Του Γιάννη Δούκα
Τα δύο τελευταία χρόνια τα κόμματα και οι κυβερνήσεις του μνημονίου έκαναν αλυσιδωτές και συνεχείς επιθέσεις στα ασφαλιστικά μας δικαιώματα. Οι επιθέσεις αυτές έπιασαν όλο το φάσμα του ασφαλιστικού συστήματος (κύρια σύνταξη, επικουρική σύνταξη, εφ’ άπαξ και υγεία).
Με τον ασφαλιστικό νόμο που ψηφίστηκε το καλοκαίρι του 2010 μπήκαν οι βάσεις για τη σταδιακή αποχώρηση του κράτους από τη χρηματοδότηση του ασφαλιστικού, για τη μετάλλαξή του από δημόσιο καθολικό και αναδιανεμητικό σε ατομικό – κεφαλαιοποιητικό και μπήκε στη ζωή μας το σύστημα των τριών πυλώνων (βασική σύνταξη, ανταποδοτική σύνταξη και ιδιωτική ασφάλιση). Ο νόμος αυτός έφερε την αύξηση των απαιτούμενων χρόνων υπηρεσίας, την αύξηση των ορίων ηλικίας, τη μείωση του συντάξιμου μισθού και τη μείωση των συντάξεων. Παράλληλα με άλλα νομοθετήματα είχαμε και άλλες απανωτές μειώσεις στις καταβαλλόμενες συντάξεις.
Η παράγραφος ΙΑ του πολυνομοσχεδίου του ενός άρθρου που ψηφίστηκε από την τρικομματική κυβέρνηση έχει να κάνει με το ασφαλιστικό και έχει τριπλή αρνητική επίδραση στο ασφαλιστικό σύστημα. Η πρώτη αφορά την αύξηση των ορίων ηλικίας, η δεύτερη τη μείωση των συντάξεων και των παροχών εφ’ άπαξ και η τρίτη την αύξηση του ηλικιακού ορίου αυτών που δικαιούνται το Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΕΚΑΣ).
Όρια ηλικίας
Αυξάνονται από 1/1/2013 τα γενικά όρια ηλικίας συνταξιοδότησης από τα 65 στα 67. Αυξάνονται επίσης κατά δύο έτη όλα τα ισχύοντα την 31/12/2012 όρια ηλικίας συνταξιοδότησης όλων των φορέων κοινωνικής ασφάλισης αρμοδιότητας Υπουργείου Εργασίας και της Τράπεζας της Ελλάδος πλην του ΝΑΤ.
Η μεταβατική περίοδος για χρόνια υπηρεσίας και όρια ηλικίας που προβλεπόταν για πολλές κατηγορίες να ισχύσει μετά την 1/1/2015 θα εφαρμοστεί από 1/1/2013 με αυξημένα κατά δύο τα όρια ηλικίας όπου προβλεπόταν. Εξαιρούνται των παραπάνω ρυθμίσεων οι μητέρες και οι χήροι πατέρες ανίκανων παιδιών και όσοι δημόσιοι υπάλληλοι εντάχθηκαν σε καθεστώς μισθωτής εφεδρείας. Προβλέπεται επίσης ότι όσοι έχουν κατοχυρώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης την 31/12/12 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με τις προϋποθέσεις του ορίου ηλικίας και του χρόνου ασφάλισης που κατά περίπτωση κατοχυρώνουν.
Καταργείται και για τους ασφαλισμένους του δημοσίου η ρύθμιση που προέβλεπε συνταξιοδότηση σε περίπτωση απόλυσης χωρίς υπαιτιότητα του μισθωτού.
Η σύνταξη των ανασφάλιστων υπερηλίκων που προβλεπόταν στα 65 έτη πηγαίνει στα 67 και η προβλεπόμενη 15ετής παραμονή στη χώρα για να τη δικαιούται κάποιος γίνεται 20ετής.
Η αύξηση των ορίων ηλικίας κατά δύο έτη θα επιφέρει, σύμφωνα με τους υπολογισμούς των αρμόδιων υπηρεσιών, μείωση των εξόδων για συντάξεις ύψους 600 και πλέον €.
Στο επισυναπτόμενο παράρτημα Ι καταγράφονται οι νέοι όροι συνταξιοδότησης και στο επισυναπτόμενο παράρτημα ΙΙ τα χρόνια που μπορούν να εξαγοραστούν.
Μείωση συντάξεων
Τα μικρά επιδόματα που έπαιρνε ένα μέρος των συνταξιούχων σαν επίδομα άδειας και δώρο Χριστουγέννων και Πάσχα καταργούνται τελείως. Οι συνταξιούχοι που έπαιρνα τα μικρά αυτά επιδόματα θα χάσουν το 2013 συνολικά περίπου 750 εκατομμύρια €.
Οι συντάξεις που υπερβαίνουν τα 1.000, 1.500 και 2.000 €Μειώνονται κατά 5, 10 και 15% αντίστοιχα. Τα αναφερόμενα ποσά είναι το αθροιστικό ποσό κύριας και επικουρικής σύνταξης μετά τις μειώσεις που έχουν φέρει προηγούμενοι νόμοι.
Μειώνονται με διάφορα ποσοστά τα εφ’ άπαξ βοηθήματα που χορηγούν πολλά ταμεία και κλάδοι πρόνοιας όπως το Ταμείο Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων, ο κλάδος πρόνοιας της ΔΕΗ, πολλοί τομείς του Ταμείου Πρόνοιας Ιδιωτικού Τομέα και άλλα. Τόσο για τα παραπάνω όσο και για όλα τα άλλα ταμεία ή κλάδους που χορηγούν εφ’ άπαξ, π.χ. πρώην Ταμείο Αρωγής Προσωπικού ΟΤΕ θα εκδοθεί Υπουργική απόφαση μέχρι το τέλος του 2012 η οποία θα ρυθμίζει το πώς θα καθορίζονται οι παροχές.
Θεσπίζεται νέο ανώτατο όριο 720 € στη σύνταξη την οποία έπαιρναν άγαμες θυγατέρες θανόντων και τίθενται εισοδηματικά κριτήρια για τη χορήγησή τους.
ΕΚΑΣ
Στο νόμο που ψηφίστηκε ορίστηκε ότι από 1/1/2014 το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης (ΕΚΑΣ) θα χορηγείται πλέον στους συνταξιούχους που είναι και 64 ετών αντί 60 που ίσχυε μέχρι σήμερα. Λίγες μέρες μετά η πράξη νομοθετικού περιεχομένου το 64 το έκανε 65.
Ο παρακάτω πίνακας μας δείχνει τη συνεχιζόμενη και όλο μεγαλύτερη μείωση της χρηματοδότησης του ΙΚΑ από το κράτος και τη συνεχιζόμενη μείωση της χρηματοδότησης του ΕΚΑΣ. Με τις πολιτικές που εφαρμόζουν το κράτος μειώνει συνεχώς τις κοινωνικές παροχές, τα ασφαλιστικά δικαιώματα κατακρεουργούνται και βέβαια οι πολιτικές αυτές συμβάλλουν στο φαύλο κύκλο στον οποίο μας έχουν βάλει τα δύο τελευταία χρόνια. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η μείωση που έχουν υποστεί συνολικά οι συντάξεις του ΙΚΑ δεν είναι μόνο η αναγραφόμενη μείωση της κρατικής χρηματοδότησης αλλά πολύ μεγαλύτερη.
Η χρηματοδότηση του ΙΚΑ και του ΕΚΑΣ 2011, 2012 και η πρόβλεψη 2013 τα ποσά σε εκατομμύρια € |
|||||
|
2011 |
2012 |
2013 |
Διαφορά 2012/2011 |
Διαφορά 2013/2011 |
ΙΚΑ |
4066 |
3660 |
2200 |
-406 |
-1866 |
ΕΚΑΣ |
575 |
491 |
408 |
-84 |
-167 |
Τα όρια ηλικίας και τα χρόνια υπηρεσίας αυξάνονται, οι συντάξεις και οι κοινωνικές παροχές μειώνονται και τα προβλήματα όχι μόνο δεν λύνονται αλλά μεγαλώνουν
Οι ίδιες πολιτικές εφαρμόζονται δύο και πλέον χρόνια. Οι πολιτικές αυτές σε συνδυασμό με τις κεντρικές πολιτικές επιλογές είχαν σαν αποτέλεσμα τη νέα καταλήστευση των αποθεματικών των ταμείων, τη μεγαλύτερη ύφεση, την αύξηση της ανεργίας, την αύξηση της εισφοροδιαφυγής, τη μείωση των εισφορών και εν τέλει τη μείωση των εσόδων και τη διόγκωση των οικονομικών προβλημάτων.
Οι απολύσεις και οι «διαθεσιμότητες» που προγραμματίζονται για το επόμενο διάστημα εκτός των άλλων θα δημιουργήσουν νέα επιπρόσθετα προβλήματα στο ασφαλιστικό σύστημα.
Εμείς θεωρούμε ότι για την αντιμετώπιση της κατάστασης αυτό που απαιτείται είναι η αλλαγή των κεντρικών πολιτικών επιλογών που βαθαίνουν την ύφεση, αυξάνουν την ανεργία, οδηγούν σε απολύσεις και μειώνουν τους μισθούς ώστε να σταματήσει η μείωση και να περάσουμε σε αύξηση των εσόδων.
Εμείς πιστεύουμε ότι θα πρέπει εδώ και τώρα να σταματήσει η συνεχιζόμενη λεηλασία που υφίστανται τα αποθεματικά των ταμείων και αυτά να επανέλθουν στο ύψος που ήταν πριν από το κούρεμα.
Εμείς θεωρούμε ότι απαιτείται το σταμάτημα της εκποίησης και της συρρίκνωσης των επιχειρήσεων του δημοσίου γιατί εκτός των άλλων δημιουργεί τεράστια προβλήματα και στο ασφαλιστικό σύστημα.
Εμείς πιστεύουμε ότι απαιτείται η αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης, η αποπληρωμή των οφειλών τόσο του κράτους όσο και των ιδιωτών και η λήψη μέτρων αντιμετώπισης της εισφοροδιαφυγής.
Ο συνδετικός κρίκος όλων των παραπάνω είναι η αμφισβήτηση του χρέους ως χρέος του ελληνικού Λαού, η διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του και το ξεκίνημα μιας νέας προσπάθειας ανοικοδόμησης όλων αυτών που γκρέμισαν οι κυβερνήσεις του μνημονίου με την εφαρμογή μιας πολιτικής που στο επίκεντρό της θα έχει την κοινωνία και τα δικαιώματά της και όχι το πώς θα πάρουν οι δανειστές, οι «φίλοι και εταίροι» μας τα λεφτά τους και τα κέρδη τους.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι
Οι νέοι όροι και τα νέα όρια συνταξιοδότησης
Το τρίτο μνημόνιο άλλαξε για δεύτερη φορά μέσα σε δύο χρόνια τον ασφαλιστικό χάρτη της χώρας. Από το 2013 και μετά τα γενικά όρια ηλικίας από τα 65 έτη γίνονται 67 και τα προβλεπόμενα όρια πολλών κατηγοριών αυξήθηκαν δύο ή και περισσότερα χρόνια. Από τις αλλαγές εξαιρούνται οι μητέρες και οι χήροι πατέρες ανίκανων για κάθε εργασία παιδιών. Οι πίνακες που παρατίθενται έχουν λάβει υπ΄ όψη τους τις τελευταίες εγκυκλίους του Υπουργείου Εργασίας καθώς και τις ρυθμίσεις εκείνες οι οποίες δεν τροποποιήθηκαν και συνεχίζουν να ισχύουν.
Γενικά όρια συνταξιοδότησης ΙΚΑ |
||
Έτος συμπλήρωσης 10.500 Η.Α. |
Απαιτούμενες ημέρες ασφάλισης |
Όριο ηλικίας |
2010 |
10.500 |
58 |
2011 |
10.800 |
58 |
2012 |
11.100 |
59 |
2013 και μετά |
12.000 |
62 |
Οι ασφαλισμένοι δικαιούνται σύνταξη όταν συμπληρώσουν τις προϋποθέσεις πουισχύουν όταν συμπληρώσουν τις 10.500 ημέρες ασφάλισης |
Γενικές προϋποθέσεις συνταξιοδότησης ΙΚΑ με 4.500 ημέρες ασφάλισης |
|||
Έτος υποβολής αίτησης για σύνταξη |
Απαιτούμενες ημέρες ασφάλισης |
Όριο ηλικίας |
|
Πλήρης σύνταξη |
Μειωμένη σύνταξη |
||
2012 |
4.500 |
65 |
60 |
2013 και μετά |
4.500 |
67 |
62 |
Για τη λήψη μειωμένης σύνταξης χρειάζονται και 100 ημέρες ασφάλισης κάθε έτος την αμέσως προηγούμενη πενταετία πριν το έτος υποβολής της αίτησης |
Άνδρες ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ με 10.000 ημέρες ασφάλισης |
|||
Έτος συμπλήρωσης 10.000 Η.Α. |
Απαιτούμενες ημέρες ασφάλισης |
Όριο ηλικίας |
|
|
Πλήρης σύνταξη |
Μειωμένη σύνταξη |
|
2010 |
10.000 |
62 |
60 |
2011 |
10.000 |
63 |
60 |
2012 |
10.000 |
63,5 |
60 |
2013 και μετά |
10.000 |
67 |
62 |
Οι ασφαλισμένοι δικαιούνται σύνταξη όταν συμπληρώσουν τις προϋποθέσεις που ισχύουν όταν συμπληρώσουν τις 10.000 ημέρες ασφάλισης |
|||
Οι ασφαλισμένοι της κατηγορίας αυτής για να πάρουν μειωμένη σύνταξη θα πρέπει να έχουν και 100 ημέρες ασφάλισης κάθε έτος την αμέσως προηγούμενη πενταετία πριν το έτος υποβολής της αίτησης για σύνταξη |
Γυναίκες ασφαλισμένες στο ΙΚΑ με 10.000 ημέρες ασφάλισης |
|||
Έτος συμπλήρωσης 10.000 Η.Α. |
Απαιτούμενες ημέρες ασφάλισης |
Όριο ηλικίας |
|
|
Πλήρης σύνταξη |
Μειωμένη σύνταξη |
|
2010 |
10.000 |
57 |
55 |
2011 |
10,400 |
58 |
56 |
2012 |
10.800 |
58,5 |
56,5 |
2013 |
12.000 |
62 |
60 |
2014 |
12.000 |
62 |
60,5 |
2015 |
12.000 |
62 |
61 |
2016 |
12.000 |
62 |
61,5 |
2017 και μετά |
12.000 |
62 |
Καταργείται |
Οι ασφαλισμένες δικαιούνται σύνταξη όταν συμπληρώσουν τις προϋποθέσεις που ισχύουν όταν συμπληρώσουν τις 10.000 ημέρες ασφάλισης |
|||
Οι ασφαλισμένες της κατηγορίας αυτής για να πάρουν μειωμένη σύνταξη θα πρέπει να έχουν και 100 ημέρες ασφάλισης κάθε έτος την αμέσως προηγούμενη πενταετία πριν το έτος υποβολής της αίτησης για σύνταξη |
Γυναίκες ασφαλισμένες στο ΙΚΑ με 4.500 ημέρες ασφάλισης |
|||
Έτος συμπλήρωσης του 60ου έτους για πλήρη ή του 55ου για μειωμένη σύνταξη |
Απαιτούμενες ημέρες ασφάλισης |
Όριο ηλικίας |
|
Πλήρης σύνταξη |
Μειωμένη σύνταξη |
||
2010 |
4.500 |
60 |
55 |
2011 |
4.500 |
61 |
56 |
2012 |
4.500 |
62 |
57 |
2013 και μετά |
4.500 |
67 |
62 |
Οι ασφαλισμένες δικαιούνται πλήρη σύνταξη όταν συμπληρώσουν τις προϋποθέσεις που ισχύουν όταν συμπληρώσουν το 60ο έτος και μειωμένη όταν συμπληρώσουν τις προϋποθέσεις που ισχύουν στο 55ο έτος της ηλικίας τους |
|||
Οι ασφαλισμένες της κατηγορίας αυτής για να πάρουν μειωμένη σύνταξη θα πρέπει να έχουν και 100 ημέρες ασφάλισης κάθε έτος την αμέσως προηγούμενη πενταετία πριν το έτος υποβολής της αίτησης για σύνταξη |
|||
Οι γυναίκες που το 2010 είχαν συμπληρώσει το 55ο έτος της ηλικίας τους και είχαν 4.500 ημέρες ασφάλισης από τις οποίες τουλάχιστον 100 ανά έτος την τελευταία πενταετία δικαιούνται πλήρη σύνταξη σε ηλικία 60 ετών |
Άνδρες ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα |
||
Έτος |
Απαιτούμενες ημέρες ασφάλισης |
Όριο ηλικίας |
2012 |
4.500 από τις οποίες 3600 στα ΒΑΕ |
60 |
2013 και μετά |
4.500 από τις οποίες 3600 στα ΒΑΕ |
62 |
Οι ασφαλισμένοι δικαιούνται σύνταξη εάν από τις 4.500 Η. Α. έχουν τουλάχιστον 3.600 στα ΒΑΕ και απ’ αυτές τουλάχιστον οι 1.000 να έχουν πραγματοποιηθεί τα τελευταία δεκατρία χρόνια |
Άνδρες ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα |
||
Έτος |
Απαιτούμενες ημέρες ασφάλισης |
Όριο ηλικίας |
2012 |
4.500 από τις οποίες 3600 στα ΒΑΕ |
60 |
2013 και μετά |
4.500 από τις οποίες 3600 στα ΒΑΕ |
62 |
Οι ασφαλισμένοι δικαιούνται σύνταξη εάν από τις 4.500 Η. Α. έχουν τουλάχιστον 3.600 στα ΒΑΕ και απ’ αυτές τουλάχιστον οι 1.000 να έχουν πραγματοποιηθεί τα τελευταία δεκατρία χρόνια |
Γυναίκες ασφαλισμένες στο ΙΚΑ στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα |
||
Έτος συμπλήρωσης 4.500 Η.Α |
Απαιτούμενες ημέρες ασφάλισης |
Όριο ηλικίας |
2010 |
4.500 από τις οποίες 3600 στα ΒΑΕ |
55 |
2011 |
4.500 από τις οποίες 3600 στα ΒΑΕ |
56 |
2012 |
4.500 από τις οποίες 3600 στα ΒΑΕ |
57 |
2013 και μετά |
4.500 από τις οποίες 3600 στα ΒΑΕ |
62 |
Οι ασφαλισμένες δικαιούνται σύνταξη όταν συμπληρώσουν τις προϋποθέσεις που ισχύουν όταν συμπληρώσουν τις 4.500 ημέρες ασφάλισης από τις οποίες 3.600 τουλάχιστον στα ΒΑΕ και απ’ αυτές τουλάχιστον οι 1.000 να έχουν πραγματοποιηθεί τα τελευταία δεκατρία χρόνια |
Ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ με 7.500 ημέρες ασφάλισης στα βαρέα |
|||
Έτος συμπλήρωσης 10.500 Η.Α. |
Απαιτούμενες ημέρες ασφάλισης |
Όριο ηλικίας |
|
|
Πλήρης σύνταξη |
Μειωμένη σύνταξη |
|
2010 |
10.500 |
55 |
53 |
2011 |
10.500 |
55 και 9 μήνες |
53 και 9 μήνες |
2012 |
10.500 |
56 και έξι μήνες |
54 και έξι μήνες |
2013 |
10.500 |
60 και 9 μήνες |
58 και 9 μήνες |
2014 |
10.500 |
61 και έξι μήνες |
59 και έξι μήνες |
2015 και μετά |
10.500 |
62 |
60 |
Οι ασφαλισμένοι δικαιούνται σύνταξη όταν συμπληρώσουν τα όρια ηλικίας που ισχύουν όταν συμπληρώσουν τις 10.500 ημέρες ασφάλισης από τις οποίες 7.500 στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα |
Οικοδόμοι και εργαζόμενοι σε υπηρεσίες υγιεινής – καθαριότητας στους ΟΤΑ |
|||
Έτος |
Απαιτούμενες ημέρες ασφάλισης |
Όριο ηλικίας |
|
|
Άνδρες |
Γυναίκες |
|
2012 |
4.500 |
58 |
53 |
2013 και μετά |
4.500 |
60 |
55 |
Η στήλη για τις γυναίκες αφορά μόνο οικοδόμους. Οι ασφαλισμένοι δικαιούνται σύνταξη εάν από τις 4.500 Η. Α. έχουν τουλάχιστον 3.600 στα αντίστοιχα επαγγέλματα και απ’ αυτές τουλάχιστον οι 1.000 να έχουν πραγματοποιηθεί τα τελευταία δεκατρία χρόνια. Οι οικοδόμοι επίσης δικαιούνται σύνταξη με 4.500 Η.Α. σε οικοδομικές εργασίες από τις οποίες οι 500 τα τελευταία δεκατρία χρόνια |
Εργαζόμενοι στην επιφάνεια μεταλλείων – λιγνιτορυχείων |
|||
Έτος |
Απαιτούμενες ημέρες ασφάλισης |
Όριο ηλικίας |
|
|
Άνδρες |
Γυναίκες |
|
2012 |
4.500 |
60 |
55 |
2013 και μετά |
4.500 |
62 |
57 |
Οι ασφαλισμένοι δικαιούνται σύνταξη εάν από τις 4.500 Η. Α. έχουν τουλάχιστον 3.600 στα αντίστοιχα επαγγέλματα |
Εργαζόμενοι στις στοές μεταλλείων – λιγνιτορυχείων |
||
Έτος |
Απαιτούμενες ημέρες ασφάλισης |
Όριο ηλικίας |
2012 |
4.500 |
50 |
2013 |
4.500 |
52 |
2012 |
4.050 |
55 |
2013 και μετά |
4.050 |
57 |
Οι ασφαλισμένοι δικαιούνται σύνταξη εάν όλες οι αναγραφόμενες ημέρες ασφάλισης έχουν πραγματοποιηθεί στο αντίστοιχο επάγγελμα |
Μητέρες ανηλίκων ασφαλισμένες στο ΙΚΑ |
|||
Έτος συμπλήρωσης 5.500 Η.Α. |
Απαιτούμενες ημέρες ασφάλισης |
Όριο ηλικίας |
|
|
Πλήρης σύνταξη |
Μειωμένη σύνταξη |
|
2010 |
5.500 |
55 |
50 |
2011 |
5.500 |
57 |
52 |
2012 |
5.500 |
60 |
55 |
2013 και μετά |
5.500 |
67 |
62 |
Οι ασφαλισμένες δικαιούνται σύνταξη με τις προϋποθέσεις που ισχύουν όταν συμπληρώσουν τις 5.500 ημέρες ασφάλισης εάν τότε ταυτόχρονα συντρέχει η ανηλικότητα του παιδιού |
|||
Η συνταξιοδότηση της κατηγορίας αυτής ισχύει και για τους χήρους πατέρες ανήλικων παιδιών |
Β. Νέοι ασφαλισμένοι μετά την 1/1/1993
Γενικές προϋποθέσεις ασφαλισμένων ΙΚΑ μετά την 1/1/1993 |
|||
Έτος |
Έτη ασφάλισης |
Όριο ηλικίας |
|
|
Πλήρης σύνταξη |
Μειωμένη σύνταξη |
|
2012 |
4.500 |
65 |
60 |
2013 |
4.500 |
67 |
62 |
2013 και μετά |
40 έτη ασφάλισης |
62 |
|
Στην περίπτωση μειωμένης σύνταξη ο ασφαλισμένος θα πρέπει να έχει και 750 ημέρες ασφάλισης την τελευταία πενταετία πριν την υποβολή της αίτησης |
Ασφαλισμένοι στα βαρέα και ανθυγιεινά μετά την 1/1/1993 |
||
Έτος |
Ημέρες ασφάλισης |
Όριο ηλικίας |
2012 |
4.500 |
60 |
2013 και μετά |
4.500 |
62 |
Οι ασφαλισμένοι δικαιούνται σύνταξη αν από τις απαιτούμενες ημέρες ασφάλισης έχουν 3.375 τουλάχιστον στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα |
Ασφαλισμένοι μετά την 1/1/1993 εργαζόμενοι σε στοές |
|||
Έτος |
Ημέρες ασφάλισης |
Όριο ηλικίας |
|
|
|
Πλήρης σύνταξη |
Μειωμένη σύνταξη |
2012 |
4.500 |
55 |
50 |
2013 και μετά |
4.500 |
57 |
52 |
Οι ασφαλισμένοι δικαιούνται σύνταξη αν από τις απαιτούμενες ημέρες ασφάλισης έχουν 3.375 τουλάχιστον σε υπόγειες στοές μεταλλείων – λιγνιτορυχείων |
Μητέρες ανηλίκων ασφαλισμένες στο ΙΚΑ μετά την 1/1/1993 |
|||
Έτος συμπλήρωσης 6.000 Η.Α. |
Απαιτούμενες ημέρες ασφάλισης |
Όριο ηλικίας |
|
|
Πλήρης σύνταξη |
Μειωμένη σύνταξη |
|
2010 |
6.000 |
55 |
50 |
2011 |
6.000 |
55 |
50 |
2012 |
6.000 |
55 |
50 |
2013 και μετά |
6.000 |
67 |
62 |
Οι ασφαλισμένες δικαιούνται σύνταξη εάν συντρέχουν ταυτόχρονα όλες οι προϋποθέσεις δηλαδή οι 6.000 ημέρες ασφάλισης, η ανηλικότητα του παιδιού και το ισχύον όριο ηλικίας για πλήρη ή μειωμένη σύνταξη |
|||
Η συνταξιοδότηση της κατηγορίας αυτής ισχύει και για τους χήρους πατέρες ανήλικων παιδιών |
Γ. Ασφαλισμένοι των πρώην ειδικών ταμείων
Τα γενικά όρια ηλικίας συνταξιοδότησης για τους ασφαλισμένους των πρώην ειδικών ταμείων που εντάχθηκαν στο ΙΚΑ αυξήθηκαν και αυτά από τα 65 στα 67. Ανάλογα αυξήθηκαν δύο ή και περισσότερα χρόνια και τα προβλεπόμενα όρια πολλών κατηγοριών. Από τις αλλαγές εξαιρούνται οι μητέρες και οι χήροι πατέρες ανίκανων για κάθε εργασία παιδιών.
Σύμφωνα με το νόμο και τη διευκρινιστική εγκύκλιο του Υπουργείου διασφαλίζονται τα μέχρι 31/12/2012 θεμελιωμένα και τα δικαιώματα που έχουν κατοχυρωθεί ή κατοχυρώνονται μέχρι 31/12/2012 με ή χωρίς εξαγορά πλασματικών χρόνων προκειμένου για προϋποθέσεις που ισχύουν μέχρι 31/12/2012. Η εγκύκλιος αποσαφηνίζει τους όρους θεμελίωση και κατοχύρωση. Θεμελίωση νοείται όταν ο ασφαλισμένος έχει συμπληρώσει τόσο τα απαιτούμενα χρόνια ασφάλισης όσο και το όριο ηλικίας. Στην περίπτωση αυτή μπορεί να συνεχίσει να εργάζεται και να ασκήσει το δικαίωμα συνταξιοδότησης οποτεδήποτε. Κατοχυρωμένο δικαίωμα είναι το δικαίωμα του ασφαλισμένου να συνταξιοδοτηθεί με τους όρους που ισχύουν όταν συμπληρώνει τα κατά περίπτωση όρια ηλικίας ή χρόνια υπηρεσίας.
Οι πίνακες που παρατίθενται έχουν λάβει υπ΄ όψη τους τις τελευταίες εγκυκλίους του Υπουργείου Εργασίας καθώς και τις ρυθμίσεις εκείνες οι οποίες δεν τροποποιήθηκαν και συνεχίζουν να ισχύουν.
Γενικές προϋποθέσεις ασφαλισμένων πριν την 1/1/83 στα πρώην ειδικά ταμεία |
|||
Έτος |
Χρόνια υπηρεσίας |
Όριο ηλικίας |
|
|
Πλήρης σύνταξη |
Μειωμένη σύνταξη |
|
2012 |
25 |
65 |
60 |
15 |
65 |
|
|
35 |
Χωρίς όριο ηλικίας |
|
|
2013 και μετά |
25 |
67 |
62 |
15 |
67 |
|
|
35 |
Χωρίς όριο ηλικίας |
|
Προϋποθέσεις ασφαλισμένων από 1/1/83 έως 31/12/92 στα πρώην ειδικά ταμεία |
|||
Έτος |
Χρόνια υπηρεσίας |
Όριο ηλικίας |
|
|
Πλήρης σύνταξη |
Μειωμένη σύνταξη |
|
2012 |
25 |
65 |
60 |
15 |
65 |
|
|
2013 και μετά |
25 |
67 |
62 |
15 |
67 |
|
|
40 |
62 |
|
Προϋποθέσεις ασφαλισμένων μετά την 1/1/93 στα πρώην ειδικά ταμεία |
|||||||
Έτος |
Χρόνια υπηρεσίας |
Όριο ηλικίας |
|||||
|
Πλήρης σύνταξη |
Μειωμένη σύνταξη |
|||||
2012 |
15 |
65 |
60 |
||||
2013 και μετά |
15 |
67 |
62 |
||||
40 |
62 |
|
|||||
Μητέρες ανηλίκων ασφαλισμένες στα πρώην ειδικά ταμεία ΤΑΠ – ΟΤΕ, ΤΑΠ – ΕΤΕ, ΤΣΠ – ΑΤΕ πριν την 1/1/1983 |
|||||||
Κατηγορία |
Έτος συμπλήρωσης απαιτούμενων χρόνων |
Απαιτούμενα χρόνια με όριο ηλικίας |
Απαιτούμενα χρόνια χωρίς όριο ηλικίας |
||||
Απαιτούμενα χρόνια |
Όριο ηλικίας |
||||||
Μητέρες με ανήλικο |
2002 |
17,5 |
50 |
24,5 |
|||
2003 |
18 |
25 |
|||||
2004 |
18,5 |
25,5 |
|||||
2005 |
19 |
26 |
|||||
2006 |
19,5 |
26,5 |
|||||
2007 |
20 |
27 |
|||||
2008 |
20,5 |
27,5 |
|||||
2009 |
21 |
28 |
|||||
2010 |
21,5 |
28,5 |
|||||
2011 |
22 |
29 |
|||||
2012 |
22,5 |
29,5 |
|||||
2013 |
23 |
52 |
30 |
||||
2014 |
23,5 |
30,5 |
|||||
2015 |
24 |
31 |
|||||
2016 |
24,5 |
31,5 |
|||||
2017 και μετά |
25 |
32 |
Μητέρες με τρία παιδιά ασφαλισμένες πρώην ειδικών ταμείων πριν την 1/1/93 |
||
Έτος συμπλήρωσης 20ετίας |
Χρόνια υπηρεσίας |
Όριο ηλικίας |
2010 |
20 |
Χωρίς όριο |
2011 |
52 |
|
2012 |
55 |
|
2013 και μετά |
67 |
|
Στην κατηγορία αυτή ανήκουν και οι χήροι και οι διαζευγμένοι πατέρες τριών παιδιών που έχουν την επιμέλεια των παιδιών με δικαστική απόφαση |
Μητέρες με τρία παιδιά ασφαλισμένες πρώην ειδικών ταμείων πριν την 1/1/93 |
||
Έτος συμπλήρωσης 20ετίας |
Χρόνια υπηρεσίας |
Όριο ηλικίας |
2010 |
20 |
Χωρίς όριο |
2011 |
52 |
|
2012 |
55 |
|
2013 και μετά |
67 |
|
Στην κατηγορία αυτή ανήκουν και οι χήροι και οι διαζευγμένοι πατέρες τριών παιδιών που έχουν την επιμέλεια των παιδιών με δικαστική απόφαση |
Μητέρες με τρία παιδιά ασφαλισμένες πρώην ειδικών ταμείων πριν την 1/1/93 |
||
Έτος συμπλήρωσης 20ετίας |
Χρόνια υπηρεσίας |
Όριο ηλικίας |
2010 |
20 |
Χωρίς όριο |
2011 |
52 |
|
2012 |
55 |
|
2013 και μετά |
67 |
|
Στην κατηγορία αυτή ανήκουν και οι χήροι και οι διαζευγμένοι πατέρες τριών παιδιών που έχουν την επιμέλεια των παιδιών με δικαστική απόφαση |
Γυναίκες ασφαλισμένες στα πρώην ειδικά ταμεία πριν την 1/1/93 |
|||
Έτος |
Έτη ασφάλισης |
Όριο ηλικίας |
|
|
Πλήρης σύνταξη |
Μειωμένη σύνταξη |
|
2010 |
25 |
60 |
55 |
2011 |
61 |
56 |
|
2012 |
62 |
57 |
|
2013 και μετά |
67 |
62 |
|
Οι ασφαλισμένες δικαιούνται πλήρη σύνταξη όταν συμπληρώσουν τις προϋποθέσεις που ισχύουν όταν συμπληρώσουν το 60ο έτος και μειωμένη όταν συμπληρώσουν τις προϋποθέσεις που ισχύουν στο 55ο έτος της ηλικίας τους |
|||
Οι γυναίκες που το 2010 είχαν συμπληρώσει το 55ο έτος της ηλικίας τους και είχαν τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης δικαιούνται πλήρη σύνταξη σε ηλικία 60 ετών |
Γυναίκες ασφαλισμένες στα πρώην ειδικά ταμεία πριν την 1/1/93 |
||
Έτος |
Έτη ασφάλισης |
Όριο ηλικίας |
2010 |
15 |
60 |
2011 |
61 |
|
2012 |
62 |
|
2013 και μετά |
67 |
|
Οι πριν το 93 ασφαλισμένες που έχουν 15 χρόνια ασφάλισης έχουν όριο ηλικίας αυτό που αντιστοιχεί όταν συμπληρώνουν την ηλικία των 60 ετών |
Γυναίκες ασφαλισμένες στα πρώην ειδικά ταμεία πριν την 1/1/93 |
||
Έτος |
Έτη ασφάλισης |
Όριο ηλικίας |
2010 |
15 |
60 |
2011 |
61 |
|
2012 |
62 |
|
2013 και μετά |
67 |
|
Οι πριν το 93 ασφαλισμένες που έχουν 15 χρόνια ασφάλισης έχουν όριο ηλικίας αυτό που αντιστοιχεί όταν συμπληρώνουν την ηλικία των 60 ετών |
Μητέρες ανηλίκων ασφαλισμένες στα πρώην ειδικά ταμεία 1/1/83 – 31/12/92 |
|||
Έτος |
Έτη ασφάλισης |
Όριο ηλικίας |
|
|
Πλήρης σύνταξη |
Μειωμένη σύνταξη |
|
2010 |
25 |
50 |
|
2011 |
52 |
50 |
|
2012 |
55 |
53 |
|
2013 και μετά |
67 |
62 |
|
Οι ασφαλισμένες δικαιούνται πλήρη σύνταξη όταν συμπληρώσουν τις προϋποθέσεις που ισχύουν όταν συμπληρώσουν τα 25 έτη εφ’ όσον συντρέχει τότε και η ανηλικότητα του παιδιού |
|||
Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται και οι χήροι πατέρες ανήλικων παιδιών |
Μητέρες ανηλίκων ασφαλισμένες στα πρώην ειδικά ταμεία 1/1/83 – 31/12/92 |
|||
Έτος |
Έτη ασφάλισης |
Όριο ηλικίας |
|
|
Πλήρης σύνταξη |
Μειωμένη σύνταξη |
|
2010 |
25 |
50 |
|
2011 |
52 |
50 |
|
2012 |
55 |
53 |
|
2013 και μετά |
67 |
62 |
|
Οι ασφαλισμένες δικαιούνται πλήρη σύνταξη όταν συμπληρώσουν τις προϋποθέσεις που ισχύουν όταν συμπληρώσουν τα 25 έτη εφ’ όσον συντρέχει τότε και η ανηλικότητα του παιδιού |
|||
Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται και οι χήροι πατέρες ανήλικων παιδιών |
Μητέρες ανηλίκων ασφαλισμένες στα πρώην ειδικά ταμεία πριν την 1/1/93 |
|||
Έτος |
ημέρες ασφάλισης |
Όριο ηλικίας |
|
|
Πλήρης σύνταξη |
Μειωμένη σύνταξη |
|
2010 |
5.500 |
55 |
50 |
2011 |
57 |
52 |
|
2012 |
60 |
55 |
|
2013 και μετά |
67 |
62 |
|
Οι ασφαλισμένες δικαιούνται πλήρη σύνταξη όταν συμπληρώσουν τις προϋποθέσεις που ισχύουν όταν συμπληρώσουν τις 5.500 ημέρες ασφάλισης εφόσον συντρέχει τότε και η ανηλικότητα του παιδιού |
|||
Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται και οι χήροι πατέρες ανήλικων παιδιών |
Γενικές προϋποθέσεις ασφαλισμένων πρώην ειδικών ταμείων μετά την 1/1/93 |
|||
Έτος |
Έτη ασφάλισης |
Όριο ηλικίας |
|
|
Πλήρης σύνταξη |
Μειωμένη σύνταξη |
|
2012 |
15 |
65 |
60 |
2013 και μετά |
15 |
67 |
62 |
40 |
62 |
|
Μητέρες ανηλίκων ασφαλισμένες στα πρώην ειδικά ταμεία μετά την 1/1/93 |
|||
Έτος |
Έτη ασφάλισης |
Όριο ηλικίας |
|
|
Πλήρης σύνταξη |
Μειωμένη σύνταξη |
|
2010 |
20 |
55 |
50 |
2011 |
|||
2012 |
|||
2013 και μετά |
67 |
62 |
|
Για τη συνταξιοδότηση της κατηγορίας αυτής απαιτείται η ταυτόχρονη συμπλήρωση όλων των προϋποθέσεων ηλικίας, ετών υπηρεσίας και ανηλικότητας |
|||
Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται και οι χήροι πατέρες ανήλικων παιδιών |
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ
Αναγνωρίσιμα πλασματικά χρόνια
Οι κυβερνήσεις του μνημονίου προκειμένου να χρυσώσουν το χάπι της αύξησης των ορίων ηλικίας και των χρόνων υπηρεσίας προχώρησαν και στην καθιέρωση της δυνατότητας νέων πλασματικών χρόνων πέραν αυτών που προβλέπονταν στο άρθρο 40 του νόμου 2084/92.
Η δυνατότητα ή μη της εξαγοράς των χρόνων αυτών εξαρτάται από το αν ο ασφαλισμένος έχει θεμελιώσει ή κατοχυρώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι την 31/12/2010 και αν οι όροι με βάση τους οποίους συνταξιοδοτείται άλλαξαν ή όχι με το νόμο 3863 του 2010.
Το Υπουργείο εργασίας προχώρησε σε διευκρινίσεις σε ότι αφορά το σημαίνει θεμελιώνω και τι κατοχυρώνω συνταξιοδοτικό δικαίωμα.
Ο ασφαλισμένος θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα όταν ο ενδιαφερόμενος έχει και τα απαιτούμενα χρόνια υπηρεσίας και τα απαιτούμενα όρια ηλικίας και μπορεί το δικαίωμα της συνταξιοδότησης να το ασκήσει οποτεδήποτε.
Κατοχυρωμένο δικαίωμα είναι το δικαίωμα του ασφαλισμένου να συνταξιοδοτηθεί με τους όρους που ισχύουν όταν συμπληρώνει τα κατά περίπτωση όρια ηλικίας ή χρόνια υπηρεσίας.
Οι ασφαλισμένοι που έχουν κατοχυρώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι την 31/12/2010 ή οι όροι συνταξιοδότησής τους δεν άλλαξαν με το νόμο 3863 του 2010 μπορούν να εξαγοράσουν μόνο τα χρόνια που προέβλεπε ο νόμος 2084 του 1992 και δεν έχουν δικαίωμα εξαγοράς των νέων πλασματικών χρόνων.
Οι ασφαλισμένοι που δεν έχουν κατοχυρώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι την 31/12/2010 και οι όροι συνταξιοδότησής τους άλλαξαν με το νόμο 3863 του 2010 έχουν δικαίωμα εξαγοράς και των νέων πλασματικών χρόνων.
Αναγνωρίσιμοι πλασματικοί χρόνοι για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι την 31/12/2010 ή οι όροι συνταξιοδότησής τους δεν άλλαξαν με το νόμο 3863 του 2010
1. Ο χρόνος της στρατιωτικής θητείας σε ηλικία 58 ετών. Το κόστος εξαγοράς για κάθε μήνα υπηρεσίας είναι το ποσοστό των εισφορών εργαζόμενου και εργοδότη που ισχύουν για το ΙΚΑ (σήμερα 20%) επί του μισθού που έχει ο ασφαλισμένος όταν γίνεται η αίτηση εξαγοράς.
2. Ο χρόνος γονικής άδειας ανατροφής των παιδιών. Το κόστος εξαγοράς για κάθε μήναι είαι το ποσοστό των εισφορών εργαζόμενου και εργοδότη που ισχύουν στον οικείο ασφαλιστικό φορέα και με βάση το 25πλάσιο του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη.
3. Ο χρόνος επιδότησης λόγω ασθένειας και τακτικής ανεργίας και μέχρι διακόσιες ημέρες ανά περίπτωση την τελευταία δεκαετία πριν από την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης. Η αναγνώριση γίνεται δωρεάν.
4. Ο χρόνος εκπαιδευτικής άδειας άνευ αποδοχών και μέχρι δύο έτη. Το κόστος εξαγοράς για κάθε μήνα είναι το ποσοστό των εισφορών εργαζόμενου και εργοδότη που ισχύουν στον οικείο ασφαλιστικό φορέα και με βάση το μισθό που ισχύει κατά το χρόνο της αίτησης εξαγοράς.
5. Η μητέρα μπορεί να αναγνωρίσει ένα έτος για το πρώτο παιδί και από δύο έτη για το δεύτερο και το τρίτο. Αν η μητέρα δεν ασκήσει το δικαίωμα αυτό μπορεί να το ασκήσει ο πατέρας. Το κόστος υπολογίζεται με βάση τη συνολική εισφορά εργοδότη και ασφαλισμένου του κλάδου κύριας σύνταξης. Ως βάση υπολογισμού της εισφοράς λαμβάνεται το 25πλάσιο του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη. Η αναγνώριση αφορά παιδιά που έχουν γεννηθεί μετά την 1/1/2000. Ο χρόνος αυτός δεν μπορεί να προσμετρηθεί για τη συμπλήρωση του απαιτούμενου χρόνου για συνταξιοδότηση μητέρων ανηλίκων ή ανάπηρων παιδιών.
6. Ο χρόνος κατά τον οποίο κάποιος έπαιρνε σύνταξη αναπηρίας. Η αναγνώριση γίνεται δωρεάν,
Αναγνωρίσιμοι πλασματικοί χρόνοι για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μετά την 1/1/2011 και οι όροι συνταξιοδότησής τους άλλαξαν με το νόμο 3863 του 2010
Η δυνατότητα εξαγοράς των χρόνων αυτών ξεκινά την 1/1/2011. Τα χρόνια εξαγοράς είναι τέσσερα το 2011, πέντε το 2012, έξι το 2013 και επτά το 2014. Οι αναγνωριζόμενοι χρόνοι συνυπολογίζονται εάν ο ασφαλισμένος έχει τουλάχιστον 3.600 ημέρες πραγματικής ή προαιρετικής ασφάλισης.
1. Όλοι οι προηγούμενοι αναγνωρίσιμοι χρόνοι του νόμου 2084/92. Το κόστος εξαγοράς της στρατιωτικής θητείας εφ’ όσον η κατοχύρωση γίνει από 1/1/2011 έως 31/12/2014 έχει έκπτωση 30% και μετά την 1/1/2015 50%. Σε καμία όμως περίπτωση το κόστος για κάθε μήνα εξαγοράς δεν μπορεί να είναι μικρότερο από τις εισφορές που αναλογούν στο 25πλάσιο του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη. Ο αναγνωρίσιμος χρόνος επιδότησης λόγω ασθένειας και τακτικής ανεργίας είναι 300 μέρες ανά περίπτωση. Το δικαίωμα αναγνώρισης του χρόνου των παιδιών (περίπτωση 5) μπορεί να ασκηθεί και από τους δύο γονείς και αφορά όλα τα παιδιά ανεξαρτήτως της ημερομηνίας γέννησης.
2. Ο χρόνος σπουδών σε ανώτερη ή ανώτατη σχολή για την απόκτηση ενός μόνο πτυχίου και σε μέσες επαγγελματικές σχολές, δημόσιες ή ιδιωτικές που έχουν αναγνωρισθεί από το κράτος, μετά τη συμπλήρωση του 17ου έτους της ηλικίας. Το κόστος εξαγοράς για κάθε μήνα είναι το 20% του 25πλάσιου του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη.
3. Ο χρόνος ανεργίας μετά την υπαγωγή σε οποιοδήποτε φορέα κύριας ασφάλισης ή του δημοσίου. Το κόστος εξαγοράς για κάθε μήνα είναι το 20% του 25πλάσιου του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη.
4. Ο χρόνος απουσίας λόγω κύησης και λοχείας που προβλέπεται από την ΕΓΣΣΕ. Η αναγνώριση γίνεται δωρεάν.
5. Οι ημέρες απεργίας. Το κόστος εξαγοράς είναι το ποσοστό των εισφορών εργαζόμενου και εργοδότη που ισχύουν στον οικείο ασφαλιστικό φορέα και με βάση το μισθό που ισχύει κατά το χρόνο της αίτησης εξαγοράς.
6. Ο χρόνος μαθητείας μέχρι ένα έτος. Το κόστος εξαγοράς για κάθε μήνα είναι το 20% του 25πλάσιου του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη.
7. Ο χρόνος φυλάκισης ή κράτησης στους αντιρρησίες συνείδησης. Το κόστος εξαγοράς είναι ίδιο με αυτό της στρατιωτικής θητείας χωρίς τις μειώσεις του 30% ή του 50%.
Ο Γιάννης Δούκας είναι μέλος της γραμματείας της Αυτόνομης Παρέμβασης και μέλος της Ε.Ε. της ΟΜΕ – ΟΤΕ
Αθήνα 26/11/2012