Απάντηση σε 10 ερωτήματα για την εκ περιτροπής απασχόληση
Οι διατάξεις για την εκ περιτροπής εργασία τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχουν αλλάξει δύο φορές, αρχικά με το άρθρο 2 του Ν. 3846/2010 «Εγγυήσεις για την εργασιακή ασφάλεια και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 66Α/2010), και στη συνέχεια –το ίδιο έτος- με την τροποποίησή του από το άρθρο 17 του Ν. 3899/2010 «Επείγοντα μέτρα εφαρμογής του προγράμματος στήριξης της ελληνικής οικονομίας» (ΦΕΚ 212Α/2010).
Να σημειωθεί, πάντως, ότι τα στοιχεία του ΣΕΠΕ από το 2010 και έπειτα δείχνουν αυτό που από την αρχή είχε επισημάνει η «Αυτόνομη Παρέμβαση»: πως η εκ περιτροπής εργασίας θα χρησιμοποιηθεί κατά κόρον από τους εργοδότες προκειμένου να εγκλωβίσουν τους εργαζομένους ανάμεσα στην ανεργία και στη φτώχεια, κάνοντας… χάρη στους εργαζομένους που δεν τους απολύουν, και μάλιστα χωρίς να διασφαλίζονται στο μέλλον οι θέσεις εργασίας.
Σε αυτό, άλλωστε, συνηγορεί και η… Συνήγορος του Πολίτη, η οποία σε Ειδική Έκθεσή της το 2012 κάνει λόγο για «επιβολή με μονομερή απόφαση του εργοδότη εκ περιτροπής απασχόλησης, σε γυναίκες εργαζόμενες στον ιδιωτικό τομέα, οι οποίες επιστρέφουν στην εργασία τους μετά από άδεια μητρότητας… Οι εργαζόμενες ανέφεραν ειδικότερα ότι η εκ περιτροπής εργασία αφορούσε μόνο αυτές απ’ όλο το προσωπικό της επιχείρησης, ότι η επίκληση οικονομικών δυσκολιών ήταν προσχηματική και ότι σε ορισμένες περιπτώσεις η χρονική διάρκεια της εκ περιτροπής εργασίας ήταν αόριστη».
Σύμφωνα με τα στοιχεία:
– το 2010, οι συμβάσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης αντιπροσώπευαν το 66,9%
– το 2011, οι συμβάσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης αντιπροσώπευαν το 59,7% – το 2012, οι συμβάσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης αντιπροσώπευαν το 55%.
Δηλαδή, με λίγα λόγια, μέσα σε τρία χρόνια αυξήθηκαν κατά το ήμισυ οι συμβάσεις μερικής η εκ περιτροπής εργασίας.
1. Τι είναι η εκ περιτροπής εργασία;
Σύμφωνα με τους παραπάνω νόμους, εκ περιτροπής εργασία είναι η απασχόληση κατά λιγότερες ημέρες την εβδομάδα ή κατά λιγότερες εβδομάδες το μήνα ή κατά λιγότερους μήνες το έτος ή και συνδυασμός αυτών κατά πλήρες ημερήσιο ωράριο εργασίας.
2. Υπάρχουν προϋποθέσεις επιβολής της, και ποιες είναι αυτές;
Υπάρχουν. Ένας εργοδότης μπορεί να επιβάλλει μονομερώς την εκ περιτροπής εργασία στους εργαζομένους της επιχείρησής του, όταν αυτή αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα, έχουν περιοριστεί οι δραστηριότητές της.
Ο λόγος; Προκειμένου να μην υπάρξουν απολύσεις. Το παραπάνω μέτρο δε θα πρέπει να επιβάλλεται καταχρηστικά· θα πρέπει να παρθεί υπόψη η αρχή τής ίσης μεταχείρισης και της μη διάκρισης των εργαζομένων.
3. Πότε είναι παράνομη η εκ περιτροπής εργασία;
Εάν υπερβαίνει τους 9 μήνες, είναι παράνομη. Ειδικότερα, το σύστημα της εκ περιτροπής απασχόλησης δεν μπορεί να υπερβαίνει τους 9 μήνες μέσα στο ίδιο έτος, και για να είναι νόμιμη πρέπει να έχει προϋπάρξει ενημέρωση και διαβούλευση με τους νόμιμους εκπροσώπους των εργαζομένων, σύμφωνα με τις διατάξεις του ΠΔ 240/2006 (ΦΕΚ 252Α/2006) και του Ν. 1767/1988 (ΦΕΚ 63Α/1988).
4. Εάν δεν υπάρχει Σωματείο ή νόμιμος εκπρόσωπος των εργαζομένων, τότε τι γίνεται;
Στην περίπτωση αυτή, η διαβούλευση από τον εργοδότη για την επιβολή της εκ περιτροπής εργασίας γίνεται με το σύνολο των εργαζομένων.
5. Εάν επιβληθεί το σύστημα της εκ περιτροπής εργασίας, χωρίς να έχει γίνει διαβούλευση, μπορώ να προσφύγω στη Δικαιοσύνη;
Σύμφωνα με το νόμο, ναι. Και αυτό, διότι τυχόν επιβολή της εκ περιτροπής απασχόλησης χωρίς διαβούλευση κρίνεται παράνομη, ακόμα και εάν η επιχείρηση έχει λόγους να την επικαλείται, όπως, για παράδειγμα, ο σημαντικός περιορισμός της οικονομικής της δραστηριότητας.
6. Είναι απαραίτητη η συμφωνία των εργαζομένων για την επιβολή της εκ περιτροπής εργασίας;
Όχι. Ωστόσο, πρέπει να υπάρξει διαβούλευση, καθώς χωρίς αυτήν θα κριθεί παράνομη.
7. Θεωρώ ότι ο λόγος που ο εργοδότης μου επέβαλε την εκ περιτροπής εργασία, δηλαδή τα μειωμένα οικονομικά της επιχείρησης, είναι… έωλος. Μπορώ να ζητήσω τη δικαστική συνδρομή για να ελέγξει την επιχείρηση στην οποία εργάζομαι;
Ναι. Ένας εργαζόμενος ή το Σωματείο του μπορεί να ζητήσει την αρωγή της Δικαιοσύνης, προκειμένου να ελεγχθεί κατά πόσο υπάρχουν οι λόγοι για την επιβολή της εκ περιτροπής απασχόλησης, ή γίνεται καταχρηστική χρήση από τον εργοδότη.
Να σημειωθεί, δε, πως ο εργοδότης, κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης, είναι υποχρεωμένος να προσκομίσει όλα εκείνα τα στοιχεία τα οποία συνηγορούν στην επιβολή του συστήματος της εκ περιτροπής απασχόλησης. Επιπλέον, θα πρέπει να εξηγήσει και λεπτομερώς την πιθανή εξέλιξη της εταιρείας του έπειτα από την επιβολή του συστήματος.
8. Πότε πρέπει να ενημερωθεί η Επιθεώρηση Εργασίας για την εκ περιτροπής εργασία στην επιχείρηση στην οποία εργάζομαι;
Οι συμφωνίες ή οι αποφάσεις για την επιβολή της εκ περιτροπής απασχόλησης γνωστοποιούνται μέσα σε 8 ημέρες από την κατάρτιση ή τη λήψη τους στην οικεία Επιθεώρηση Εργασίας.
9. Εργάζομαι σε καθεστώς εκ περιτροπής εργασίας. Δικαιούμαι τα Δώρα;
Σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 3 της με αριθμό 19040/81 ΚΥΑ των υπουργείων Οικονομικών και Εργασίας (ΦΕΚ 742Β/1981), «οι μισθωτοί που έχουν εργασθεί με το σύστημα εργασίας “εκ περιτροπής”, δικαιούνται τα επιδόματα εορτών Χριστουγέννων και Πάσχα που αναλογούν στις ημέρες κατά τις οποίες λόγω του συστήματος αυτού δεν προσέφεραν τις υπηρεσίες τους, στο μισό».
10. Επιτρέπεται η απόλυση του εργαζόμενου όταν υπάρχει καθεστώς εκ περιτροπής απασχόλησης ;
Όχι. Δεδομένου ότι το σύστημα της εκ περιτροπής εργασίας επιβάλλεται ως μέτρο προληπτικό, αποκλείει την καταγγελία σύμβασης του εργαζόμενου, η οποία για να πραγματοποιηθεί απαιτεί την διακοπή της εκ περιτροπής απασχόλησης και την επαναφορά του εργαζόμενου στην πλήρη απασχόληση (έγγραφο 4355/16/03-03-2011 του υπουργείου Εργασίας).
Με πληροφορίες από ΚΕΠΕΑ
