα καταναλωτικής πίστης, β) αν θα προστατεύεται και η μοναδική κατοικία του οφειλέτη, γ) με ποιο τρόπο θα ελέγχεται η πλήρωση των προϋποθέσεων, με τον κίνδυνο επίσπευσης μαζικών πλειστηριασμών από τις τράπεζες και τους οφειλέτες να αναγκάζονται να προσφεύγουν σε πολυέξοδες ανακοπές και αιτήσεις αναστολής στα δικαστήρια».